Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności na obszarach wiejskich województwa wielkopolskiego

• Autorzy: Małgorzata Polna

Warianty tytułu

Spatial differences of the demographic ageing in the rural areas of Wielkopolska Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono poziom i przestrzenne zróżnicowanie starości demograficznej oraz dynamikę procesu starzenia się ludności na obszarach wiejskich województwa wielkopolskiego. Ukazano ją na tle przebiegu tego procesu w miastach. Badania dotyczą lat 1995-2019. Analizę przeprowadzono w ujęciu gmin. W badaniach wykorzystano miary starości demograficznej w ujęciu statycznym i dynamicznym. Obszary wiejskie charakteryzują się postępującym procesem starzenia się, przy czym stopień zaawansowania starości demograficznej oraz dynamika tego procesu są niższe niż w miastach województwa. Względnie niski poziom zaawansowania starości demograficznej obszarów wiejskich wykazuje znaczne zróżnicowanie wewnątrzregionalne. Obok gmin, które można nazwać demograficznie starymi, występują jednostki o relatywnie wolniej postępującej starości oraz takie, w których ma miejsce odmładzanie populacji.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the level of and spatial differences in demographic ageing and its dynamics process in the rural areas of the Wielkopolska Voivodeship. It was shown against the background of this process in cities. The research covered the years 1995-2019. The analysis was conducted at the level of communes. In the study use was made of static and dynamic measures of demographic aging. The study showed that rural areas were characterized by a progressing ageing process, with the advancement of demographic ageing and the dynamics of this process lower than in the cities of the region. The ageing of the population is a diversified process also in spatial and temporal terms. It was the most intensive in the first analyzed decade, while after 2005 the dynamics of this process weakened. Apart from communes that are demographically old, there are communes with a relatively slower progressing old age.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Struktura demograficzna ludności wiejskiej; Struktura demograficzna ludności miejskiej; Analiza demograficzna; Starzenie się społeczeństw

EN

Rural areas; Demographic structure of rural populations; Demographic structure of the urban population; Demographic analysis; Ageing of the population

