Przesłanki modyfikacji wybranych koncepcji ekonomicznych na skutek pandemii COVID-19

• Autorzy: Piotr Banaszyk , Przemysław Deszczyński , Marian Gorynia , Krzysztof Malaga

Warianty tytułu

Proposals for Modification of Selected Economic Concepts Amid the COVID-19 Pandemic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorzy artykułu stawiają tezę o potrzebie modyfikacji sposobu uprawiania nauk ekonomicznych (NE) w aspektach ontologicznym, epistemologicznym i metodologicznym. Wynika ona z oddziaływania splotu czynników, jakie ujawniły się jeszcze w okresie przedpandemicznym, dla których COVID-19 może być okolicznością dopełniającą, wzmacniającą, a nawet wręcz bezpośrednio przesądzającą o zmianie. Struktura artykułu została podporządkowana przyjętemu celowi, którym jest autorskie odniesienie się do postawionej tezy. Jako egzemplifikację obszarów wymagających zmiany wybrano osiem zagadnień, w odniesieniu do których zgłoszono zestaw postulatów konstytuujących pożądane modyfikacje w prowadzeniu badań w NE. Główną metodą wykorzystaną w opracowaniu jest metoda krytycznej analizy literatury.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Homo oeconomicus; Nauki ekonomiczne; Ekonomia rozwoju; COVID-19; Pandemia

