Postępowanie w przedmiocie zatwierdzenia uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w świetle konstytucyjnej zasady ochrony dziedziczenia

• Autorzy: Mariusz Śladkowski

Warianty tytułu

Proceedings to Approve Evasion of the Legal Consequences of Failure to Submit a Declaration of Acceptance or Rejection of Inheritance within the Time Limit in the Light of the Constitutional Principle of Protection of Inheritance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Charakteryzując grupę wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych w Konstytucji RP, podkreśla się, że w jej konstytucyjnym ujęciu dostrzegać należy z jednej strony troskę o zapewnienie każdemu podstawowych warunków bezpieczeństwa socjalnego, z drugiej zaś strony takiego ich określenia, by nie mogły one stanowić podstawy do roszczeń o dobrobyt, równość ekonomiczną itp. Konstytucja RP przyjęła zatem w tej dziedzinie realistyczne podejście do grupy praw ekonomicznych i socjalnych, które zostały potraktowane jako zadanie władz. Ustaliły one zarazem obowiązki państwa w dziedzinie wytyczania i realizacji polityki ekonomicznej i socjalnej, która winna pozostawać w harmonii z zasadami określającymi wolności i prawa o charakterze ekonomicznym, socjalnym i kulturalnym. Analiza konstrukcji prawnej dziedziczenia wymaga przede wszystkim określenia jego stosunku do innych pokrewnych pojęć konstytucyjnych, jak choćby prawo własności czy też ochrona rodziny, a ponadto rozważenia, po pierwsze, czy i w jakim zakresie konstytucyjna ochrona własności i dziedziczenia przekłada się w prawie cywilnym na konieczność przyjęcia określonej konstrukcji prawnej co do przejścia praw majątkowych ze spadkodawcy na spadkobierców, po drugie, czy wyznacza ona ramy ochrony dziedziczenia, wreszcie, czy wpływa na regulacje zasad dziedziczenia ustawowego i testamentowego. Niniejszy artykuł stanowi próbę przybliżenia konstytucyjnej zasady ochrony dziedziczenia poprzez przedstawienie dość często występującej w polskich sądach kategorii spraw spadkowych, a mianowicie postępowania w przedmiocie zatwierdzenia uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.(abstrakt oryginalny)

EN

When characterising the group of economic, social and cultural freedoms and rights in the Constitution of the Republic of Poland, it is emphasised that in its constitutional approach, one should note the concern to ensure basic conditions of social security to everyone on the one hand, and, on the other hand, that they are defined in such a way so that they cannot give rise to claims for welfare, economic equality, etc. Thus, the Constitution of the Republic of Poland adopted a realistic approach to the group of economic and social rights, which were treated as a task of the authorities. They established the obligations of the state in the field of setting out as well as implementing economic and social policy, which should be in harmony with the principles defining economic, social and cultural freedoms and rights. An analysis of the legal structure of inheritance first requires determining its relationship to other related constitutional concepts, such as the right to property or the protection of family. Further, it requires considering whether and to what extent the constitutional protection of property and inheritance translates into the necessity to adopt a specific legal structure as to the transfer of property rights from the testator to the heirs, as well as whether it determines the framework for the protection of inheritance, and finally, whether it affects the regulation of the rules of statutory and testamentary inheritance. This article discusses the constitutional principle of protection of inheritance by presenting a category of inheritance cases that is quite common in Polish courts, namely the procedure to approve the evasion of the legal consequences of failure to submit a declaration of acceptance or rejection of inheritance on time.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organ egzekucji sądowej; Orzecznictwo sądu; Sądownictwo; Konstytucja RP; Konstytucja

EN

Court enforcement office; Judicial decision; Judicature; RP Constitution; Constitution

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2021
• Numer: nr 1
• Strony: 50-65

Twórcy

autor

Mariusz Śladkowski

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Banaszkiewicz B., Konstytucyjne prawo do własności [w:] Konstytucyjne podstawy systemu prawa, red. M. Wyrzykowski, Warszawa 2001.
• Borysiak W., Dziedziczenie. Konstrukcja prawna i ochrona, Warszawa 2013.
• Ciszewski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2014.
• Dolecki H., Wiśniewski T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom III. Art. 506-729, Warszawa 2013.
• Ereciński T. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, Warszawa 2016.
• Grzybowski S., Radwański Z., Ignatowicz J., Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Gawlik B., System prawa cywilnego. Tom I, Warszawa 1985.
• Gudowski J. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom VI. Spadki, Warszawa 2017.
• Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz. Art. 627-1088, Warszawa 2019.
• Gwiazdomorski J., Prawo spadkowe, Warszawa 1959.
• Jakubecki A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom I. Komentarz do art. 1-729, Warszawa 2017.
• Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Spadki, Warszawa 2011.
• Manowska M. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Art. 506-1217, Warszawa 2015.
• Mączyński A., Konstytucyjne prawo dziedziczenia [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
• Pazdan M., Konstytucja RP a prawo spadkowe [w:] Księga pamiątkowa profesora Marcina Kudeja, red. A. Łabno, E. Zwierzchowski, Katowice 2009.
• Reichel P., Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku złożonego pod wpływem błędu, "Rejent" 2012/5.
• Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz. Art. 1-86, Warszawa 2016.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013.
• Skrzydło W., Grabowska S., Grabowski R. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa 2009.
• Stempniak A., Postępowanie o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku - cz. I, "Monitor Prawniczy" 2013/11.
• Stempniak A., Postępowanie o zatwierdzenie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku - cz. II, "Monitor Prawniczy" 2013/12.
• Szpunar A., Uwagi o pojęciu prawa dziedziczenia, "Rejent" 2002/5.
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Warszawa 2008.
• Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1999.