Polsko-niemieckie stosunki polityczne na przestrzeni trzech dekad po zjednoczeniu Niemiec - główne zagadnienia

• Autorzy: Michał M. Kosman

Warianty tytułu

Polish-German Political Relations in the Three Decades after the Reunification of Germany - Main Issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Stosunki polsko-niemieckie po zjednoczeniu Niemiec stanowią interesującą płaszczyznę badań, co wynika z trudnych i bolesnych relacji w historii, całego szeregu wzajemnych stereotypów, ale i pozytywnych doświadczeń. Autor uważa, że na tym tle ich bilans w ostatnich trzech dekadach wypada pozytywnie. Na potwierdzenie tej tezy w artykule dokonano - i to jest jego zasadniczym celem - selekcji istotniejszych płaszczyzn wzajemnych relacji, poczynając od ich traktatowego uregulowania w latach 1990-1991. Duży nacisk został położony na multilateralny kontekst stosunków polsko-niemieckich, m.in. na rolę Niemiec jako adwokata Polski w staraniach o przyjęcie do UE i NATO, zarys polityki wschodniej obu państw (stosunek do Rosji i Ukrainy), ale i kwestie sporne, jak np. kontrowersje wokół systemu decyzyjnego w UE i ważniejsze problemy bilateralne. W artykule wykorzystano monografie z zakresu problematyki niemcoznawczej, publikacje niemieckich ośrodków badawczych, czasopisma naukowe, prasę oraz strony internetowe niemieckiego rządu i resortu spraw zagranicznych (Auswärtiges Amt). (abstrakt oryginalny)

EN

Polish-German relations after the reunification of Germany constitute an interesting field of research, which results from difficult and painful relations in a distant history, a whole range of mutual stereotypes but also positive experiences. The author believes that against this background their balance in the last three decades is positive. To confirm this thesis, the article makes - and this is its main goal - the selection of more important areas of mutual relations, starting from their treaty regulation in the years 1990-1991. Great emphasis was placed on the multilateral context of Polish-German relations, including the role of Germany as Poland's advocate in eff orts to join the EU and NATO, an outline of the eastern policy of both countries (attitude towards Russia and Ukraine) but also disputable issues, such as controversy around the decision-making system in the EU and major bilateral problems. The article uses monographs in the field of German studies, publications of German research centers, scientific journals, press and websites of the German government and the Ministry of Foreign Affairs (Auswärtiges Amt). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stosunki międzynarodowe; Polityka międzynarodowa

EN

International relations; International politics

• Czasopismo: Krakowskie Studia Międzynarodowe
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 2 Świat - Europa - Niemcy : historyczne i współczesne problemy stosunków międzynarodowych. Część 2, Europa - Niemcy
• Strony: 129-148