EN

Homo oeconomicus; Economic sciences; Development economist; COVID-19; Pandemic

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 1
• Strony: 53-86

Twórcy

autor

Piotr Banaszyk

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska

autor

Przemysław Deszczyński

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska

autor

Marian Gorynia

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska

autor

Krzysztof Malaga

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska

Bibliografia

• Al-Rodhan N. R. F., Stoudmann G. [2006], Definitions of Globalization: A Comprehencive Overview and a Proposed Definition, Geneva: Geneva Center for Security Policy Occasional Papers.
• Amnesty International [2020], https://amnesty.org.pl/swiatowa-fala-protestow/ (25.07.2020).
• Bhagwati, J. [2004]. In defence of globalization. Oxford University Press, Oxford.
• Banaszyk P. [2014], Zwinne dostosowania przedsiębiorstw na rynkach z okazjonalną przewagą konkurencyjną, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 74 (1): 195-211.
• Becker G. S. [1990], Ekonomiczna teoria zachowań ludzkich, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bharma R., Dani S., Burnard K. [2011], Resilience: the concept, a literature review and future directions, International Journal of Production Research, 49 (18): 195-211.
• Bludnik I. [2010], Nowa synteza neoklasyczna w makroekonomii, Bank i Kredyt, 41 (2): 43-70.
• Boushey H., Delong J. B., Steinbaum M. [2018], Piketty i co dalej? Plan dla ekonomii i nierówności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Brilman J. [2002], Nowoczesne zarządzanie. Koncepcje i metody, PWE, Warszawa.
• Caligiuri P., De Cieri H., Minbaeva D., Verbeke A., Zimmermann A. [2020], International HRM insights for navigating the COVID-19 pandemic: Implications for future research and practice, Journal of International Business Studies, 51 (5): 697-713.
• Colander D. et al. [2003], The Changing Face of Mainstream Economics, Middlebury College Economics Discussion Paper no. 03-27, http://www.middlebury.edu/~econ (16.11.2020).
• Coyle D. [2020], Markets, State, and People: Economics for Public Policy, Princeton University Press, Princeton.
• Creshwell J. W., Creshwell J. D. [2018], Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Sage Publications, Los Angeles, California.
• Dalevska N., et al. [2019], A model for estimating social and economic indicators of sustainable development, Entrepreneurship and Sustainable Issues, 6 (4) June: 1839-1860.
• Davis J. [2006], The term in economics: neoclassical dominance to mainstream pluralism, Journal of Institutional Economics, 2 (1), April: 1-20.
• Daly H., Cobb J. B. Jr. [1989], For the Common Good. Redirecting the Economy toward Community, the Environment and a Sustainable Future, Beacon Press, Boston.
• D'Aveni R. [1995], Coping with hypercompetition: Utilizing the new 7S's framework, Academy of Management Executive, 9: 45-57.
• Deszczyński P. [2001], Kraje rozwijające się w koncepcjach ekonomicznych SPD. Doktryna i praktyka, Wydawnictwo AE, Poznań.
• Deszczyński P. [2011], Konceptualne podstawy pomocy rozwojowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Deszczyński P. [2015], Nauki ekonomiczne wobec problemów globalizacji gospodarki światowej - implikacje dla krajów rozwijających się, w: B. Fiedor (red.), Nauki ekonomiczne. Stylizowane fakty a wyzwania współczesności: 321-322, PTE, Warszawa.
• Disaster management, [2020], https://www.paho.org/disasters/index.php?option=com_docman&view=download&category_slug=tools&alias=543-pandinflu-leadershipduring-tool-16&Itemid=1179&lang=en (12.07.2020).
• Dzikowska M. [2017], Delokalizacja a konkurencyjność przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Dzionek-Kozłowska J. [2016], Homo oeconomicus w XXI wieku. Imperializm ekonomii a ekonomia behawioralna, w: M. Gorazda, Ł. Hardt, T. Kwarciński (red.), METAEKONOMIA. Zagadnienia z filozofii ekonomii: 105-130, Kraków, Wydawnictwo Copernicus Center Press.
• Dzionek-Kozłowska J. [2018], Model homo oeconomicus. Geneza, ewolucja, wpływ na rzeczywistość gospodarczą, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Editor's note [2020], Starting over again. The COViD-19 pandemic is forcing a rethink in macroeconomics, The Economist, 25, July: 13-16.
• Fiedor B. [2018], wypowiedź, http://www.pte.pl/pliki/2/1/autoryzowany_stenogram_14_marca_2018_2805.pdf (25.07.2020).
• Fiedor B. [2019], Podział na ortodoksję i heterodoksję w ś wietle potrzeby pluralizmu metodologicznego w ekonomii, perspektywa mikroekonomiczna, w: M. Gorynia (red.), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność. Relacje do innych nauk. Problemy klasyfikacyjne: 41-56, Polska Akademia Nauk, Komitet Nauk Ekonomicznych, Warszawa.
• Friedman M. [1953], The Methodology of Positive Economics, w: Essays in Positive Economics, Chicago University Press, Chicago.
• The global list. Globalisation has faltered and now is being reshaped [2019], The Economist, 24, January: 23-26.
• Gorynia M. [2019a], Współczesne nauki ekonomiczne - tożsamość, ewolucja, klasyfikacje, w: M. Gorynia (red.), Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność. Relacje do innych nauk. Problemy klasyfikacyjne: 13-40, Polska Akademia Nauk, Warszawa.
• Gorynia M. [2019b], Czy nowy pragmatyzm jest pragmatyczny?, w: E. Mączyńska (red.), Ekonomia i polityka. Wokół Teorii Grzegorza W. Kołodko: 77-91, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Gorynia M. [2019c], Competition and globalisation in economic sciences. Selected aspects, Economics and Business Review, 5 (19), 3: 118-133.
