Rola planowania przestrzennego w zrównoważonym rozwoju miasta - doświadczenia Tbilisi

• Autorzy: Dariusz Mikołajczyk

Warianty tytułu

The Role of Spatial Planning in the Sustainable Development of Cities - Tbilisi Experience

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tereny zieleni stanowią naturalny filtr zanieczyszczeń gazowych, w tym pyłów zawieszonych, redukując jednocześnie nadmierne ilości dwutlenku węgla w atmosferze. Ich rola w ciągu ostatnich dekad nabiera coraz większego znaczenia. Postępujące zmiany klimatu wymagają intensyfikowania działań adaptacyjnych, dlatego też badania zieleni miejskiej są tak istotne. Prowadzenie stałego monitoringu umożliwiają zobrazowania satelitarne. Wykorzystując zdjęcia Sentinel 2 oraz metodę progowania wskaźnika NDVI, wyznaczyliśmy obszary pokryte roślinnością o dobrej kondycji. Dla miast powyżej 100 tysięcy mieszkańców przeanalizowaliśmy trzy wskaźniki: 1) udział terenów zieleni w całkowitej powierzchni miasta, 2) pofragmentowanie zieleni - analiza stosunku krawędzi do wnętrza terenów zieleni, 3) dostępność zieleni - udział osób z dostępem do terenów zieleni w obrębie 5 minutowego spaceru. Spośród analizowanych miast najwyższym udziałem terenów zieleni charakteryzowały się m.in.: Koszalin, Zielona Góra oraz Kielce. Najniższym stopniem zazielenienia odznaczały się natomiast Opole, Kalisz oraz Białystok. Średni udział terenów zieleni w miastach wyniósł 50%. Najbardziej spójne tereny zieleni charakteryzowały miasta Gdynię oraz Koszalin, najlepszą dostępnością do terenów zieleni natomiast mogły pochwalić się Rzeszów oraz Ruda Śląska. ​​(abstrakt oryginalny)

EN

Green areas are a natural filter of pollutants and suspended particulates, reducing excessive amounts of carbon dioxide in the atmosphere. Their role has become increasingly important over the last decades. Gradual climate change requires intensified adaptation measures, hence the research on urban greenery is an essential matter. Permanent monitoring is possible thanks to satellite imagery. Using Sentinel 2 images and the method of NDVI indicator thresholding, areas covered with high-quality vegetation have been determined. For cities with over 100 thousand inhabitants three indicators were analysed: 1) the share of green areas, 2) fragmentation of greenery - analysis of the ratio of edges to the interior of green areas, 3) accessibility of greenery - the share of people with access to green areas within a 5-minute walk. Among the analysed cities, the highest share of green areas was characteristic of Koszalin, Zielona Gora and Kielce. Opole, Kalisz and Bialystok, on the other hand were characterised by the lowest degree of greenery. The average share of high-quality greenery was 50%. The green areas in the cities of Gdynia and Koszalin were recognised as having the highest consistency, while Rzeszow and Ruda Slaska were identified as the cities with the best greenery accessibility.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Aglomeracje miejskie; Polityka przestrzenna; Promocja miasta; Zieleń miejska

EN

Urban agglomerations; Spatial policy; City promotion; Urban greenery

• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2020
• Tom: 68(1)
• Strony: 131-146