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 52
• Strony: 123-139

Twórcy

autor

Małgorzata Polna

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Abramowska-Kmon A. 2011. O nowych miarach zaawansowania procesu starzenia się ludności. Studia Demograficzne, 1/159: 3-22.
• Bloom D., Luca D. 2016. The Global Demography of Aging: Facts, Explanations, Future. IZA Discussion Paper, 10163. The Institute for the Study of Labor., Bonn.
• Błędowski P. 2012. Polityka wobec osób starych - cele i zasady. Studia BAS, 3/30: 201-216.
• Brezdeń P., Górecka S., Tomczak P. 2012. Edukacja i rynek pracy Dolnego Śląska na tle uwarunkowań demograficznych. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 22, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• Ciura G., Zgliczyński W. 2012. Wprowadzenie. Studia BAS, 3/30: 5-8.
• Długosz Z. 1998. Próba określenia zmian starości demograficznej Polski w ujęciu przestrzennym. Wiadomości Statystyczne, 3: 15-27.
• Frenkel I. 2014. Ludność wiejska. [W:] I. Nurzyńska, W. Poczta (red.), Polska wieś 2014. Raport o stanie wsi. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 27-77.
• Gałązka A. 1999. Zróżnicowania społeczno-gospodarcze a rozwój infrastruktury komunalnej na obszarach wiejskich. Biuletyn KPZK, 188: 13-45.
• Górecka S., Kozieł R. 2004. Procesy demograficzne w największych miastach Polski w okresie transformacji. [W:] J. Słodczyk, D. Rajchel (red.), Przemiany demograficzne i jakość życia ludności miast. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 27-40.
• Górecka S., Tomczak P. 2014. Sytuacja demograficzna Wrocławia na tle największych miast Polski. [W:] P. Brezdeń, R. Szmytkie (red.), Przekształcenia przestrzeni miejskiej Wrocławia. Ujęcie geograficzne. Vol 2. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 13-34.
• Holzer J.Z. 2003. Demografia. PWE, Warszawa.
• Janiszewska A. 2017. Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się ludności na świecie. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 5/331: 91-113.
• Jurek Ł. 2012. Ekonomia starzejącego się społeczeństwa. Difin, Warszawa.
• Kłos B., Russel P. 2016. Przemiany demograficzne w Polsce i ich społeczno-ekonomiczne konsekwencje. Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Kowaleski J.T. 2008. Struktura demograficzna starszego odłamu ludności (rozważania metodologiczne i elementy obrazu sytuacji w województwach i powiatach na przełomie stuleci). [W:] J.T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Starzenie się ludności Polski. Między demografią a gerontologią społeczną. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 11-25.
• Kowaleski J.T. 2011. Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski. Przyczyny, etapy, następstwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kowaleski J.T., Majdzińska A. 2012. Miary i skale zaawansowania starości demograficznej. [W:] A. Rossa (red.), Wprowadzenie do gerontometrii. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kurek S. 2002. Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności w Polsce w układzie miast i gmin w okresie 1988-1998. [W:] J.T. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Proces starzenia się ludności - potrzeby i wyzwania. I Kongres Demograficzny w Polsce, Sesja problemowa, Łódź, 6-7 czerwca 2002, Zakład Demografii Uniwersytetu Łódzkiego, s. 96-105.
• Kurek S. 2008. Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• Kurkiewicz J. (red.) 2010. Procesy demograficzne i metody ich analizy. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Lipczyńska A. 2015. Starzenie się społeczeństwa - przyczyny i skutki. Społeczeństwo i Edukacja, 17/2: 277-283.
• Okólski M., Fihel A. 2012. Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Majdzińska A. 2015. Zróżnicowanie zaawansowania starości demograficznej na obszarze województwa łódzkiego. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 4/315: 109-126.
• Miszczak E. 2015. Starość i starzenie się społeczeństw - przyczyny, uwarunkowania oraz prognozy na przyszłość. Edukacja Etyczna, 9: 5-16.
• Paduszyńska M., Zbyszewski S. 2016. Istota i znaczenie odwróconej hipoteki w obliczu starzenia się społeczeństwa polskiego. Finanse i Prawo Finansowe, 3/2: 21-36.
• Podgrodzka M. 2016. Wybrane miary starości demograficznej i ich implikacja dla oceny przestrzennego zróżnicowania tego zjawiska w Polsce. Studia Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 289: 98-108.
• Polna M. 2019. Zróżnicowanie zaawansowania starości demograficznej na obszarach wiejskich województwa lubuskiego. [W:] P. Tomczak (red.), Nowe zjawiska i procesy przestrzenne, funkcjonalne i społeczne w przeobrażaniu obszarów wiejskich. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, 45: 27-42.
• Rakowska J. 2016. Zróżnicowanie poziomu starości demograficznej Polski w ujęciu lokalnym. Economic and Regional Studies, 9/2: 13-23.
• Stuart-Hamilton I. 2006. Psychologia starzenia się. Zysk i S-ka, Poznań.
• Szukalski P. 2015. Suburbanizacja obszarów wielkomiejskich w Polsce. Demografia i Gerontologia Społeczna, Biuletyn Informacyjny, 4: 1-4.
• Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014-2050 2014. GUS.
• Sytuacja demograficzna Polski do 2018 r. Tworzenie i rozpad rodzin 2019. GUS.
• Szopa B. 2016. Konsekwencje procesu starzenia się społeczeństwa. Wybrane problemy. Problemy Zarządzania, 14, 2/59: 23-40.
• Szukalski P. 2011. Starzenie się ludności - wyzwanie XXI wieku. [W:] P. Szukalski, Z. Szweda-Lewandowska (red.), Elementy gerontologii społecznej. Skrypt dla studentów Podyplomowego Studium Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wydawnictwo Biblioteka, Łódź.
• Urbaniak B., Gładzicka-Janowska A., Żyra J., Kaliszczak L., Piekutowska A., Rollnik-Sadowska E., Sobolewska-Poniedziałek E., Niewiadomska A., Gagacka M. 2015. Socjoekonomika starzenia się współczesnych społeczeństw. Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa.
• Wasilewska E. 2017. Starość demograficzna obszarów wiejskich i jej zróżnicowanie. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 104/3: 75-85.
• Wesołowska M. 2015. Społeczeństwo starzejące się jako wyzwanie dla ekonomii. Społeczeństwo i Edukacja, 17/2: 233-245.
• Wolańska W. 2013. Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski w latach 1995-2035. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 291: 249-263.
• Żołędowski C. 2012. Starzenie się ludności - Polska na tle Unii Europejskiej. Problemy Polityki Społecznej, Studia i Dyskusje, 17: 29-43.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rrpr.2020.52.08