• Gorynia M. [2020], Przyszłość globalizacji, Rzeczpospolita, 7 maja: A21.
• Gorynia M. [2021], Will COVID-19 Kill Globalization?, w: M. A. Marinov, S. T. Marinova (eds.), Covid-19 and International Business.Change of Era: 66-73, Routledge, London.
• Gupta S. G. [2015], Comparative advantage and competitive advantage: an economic perspective and a synthesis, Athens Journal of Business and Economics, 1 (1): 9-22.
• Hall Ch. A. S., Day J. W. Jr. [2009], Revisiting the Limits to Growth after Peak Oil, American Scientist, http://ziemianarozdrozu.pl/download/38/ponowne-spojrzenie-na-granice-wzrostu-po-oil-peak (12.08.2020).
• Herma-Fox A., LaPerla B., Serafeim G., Wang H. [2020], Corporate Resilience and Response During COVID-19, https://www.top1000funds.com/wp-content/uploads/2020/04/Corporate-Resilience-and-Response-during-COVID-19_April-20.pdf (11.07.2020).
• Hofstede G. [2000], Kultury i organizacje, PWE, Warszawa.
• Holko M. [2016], Krytyka modeli statycznej równowagi - perspektywa postklasyczna, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 48 (4): 155-169.
• Hume D. [1969], A Treatise of Human Nature, Clarendon Press (reprint I wydania), Oxford.
• International Monetary Fund [2020], October.
• Karczewska A. [2016], Globalizacja i konsumpcjonizm jako uwarunkowania zmian i potencjalne źródła zagrożeń w sferze pracy, Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej: Zarządzanie, 24 (2): 38-46.
• Keen S. [2017], Ekonomia neoklasyczna: fałszywy paradygmat, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań.
• Knapp J. [2020], Delivering essential products to consumers uninterrupted, https://www.linkedin.com/pulse/delivering-essential-products-consumers-uninterrupted-john-knapp/ (12.07.2020).
• Kołodko G. [2003], Globalizacja a odrabianie zaległoś ci rozwojowych, w: G. W. Kołodko (red.), Globalizacja, marginalizacja, rozwój: 18-42, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa.
• Kołodko G. [2014], Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, Ekonomista, 2: 161-180.
• Kołodko G. [2020a], Teoria wszystkiego nie istnieje, Rzeczpospolita, 23 października.
• Kołodko G. W. [2020b], Ekonomia nowego pragmatyzmu: tożsamość, cele, metoda. Ekonomista, 2: 181-205.
• Kowalski T. [2013], Globalization and transformation in Central European countries: The case of Poland, Poznań University of Economics Press.
• Kmita J. [1971], Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, PWN, Warszawa.
• Krugman P. [2020], Arguing with Zombies: Economics, Politics, and the Fight for a Better Future, W. W. Norton & Company, New York.
• Langford W., Parsa F. [1999], Outsourcing a primer, Management Decision, 37 (4): 310-316.
• Lin J. Y. [2011], New Structural Economics: A Framework for Rethinking Development, The World Bank Research Observer, 26 (2): 193-229, Washington, D. C.
• Lin J. Y., Wang X. [2018], The Facilitating State and Economic Development: The Role of the State in New Structural Economics, w: J. Y. Lin, A. Z. Nowak (red.), New structural policy in an open market economy: 123-141, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Lipowski A. [2011], Z metodologii nauk ekonomicznych: struktura logiczna ujęcia pozytywnego i normatywnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 73 (2): 195-217.
• Malaga K. [2009], A propos des quelques dilemmes de la théorie de croissance économique et de l'économie, Romanian Journal of Economics, 2: 34-54.
• Malaga K. [2011], The Main Strands and Dilemmas of Contemporary Economic Growth Theory, Argumenta Oeconomica, 26 (1): 17-42.
• Malaga K., Sobczak K. [2020], Mikroekonomia. Ujęcie statyczne i dynamiczne, C. H. Beck, Warszawa.
• Mankiw N. G., [2008] Makroekonomista jako naukowiec i inżynier, Gospodarka Narodowa, 4: 85-106, 2008.
• Manyika J., Pinkus G., Tiun M. [2020], Rethinking the Future of American Capitalism, McKinsey Global Institute, https://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/Featured Insights/Long term Capitalism/Rethinking the future of American capitalism/Rethinking-the-future-of-American-capitalism.pdf?shouldIndex=false (12.11.2020).
• Marsewicz A. [2020], Jak zmieni się łańcuch dostaw z powodu wpływu COVID-19?, eLogistyczny, http://e-logistyczny.pl/zmieni-sie-lancuch-dostaw-powodu-wplywu-covid-19-2020-05-26-835 (12.07.2020).
• Mączyńska E. [2013], Błędy pomiaru w gospodarce - następstwa i przeciwdziałania, w: S. Owsiak, A. Pollok (red.), W poszukiwaniu nowego ładu ekonomicznego, red. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa: 41-52.
• Mączyńska E. [2014], Dylematy pomiaru gospodarki globalnej - produkt krajowy brutto, w: A. Cieślik, J. J. Michałek (red.), Niedoskonała globalizacja. Czy światowy system gospodarczy wymaga gruntownych reform? Księga Jubileuszowa Profesora Włodzimierza Siwińskiego, WNE, Uniwersytet Warszawski, Warszawa: 194-208.
• Mączyńska E. [2019], Gospodarka rynkowa podgryza własne korzenie, Biuletyn PTE, 4: 9-12.
• Mentzer J.T., DeWitt W., Keebler J.S., Min S., Nix N.W., Smith C.D., Zacharia Z.G. [2001], Defining supply chain management, Journal of Business Logistics, 22 (2): 1-25.
• Mitschke A. [2008] The Influence of National Competition Policy on the International Competitiveness of Nations: A Contribution to the Debate on International Competition Rules, Springer Science & Business Media, Berlin.
• Neely A. [1999], The performance measurement revolution: why now and why next, International Journal of Operations and Production Management, 19 (2): 205-228.