Twórcy

autor

Dariusz Mikołajczyk

• Instytut Rozwoju Miast i Regionów

Bibliografia

• Asian Development Bank, 2016, Realizing the urban potential in Georgia. National Urban Assessment, Manila. Dostępne na: https://www.adb.org/sites/default/files/institutional-document/186168/urban-potential-georgia.pdf [data dostępu: 30.09.2020].
• Avdaliani E., 15.03.2018, Growing Chinese Interests in Georgia, The Central Asia-Caucasus Analyst, The Central Asia-Caucasus Institute & Silk Road Studies Program. Dostępne na: https://www.cacianalyst.org/publications/analytical-articles/item/13503-growing-chinese-interests-in-georgia.html [data dostępu: 30.09.2020].
• Bergfors S., 2014, Tbilisi destroys its past. The old town is transformed, Baltic Worlds, 6(3-4), 29-31.
• Borys T., 2013, Nowe kierunki ekonomii środowiska i zasobów naturalnych w aspekcie nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, Ekonomia i Środowisko, 1(44), 8-27.
• Emas R., 2015, The Concept of Sustainable Development: Definition and Defining Principles, Brief for GSDR, Florida International University, University Park. DOI: 10.13140/RG.2.2.34980.22404.
• Dauxais A., 07.11.2016, Old Tbilisi: building new narratives through urban regeneration, Contemporary Urbanism. Dostępne na: https://theurbanweb.wordpress.com/2016/11/07/old-tbilisi-building-new-narratives-through-urban-regeneration/ [data dostępu: 30.09.2020].
• Dobrzański P., 2011, Wzrost zrównoważony a ochrona środowiska. Podstawowe aspekty polityki gospodarczej, [w:] M. Winiarski (red.), Gospodarka: innowacje i rozwój (E-monografie 8, Prace Młodych Ekonomistów: Problemy Ekonomii, Zarządzania i Marketingu, 2), Instytut Nauk Ekonomicznych Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław, 25-33. Dostępne na: https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/31784/edition/37110/content [data dostępu: 30.09.2020].
• Górka K., 2007, Wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego, Ekonomia i Środowisko, 2(32), 8-20.
• ICOMOS, 2011, Tbilisi, Kala Quarter Revitalisation, Programme Report 2000-2010, Tbilisi. Dostępne na: http://icomos.org.ge/pdf/betlemi_project_report.pdf [data dostępu: 30.09.2020].
• Jopek D., 2018, Procesy transformacji współczesnych miast na wybranych przykładach miast, Budownictwo i Architektura, 17(2), 183-192. https://doi.org/10.24358/Bud-Arch_18_172_15.
• Latawiec M., 2017, Idea ochrony a Raport Brundtland, [w:] R. F. Sadowski, Z. Łepko (red.), Theoria i Praxis zrównoważonego rozwoju. 30 lat od ogłoszenia Raportu Brundtland, Wyd. Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego, Warszawa, 85-97.
• Lewandowska A., 2014, Koncepcja miasta zrównoważonego i próby jej wdrożenia w europejskiej przestrzeni osadniczej, [w:] K. Sadowy (red.), Miasto-sztuka-nauka-gospodarka, Biblioteka Res Publiki Nowej, Warszawa, 90-98.
• Korzeniak G., 2012, Zintegrowane planowanie rozwoju miast - propozycja modelu, Problemy Rozwoju Miast, 3, 57-71.
• Markowski T., Turała M. (red.), 2015, Planowanie jako instrument zintegrowanego zarządzania w jednostkach samorządu terytorialnego, Podręcznik dla samorządowców, Katedra Zarządzania Miastem i Regionem, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Mazur-Wierzbicka E., 2005, Koncepcja zrównoważonego rozwoju jako podstawa gospodarowania środowiskiem przyrodniczym, [w:] D. Kopycińska (red.), Funkcjonowanie gospodarki polskiej w warunkach integracji i globalizacji, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, 33-43.
• Mierzejewska L., 2010, Rozwój zrównoważony miasta: zagadnienia poznawcze i praktyczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Mierzejewska L., 2015, Zrównoważony rozwój miasta - wybrane sposoby pojmowania, koncepcje i modele, Problemy Rozwoju Miast, 3, 5-11.
• Mysłowski P., 2013, Rola i znaczenie zasady zrównoważonego rozwoju w prawie administracyjnym - zagadnienia ogólne, Białostockie Studia Prawnicze, 14, 253-264. https://doi.org/10.15290/bsp.2013.14.21.
• ONZ, 2015, Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego A/RES/70/1, Nowy Jork. Dostępne na: https://www.un.org.pl/agenda-2030-rezolucja [data dostępu: 30.09.2020].