Twórcy

autor

Michał M. Kosman

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Bibliografia

• Apel Berliński, tłum. Wer, "Gazeta Wyborcza", 19-20.09.1998, http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,551308,19980919RP-DGW,Apel_Berlinski,.html [dostęp: 8.04.2020].
• Barcz J., Podstawy prawne stosunków Polski ze zjednoczonymi Niemcami, [w:] Polska -Niemcy 1945-2007. Od konfrontacji do współpracy i partnerstwa w Europie. Studia i dokumenty, red. nauk. W. Góralski, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007.
• Bundesverfassungsgericht, Beschluss vom 07.07.1975, 1 BvR 274/72, openJur, https://openjur.de/u/188542.html [dostęp: 18.04.2020].
• Czapliński W., Polskie pozycje prawne wobec Niemiec popoczdamskich w świetle prawa międzynarodowego. Agresja - terytorium - obywatelstwo, [w:] Polska-Niemcy 1945-2007. Od konfrontacji do współpracy i partnerstwa w Europie. Studia i dokumenty, red. nauk. W. Góralski, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2007.
• Cziomer E., Historia Niemiec współczesnych 1945-2005, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2006.
• Cziomer E., Instytucjonalizacja współpracy transatlantyckiej: problemy i wyzwania, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku. Wybrane problemy, red. nauk. E. Cziomer, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne - Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2010.
• Cziomer E., Polityka zagraniczna Niemiec w dobie nowych wyzwań globalizacji, bezpieczeństwa międzynarodowego oraz integracji europejskiej po 2005 roku, Dom Wydawniczy Elipsa - Krakowska Akademia im. Frycza Modrzewskiego, Warszawa-Kraków 2010.
• Cziomer E., Wyzwania nowej roli międzynarodowej Niemiec w dobie globalizacji, kryzysów gospodarczych i finansowo-politycznych po 2007 roku, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2018.
• Deutscher Bundestag, 187. Sitzung, Bonn, 17.05.1972, Stenographischer Bericht (załącznik 6).
• Deutscher Bundestag, Plenarprotokoll 13/239, Stenographischer Bericht, Bonn, 29.05.1998.
• Diplomatic Papers, The Conference of Berlin (The Potsdam Conference), 1945, ed. R. Dougall, Vol. II, United States Government Printing Office, Washington 1960.
• "Es geht um eine der grausamsten Massenvernichtungswaff en. Interview mit Heiko Maas, Auswärtiges Amt, 14.04.2018, https://www.auswaertiges-amt.de/de/newsroom/heiko-maas-spiegel-interview/1990426 [dostęp: 25.04.2020].
• Fiszer J., W 30-rocznicę podpisania Układu Zgorzeleckiego, "Przegląd Zachodni" 1980, nr 2.
• Friedenssicherung statt Expansionsbelohnung, "Die Zeit", 11.12.2014, https://www.zeit.de/politik/2014-12/aufruf-friedenssicherung-statt-expansionsbelohnung [dostęp: 27.04.2020].
• Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie, http://www.fpnp.pl/wyplaty/robotnicy.php [dostęp: 22.04.2020].
• Grundakte über gegenseitige Beziehungen, Zusammenarbeit und Sicherheit zwischen Nordatlantikvertrags-Organisation und der Russischen Föderation, "Bulletin. Presse-und Informationsamt der Bundesregierung" 1997, Nr. 43.
• Herzog R., Die Grundkoordinanten deutscher Außenpolitik, "Internationale Politik" 1995, Nr. 6.
• Hudalla A., Pradetto A., Desintegration durch Integration? Dillema der Osterweiterung der Europäischen Union und die Europapolitik der Regierung Schröder, Universität der Bundeswehr, Hamburg 1999.
• Janicki L., Podstawy prawne stosunków Polski ze zjednoczonymi Niemcami, [w:] Wokół traktatów Polska-Niemcy, Instytut Zachodni, Poznań 1992.
• Kosman M.M., Kryzys imigracyjny w UE w latach 2015-2017. Aspekty prawne i polityczne, "Rocznik Integracji Europejskiej" 2017, nr 11.
• Kosman M.M., Niemieckie partie polityczne wobec Rosji na tle konfliktu na Ukrainie w latach 2014-2018, "Przegląd Zachodni" 2019, nr 1.
• Kosman M.M., Polityka RFN wobec ZSRR/Rosji w latach 1989-2009, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2013.
• Kosman M.M., Zjednoczone Niemcy w procesie integracji europejskiej (1990-2002), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
• Koszel B., Mitteleuropa rediviva? Europa Środkowo- i Południowo-Wschodnia w polityce zjednoczonych Niemiec, Instytut Zachodni, Poznań 1999.
• Koszel B., Partnerstwo dla Modernizacji w stosunkach niemiecko-rosyjskich, "Przegląd Politologiczny" 2010, nr 2.