• North D. C. [1990], Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge.
• Panek E. [2003], Ekonomia matematyczna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Pichlak M. [2018], Gospodarka o obiegu zamkniętym model koncepcyjny, Ekonomista, 3: 335-346.
• Popper K. R. [1999], Droga do wiedzy. Domysły i refleksje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Porter M. [2011], Competitive Advantage of Nations: Creating and Sustaining Superior Performance, Simon and Schuster, New York.
• Rifkin J. [2016], Społeczeństwo zerowych kosztów krańcowych, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa.
• Robbins L. [1932], An Essay on the Nature and Significance of Economic Science, Macmillan, London.
• Rodrik D. [2011], The Globalization Paradox: Democracy and the Future of the World Economy, Norton and Company, New York.
• Rodrik, D. [2015]. Economics rules: Why economics works, when it fails, and how to tell the difference, Oxford University Press, Oxford.
• Rodrik D. [2017], Populism and the Economics of Globalization, AIB Conference, Dubai.
• Roubini N. [2020], Revisiting the White Swans, Project Syndicate, 29 July, https://www.project-syndicate.org/commentary/global-tail-risks-remain-a-threat-in-2020-by-nouriel-roubini-2020-07? barrier=accesspaylog (25.07.2020).
• Roubini N. [2020], A Greater Depression?, Project Syndicate, 24 March, https://www.project-syndicate.org/commentary/coronavirus-greater-great-depression-by-nouriel-roubini-2020-03? barrier=accesspaylog (25.07.2020).
• Sandbu M. [2020], The Economics of Belonging: A Radical Plan to Win Back the Left Behind and Achieve Prosperity for All, Princeton University Press, Princeton.
• Serra N., Stiglitz J. E. (eds.) [2008], The Washington Consensus Reconsidered. Towards a New Global Governance, Oxford University Press.
• Skidelsky R. [2020], What's Wrong with Economics? A Primer for the Perplexed, Yale University Press, New Haven.
• Słownik Języka Polskiego PWN [2020], hasło rewizja, https://sjp.pwn.pl/sjp/rewizja;2574203.html (25.07.2020).
• Snyder L., Shen Z-J. [2019], Fundamentals of supply chain theory, John Wiley & Sons, Hoboken.
• Solarz J., Waliszewski K. [2020], Całościowe zarządzanie ryzykiem systemowym. Pandemia COVID-19, edu-Libri, Warszawa - Legionowo.
• Stiglitz J. E. [2002], Globalization and its Discontents (Vol. 500), W. W. Norton Company, Washington.
• Stiglitz J. E. [2007], Globalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Stiglitz J. E. [2007a], Wizja sprawiedliwej globalizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Stiglitz J. E. [2015], Cena nierówności, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Stiglitz J. E., Fitoussi J. P., Durand M. [2019], Poza PKB. Mierzmy to, co ma znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego, OECD-Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Stiglitz J. E., Sen A., Fitoussi J.-P. [2013], Błąd pomiaru: Dlaczego PKB nie wystarcza. Raport Komisji ds. Wydajności Ekonomicznej i Postępie Społecznym, Wydawnictwo PTE, Warszawa.
• Streeten P. [2001], Globalisation: Threat or opportunity?, Copenhagen Business School Press, Copenhagen.
• Street J. [1987], The Institutional theory of economic development, Journal of Economic Issues, 21 (4), December: 1861-1887.
• Taleb N. N. [2020], Czarny Łabędź. Jak nieprzewidywalne zdarzenia rządzą naszym życiem, Zysk i S-ka, Poznań.
• Telep J. [2010], Elementy ekonomii rozwoju, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Cła i Logistyki, Warszawa.
• Trocki J. [1999], Outsourcing jako metoda restrukturyzacji przedsiębiorstw, Gospodarka Materiałowa i Logistyka, 9: 181-183.
• Van der Bergh J., Antal M., 2014, Evaluating alternatives to GDP as measures of social welfare/progress, WWWforEurope Working Paper, https://www.wifo.ac.at/bibliothek/archiv/36247/WWWforEurope_WP_056.pdf (3.12.2020).
• Walas-Trębacz J. [2007], Uwarunkowania i skutki procesu globalizacji, w: W. Surówka-Marszałek (red.), Marketing: 59-62, Wydawnictwo Krakowskiego Towarzystwa Edukacyjnego, Kraków.
• Wałowski T. [2004], Próba systematyzacji uwarunkowań kryzysu ekologicznego: dlaczego niszczymy środowisko naturalne?, Humanistyka i Przyrodoznawstwo, 10: 89-111.
• Wilkin J. [2016], Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Wilkin J., Kargol-Wasiluk A., Zalesko M. [2019], Równowaga instytucjonalna - fundament równowagi gospodarczej, Ekonomista, 6: 659-679.
• Williamson O. E. [1998], Ekonomiczne instytucje kapitalizmu. Firmy, rynki, relacje kontraktowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wincewicz-Price A. [2016], Homo oeconomicus moralis - ekonomiczne analizy zachowań moralnych, w: M. Gorazda, Ł. Hardt, T. Kwarciński (red.), METAEKONOMIA. Zagadnienia z filozofii ekonomii, Wydawnictwo Copernicus Center Press, Kraków.
• Witkowski J. [2010], Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje, procedury, doświadczenia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Wolf M. [2020], How Covid-19 will change the world?, Financial Times, 16 July: https://www. ft.com/content/9b8223bb-c5e4-4c11-944d-94ff5d33a909 (25.07.2020).
• Yadav N., Sushil S., Sagar M. [2013], Performance measurement and management frameworks, Research trends of the last two decades, Business Process Management Journal, 19 (6): 947-971.
• Zahn J. et al. [2020], Globalne łańcuchy wartości zmieniają się w regionalne, Obserwator Finansowy.pl, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/globalne-lancuchy-wartosci-zamienia-sie-w-regionalne/ (14.11.2020).

Identyfikatory

DOI

10.33119/GN/132485