Analiza pamiętników jako metoda badawcza w nauce o polityce społecznej

• Autorzy: Barbara Szatur-Jaworska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badania, w których źródłem poznania są pamiętniki zamawiane przez badaczy, stanowią oryginalny wkład polskiej socjologii do metod badań społecznych. Do klasyków metody należą Florian Znaniecki i William I. Thomas, Władysław Grabski, Józef Chałasiński, Jan Szczepański. Ich kontynuatorami są w naszym kraju nie tylko liczni socjologowie, ale także historycy, politycy społeczni i politolodzy, działający w różnych ośrodkach akademickich, zajmujący się zróżnicowaną problematyką badawczą. Kluczową rolę w inspirowaniu tych badań pełni Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa. Tradycja badań pamiętnikarskich w polskiej nauce o polityce społecznej wiąże się przede wszystkim z działalnością przedwojennego Instytutu Gospodarstwa Społecznego i jego konkursami na pamiętniki bezrobotnych, chłopów i emigrantów. Od wielu lat - w związku z renesansem metod jakościowych - badania oparte na pamiętnikach są coraz chętniej podejmowane przez socjologów i psychologów stosujących tzw. metodę biograficzną. Natomiast w nauce o polityce społecznej pamiętniki nadal czekają na swoje ponowne "odkrycie", na ściślej mówiąc - na większe upowszechnienie. Działający bowiem w Szkole Głównej Handlowej Instytut Gospodarstwa Społecznego nie zaniechał organizowania konkursów na pamiętniki. (fragment tekstu)

EN

The paper includes the following elements: the characteristics of diaries as the source of knowledge in social sciences, basic assumptions for the research based on diaries in the science of social policy, autobiographic contents in Polish research, methodological problems in the analysis of diaries. The analyses of diaries have a strong position in Polish tradition, especially in researching social questions and life condition of people. The leading role in this type of research was taken by the Institute of Social Economy, which worked out basic principles of studying diaries for the needs of social policy. These principles need modifying while new research perspectives appear in the science of social policy (ex. the perspective of life cycles). The research based on diaries is expected to include more deep methodological reflection. For the science of social policy diaries remain a valuable, yet too weakly utilised source of knowledge. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pamiętniki; Badanie jakościowe; Polityka społeczna

EN

Memoirs; Qualitative research; Societal policy

• Czasopismo: Problemy Polityki Społecznej
• Rocznik: 2001
• Tom: 3
• Strony: 83-94

Twórcy

autor

Barbara Szatur-Jaworska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• 1. Chałasiński J. (1979) Drogi awansu społecznego robotnika, Warszawa.
• 2. Chałasiński J. (1938) Młode pokolenie chłopów, Warszawa, t. 1.
• 3. Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. (2001) Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań.
• 4. Helling I.K., (1990) Metoda badań biograficznych, w: Włodarek J., Ziółkowski M. (red.), Metoda biograficzna w socjologii, Warszawa-Poznań.
• 5. Konecki K. (1993) Techniczne i paradygmatyczne kryteria podziału badań ilościowych i jakościowych w naukach społecznych, "Przegląd Socjologiczny", t. XL/2.
• 6. Lutyński J. (2000) Metoda biograficzna i sposoby otrzymywania materiałów w badaniach socjologicznych (w:) Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódź.
• 7. Lutyński J. (1983) Użytkowanie autobiografii w badaniach społecznych, w: Naród. Kultura. Osobowość., Wroclaw.
• 8. Pamiętniki bezrobotnych (1933) Warszawa.
• 9. Pamiętniki bezrobotnych (1967) Warszawa, 2 t.
• 10. Pamiętniki chłopów (1935) Warszawa.
• 11. Pamiętniki emigrantów. Ameryka Południowa. Nr 1-27 (1939) Warszawa.
• 12. Pamiętniki emigrantów. Francja (1939) Warszawa.
• 13. Pamiętniki emigrantów. Kanada (1971) Warszawa.
• 14. Pamiętniki emigrantów. Stany Zjednoczone (1977) Warszawa, t.I (1-27), t.II (28-51).
• 15. Pamiętniki nowego pokolenia chłopów (1999) Warszawa, 6 t.
• 16. Pół wieku pamiętnikarstwa, praca zbiór., (1971) Warszawa.
• 17. Przybyłowska I. (1974) Próba empirycznej analizy czynników wpływających na wypowiedzi pamiętnikarskie uzyskane w konkursie, "Studia Socjologiczne", nr 1.
• 18. Rokuszewska-Pawełek A. (1996) Miejsce biografii w socjologii interpretatywnej. Program sojologii biografistycznej Fritza Schiitzego, " ASK", nr 1
• 19. Roos J.P. (1987) Historia życia a zmiana społeczna: cztery pokolenia Finów, "Kultura i Społeczeństwo" , nr 4.
• 20. Rysz-Kowalczyk B. (1995) Pokolenie w fazie późnej dojrzałości. Deformacje cyklu Życia a zagrożenia społeczne we współczesnej Polsce, Warszawa.
• 21. Siekierski S. (1999) Pamiętnikarze a społeczne konteksty (w:) Pokolenia.Kultura. Polityka. Księga jubileuszowa na 65-lecie Profesora Bronisława Gołębiowskiego, Warszawa.
• 22. Szczepański J. (1973) Odmiany czasu teraźniejszego, Warszawa.
• 23. Thomas W.I., Znaniecki F. (1976) Chłop polski w Europie i Ameryce, Warszawa.