Ocena spożycia podstawowych składników odżywczych przez osoby starsze z powiatu częstochowskiego

• Autorzy: Beata Mikuta , Izabela Miłkowska , Natalia Sobczyk , Anita Szczechowicz

Warianty tytułu

Assessing Intake of Basic Nutrients by the Elderly from Częstochowa District

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy była ocena spożycia podstawowych składników odżywczych oraz wybranych witamin z grupy B przez osoby starsze z powiatu częstochowskiego, na podstawie badań pilotażowych. Badaniem pilotażowym objęto 20 osób powyżej 65. roku życia. Do oceny sposobu żywienia zastosowano jednorazowo metodę 24-godzinnego wywiadu żywieniowego oraz analizę ilościową. Dieta kobiet i mężczyzn była uboga w białko (83 i 84 % realizacji normy) i węglowodany (87 i 89 % realizacji normy). Kobiety spożywały prawidłowe ilości kwasów tłuszczowych n-3 (96 % realizacji normy) i cholesterolu (102 % realizacji normy), mężczyźni spożywali odpowiednie ilości energii, kwasów tłuszczowych jednonienasyconych (95 i 93 % realizacji normy). Obie grupy spożywały zbyt dużo kwasów tłuszczowych nasyconych (realizacja normy: kobiety - 128 %, mężczyźni - 201 %), a mężczyźni dodatkowo deklarowali duże spożycie kwasów tłuszczowych ogółem i cholesterolu (116 i 201 % realizacji normy). Stwierdzono prawidłowe spożycie tiaminy (B1) przez kobiety i mężczyzn, odpowiednio na poziomie 92 i 98 % realizacji normy. W przypadku pozostałych witamin - ryboflawiny (B2), niacyny (B3) i pirydoksyny (B6) odnotowano ich nadmierne spożycie. Wykazane błędy żywieniowe o charakterze ilościowym wskazują na nieprawidłowości w odżywianiu się badanej grupy seniorów, dlatego posłużą do zaplanowania i zrealizowania badań na reprezentatywnej grupie osób starszych, aby można było w pełni ocenić stan odżywienia tej populacji. Konieczna jest także edukacja żywieniowa seniorów oraz ich opiekunów. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of the survey research study was to assess, on the basis of a pilot survey research, the intake of basic nutrients and some selected B-group vitamins by the elderly from the Częstochowa district. The pilot survey included a group of 20 people aged 65 and over. To assess the diet of the elderly, a method of 24-hour dietary interview and a quantitative analysis were applied once. The diet of both the women and the men was low in protein (83 and 84 % of RDA, viz. Recommended Daily Amount) and carbohydrates (87 and 89 % of RDA). The women consumed proper amounts of n-3 fatty acids (96 % of RDA) and cholesterol (102 % of RDA), while the men consumed proper amounts of energy and monounsaturated fatty acids (95 % and 93 % of RDA). The two groups consumed too high amounts of saturated fatty acids (women - 128 % of RDA, men - 201 % of RDA); additionally the men declared to consume high amounts of total fatty acids and cholesterol (116 % and 201 % of RDA). It was found that both the men and the women consumed proper amounts of thiamine (B1), i.e. 92 % and 98 % of RDA, respectively. In the case of other vitamins, viz. riboflavin (B2), niacin (B3) and pyridoxine (B6), an excessive intake thereof was reported. The identified dietary errors are quantitative in nature and show abnormalities in the diet of the group of seniors surveyed, thus they will be applied as a basis for the planning and conducting of a survey research on a representative group of the elderly in order to fully access the nutritional status of this population group. Also it is essential to educate seniors and their caregivers on the proper nutrition and diet. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ludzie starsi; Odżywianie się Polaków; Żywienie człowieka

EN

Elderly people; Eating habits of Polish people; Human nutrition

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 27 (2020)
• Numer: nr 3 (124)
• Strony: 131-142