• ONZ-Habitat, 2017, Nowa Agenda Miejska, Quito-Nowy Jork. Dostępne na: https://urbact.eu/sites/default/files/nua_polish_lr-final.pdf [data dostępu: 30.09.2020].
• Pawłowski A., 2015, Zasada, czy zasady, zrównoważonego rozwoju?, Wschodni rocznik humanistyczny, 11, 85-96.
• Pirveli M., 2008, Tbilisi - etapy urbanistycznego rozwoju miasta, Studia Regionalne i Lokalne, 4(34), 26-40.
• Salukvadze J., 2009, Market versus planning? Mechanism of spatial change in post-Soviet Tbilisi, [w:] K. Van Assche, J. Salukvadze, N. Shavishvili (red.), City culture and city planning in Tbilisi: Where Europe and Asia Meet, The Edwin Mellen Press, Lewiston-Lampeter, 159-187.
• Salukvadze J., 2019, Urbanization Trends and Development of Cities in Georgia, [w:] D. Gogishvili, A. Coppola (red.), Cities of the South Caucasus: a view from Georgia, 19-32. https://doi.org/10.2307/j.ctvdf0kf6.4.
• Salukvadze J., Sichinava D., 2019, Changing Times, persistent inequalities? Patterns of housing infrastructure development in the South Caucasus, [w:] T. Tuvikene, W. Sgibnev, C. S. Neugebauer (red.), Post-Socialist Urban Infrastructure (Open access), Routledge, Londyn-Nowy Jork, 72-88. https://doi.org/10.4324/9781351190350.
• Salukvadze J., Golubchikov O., 2016, City as geopolitics: Tbilisi, Georgia - A globalizing metropolis in a turbulent region, Cities, 52, 39-54. https://doi.org/10.1016/j.cities.2015.11.013.
• Salukvadze J., Van Assche K., 2012, Tbilisi reinvented: planning, development and the unfinished project of democracy in Georgia, Planning Perspectives, 27(1), Routledge, 1-24. https://doi.org/10.1080/02665433.2011.601611.
• Shavishvili N., 22.10.2010, Tbilisi, Georgia - The AR launches a campaign to save historic Old Tbilisi town, The Architectural Review. Dostępne na: https://www.architectural-review.com/essays/tbilisi-georgia-the-ar-launches-a-campaign-to-save-historic-old-tbilisi-town [data dostępu: 30.09.2020].
• Trzepacz P., 2012, Zrównoważony rozwój - wyzwania globalne, [w:] P. Trzepacz (red.), Podręcznik dla uczestników studiów doktoranckich, IGiGP UJ, Kraków, 13-35.
• United Nations, 1987, Our common future, Report of the World Commission on Environment and Development, General Assembly Resolution A/42/427, Nowy Jork. Dostępne na: https://digitallibrary.un.org/record/139811?ln=en [data dostępu: 30.09.2020].
• United Nations-Habitat, 2013, The State of European Cities in Transition 2013. Taking stock after 20 years of reform, Institute of Urban Development, Kraków. Dostępne na: https://unhabitat.org/the-state-of-european-cities-in-transition-2013-english-version [data dostępu: 30.09.2020].
• United Nations, 2019, World Urban Prospects: The 2018 Revision, Department of Economic and Social Affairs, Nowy Jork. Dostępne na: https://population.un.org/wup/Publications/Files/WUP2018-Report.pdf [data dostępu: 30.09.2020].
• Wheeler A., 2015, New Look for Old Tbilisi: Preservation Planning in Tbilisi Historic District, [w:] Identity Studies in the Caucasus and Black Sea Region, 6, 1-21.
• Zacher L. W., 2008, Trwały rozwój - utopia czy realna możliwość? Sustainable Development - Utopia or Real Possibility?, Problemy ekorozwoju - Problems of Sustainable Development, 3(2), 63-68.
• Zakashvili U., Kalichava K., 2018, Modern Development Tendencies in Georgian Construction Law, Studia Prawa Publicznego, 1(21), 53-70. https://doi.org/10.14746/spp.2018.1.21.3.
• Zalega T., 2016, Rozwój zrównoważony a ekonomia zrównoważonego rozwoju - zarys problematyki, Studia i Materiały, 1(20), Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 101-126. https://doi.org/10.7172/1733-9758.2016.20.8.
• Ziegler K., 2009, The Evolution of Spatial Planning in Georgia from Socialism to Market Economy, [w:] K. Van Assche, J. Salukvadze, N. Shavishvili (red.), City culture and city planning in Tbilisi: Where Europe and Asia Meet, 141-158.
• Decree of the Minister of Urbanization and Construction of Georgia on the Prolongation of the Terms and Validity of Construction Norms and Rules and Other Normative Acts, 02/2002.
• Georgian Law on Territorial Arrangement and Urban Planning, 06/2005.
• Resolution

Identyfikatory

DOI

10.51733/udi.2020.68.12