• Koszel B., Polska i Niemcy w Unii Europejskiej. Pola konfliktów i płaszczyzny współpracy, Instytut Zachodni, Poznań 2008.
• Koszel B., Rola Niemiec w procesach decyzyjnych Unii Europejskiej w XXI wieku, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Poznań 2019.
• Koszel B., Trójkąt Weimarski. Geneza, działalność, perspektywy współpracy, Instytut Zachodni, Poznań 2006.
• Krasuski J., Polska-Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, "Kurpisz", Poznań 2003.
• Lang K.-O., Das Weimarer Dreieck. Ein neuer "Motor" für die größere EU?, "SWP-Studie", Mai 2004.
• Lang K.-O., Westphal K., Nord Stream 2 - A Political and Economic Constextualisation, "SWP Research Paper", March 2017.
• Malinowski K., Polska i Niemcy w Europie (2004-2014). Różnice interesów - uwarunkowania i konsekwencje, Instytut Zachodni, Poznań 2015.
• Migrationspolitik in Deutschland und Polen. Herausforderungen und Lösungsansätze in der europäischen Flüchtlingskrise, Hrsg. J. Franzke, B. Koszel, A. Sakson, Welt-Trends, Potsdam 2017.
• Polacy w Niemczech nie będą mniejszością narodową. Niemieckie MSW odrzuca wniosek, "Dziennik Gazeta Prawna", 8.11.2014, https://wiadomosci.dziennik.pl/swiat/artykuly/474661,msw-niemiec-polacy-w-niemczech-nie-sa-mniejszoscia-narodowa.html [dostęp: 21.04.2020].
• Pradetto A., Die rot-grüne Regierung und die Irak-Politik der Bish-Administration, [w:] Internationale Reaktionen auf die Irak-Politik der USA 2002, Hg. A. Pradetto, Universität der Bundeswehr, Hamburg 2003.
• Pressekonferenz von Bundeskanzlerin Merkel und dem russischen Präsidenten Wladimir Putin in Sotschi, 18.05.2018, Die Bundesriegierung, https://www.bundesregierung.de/Content/DE/Mitschrift/Pressekonferenzen/2018/05/2018-05-18-pk-merkel-putin-sotschi.html [dostęp: 26.04.2020].
• Prominente warnen vor Krieg mit Russland, "Die Welt", 06.12.2014, https://www.sueddeutsche.de/politik/appell-zur-ukraine-krise-deutsche-prominente-warnen-vor-kriegmit-russland-1.2255487 [dostęp: 17.04.2020].
• Rinke A., Wie Putin Berlin verlor, "Internationale Politik", Mai/Juni 2014.
• Stiftung "Erinnerung, Verantwortung und Zukunft", Zahlen und Fakten zur Fördertätigkeit, 31.12.2019, https://www.stiftung-evz.de/stiftung/zahlen-und-fakten.html [dostęp: 22.04.2020].
• Stoiber gegen EU-Beitritt "ohne Wenn und Aber", "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 2.06.1998.
• Stolarczyk M., Zbieżność i różnice interesów w stosunkach polsko-niemieckich w latach 1989-2009, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2010.
• Strauß L., Lux N., Europäische Verteidigungspolitik - Diskurse in und über Polen und Frankreich, "SWP-Zeitschriftenschau" 2019, Nr. 1.
• Telefondiplomatie zwischen Warschau und Nizza, "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 11.12.2000.
• Timmermann H., Die deutsch-russischen Beziehungen im europäischen Kontext, "Internationale Politik und Gesellschaft" 2007, Nr. 1.
• Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, podpisany w Bonn dnia 17 czerwca 1991 r., Dz.U. 1992 nr 14, poz. 56.
• Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o potwierdzeniu istniejącej między nimi granicy podpisany w Warszawie dnia 14 listopada 1990 r., Dz.U. 1992 nr 14, poz. 54.
• Układ między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec o podstawach normalizacji ich wzajemnych stosunków, podpisany w Warszawie dnia 7 grudnia 1970 r., Dz.U. 1972 nr 24, poz.168.
• Układ między Rzecząpospolitą Polską a Niemiecką Republiką Demokratyczną o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej, podpisany w Zgorzelcu dnia 6 lipca 1950 r. (ratyfikowany zgodnie z ustawą z dnia 28 października 1950 r.), Dz.U. 1951 nr 14, poz. 106.
• Vertriebene, Aussiedler und deutsche Minderheiten sind eine Brückezwischen den Deutschen und ihren östlichen Nachbarn, Antrag der Fraktionen der CDU/CSU und FDP, Deutscher Bundestag, Drucksache 13/10845, 27.05.1998.
• Węc J.J., Spór o kształt ustrojowy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej w latach 1950-2010. Między ideą ponadnarodowości a współpracą międzyrządową. Analiza politologiczna, wyd. 2, Księgarnia Akademicka, Kraków 2012.
• Wspólne oświadczenie ministrów spraw zagranicznych Francji, Niemiec i Polski w sprawie przyszłości Europy, Weimar, 29 sierpnia 1991 r., "Zbiór Dokumentów" 1992, nr 2.

Identyfikatory

DOI

10.34697/2451-0610-ksm-2020-2-007