Twórcy

autor

Beata Mikuta

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

autor

Izabela Miłkowska

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

autor

Natalia Sobczyk

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

autor

Anita Szczechowicz

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

Bibliografia

• [1] Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2018.
• [2] Dawidziak J., Balcerkiewicz M.: Dieta jako uzupełnienie leczenia trądziku pospolitego (Acne vulgaris). Cz. II. Kwasy tłuszczowe, indeks glikemiczny, przetwory mleczne. Farmacja Współczesna, 2016, 9, 67-72.
• [3] Gacek M.: Zawartość energii i składników odżywczych w planowanych do spożycia racjach pokarmowych mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Krakowie. Rocz. PZH, 2010, 2, 207-212.
• [4] Gawęcki J. (Red.): Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2017.
• [5] Grzymisławski M., Gawęcki J. (Red): Żywienie człowieka zdrowego i chorego. T. 2. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2020.
• [6] Jarosz E.: Dieta seniora. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2019.
• [7] Jarosz M. (Red.): Normy żywienia dla populacji Polski. Wyd. IŻŻ, Warszawa 2017.
• [8] Jurczak I., Barylski M., Irzmański R.: Znaczenie diety u osób w wieku podeszłym - ważny aspekt prewencji zdrowia czy nieistotna codzienność? Gerontologia Polska, 2011, 5, 127-133.
• [9] Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B.: Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2014.
• [10] Różańska D., Wyka J., Biernat J.: Sposób żywienia ludzi starszych mieszkających w małym mieście - Twardogórze. Probl. Hig. i Epidemiol., 2013, 94 (3), 494-502.
• [11] Kołota A., Głąbska D., Włodarek D.: Analiza wartości odżywczej jadłospisów dekadowych starszych kobiet. Brom. Chemia Toksykol., 2016, 3, 536-540.
• [12] Malczyk E., Zołoteńska-Synowiec M., Całyniuk B., Guzik W.: Ocena sposobu żywienia osób po 60. roku życia pochodzących z Jodłowa i Nadziejowa. Pielęg. Zdrowie Publ., 2014, 4 (3), 219-226.
• [13] Markiewicz-Żukowska R., Naliwajko S.K., Karpińska E., Puścion-Jakubik A., Gromkowska-Kępka K.J., Soroczyńska J., Borawska M.H.: Wartość energetyczna i podaż podstawowych składników odżywczych w racjach pokarmowych zapewnianych seniorom przebywającym w Domu Pomocy Społecznej w Białymstoku. Probl. Higieny i Epidemiol., 2018, 99 (1), 52-57.
• [14] Orkusz A., Gorla B.: Ocena sposobu żywienia mieszkańców Domu Pomocy Społecznej z terenu województwa dolnośląskiego. Nauki Inżynierskie i Technologie, 2016, 3(22), 51-62.
• [15] Ożga E., Małgorzewicz S.: Ocena stanu odżywienia osób starszych. Geriatria, 2013, 7, 1-6.
• [16] Pudełko A., Nowak J.: Analiza jadłospisów realizowanych w Domach Pomocy Społecznej zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego w aspekcie zawartości makroskładników i wody. Gerontologia Polska, 2019, 27, 43-49.
• [17] Pysz-Izdebska K., Leszczyńska T., Kopeć A., Nowacka E., Bugaj B.: Pokrycie zapotrzebowania na energię i wybrane składniki odżywcze w diecie pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej oraz ocena ich parametrów antropometrycznych. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2010, 6 (73), 239- 254.
• [18] Sygnowska E., Waśkiewicz A.: Ocena sposobu żywienia osób w wieku 60-74 lat. Badanie Wobasz. Brom. Chemia Toksykol., 2011, 3, 240-244.
• [19] Szmidt M., Granda D., Broda A., Brzozowska A.: Rola warzyw i owoców w diecie osób starszych. Kosmos 2019, 2 (323), 293-301.
• [20] Szymański F.M., Barylski M., Cybulska B., Wożakowska-Kapłon B., Krasiński Z., Mamcarz A., Widecka K., Płatek A.E., Dudek D., Mickiewicz A., Kobayasi A., Dzida G., Grajek S., Wełnicki M., Zubilewicz T., Ufnal M., Hering D., Mizia-Stec K., Kasprzak J., Koziński M., Imiela J., Narkiewicz K., Gorczyca I., Postuła M., Jaguszewski M.J., Filipiak K.J.: Rekomendacje dotyczące leczenia dyslipidemii w Polsce - III Deklaracja Sopocka. Interdyscyplinarne stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Choroby Serca i Naczyń, 2018, 15 (4), 199-210.
• [21] Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D.: Dietoterapia. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 2020.

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2020/124/353