Województwo małopolskie w przestrzeni pielgrzymkowej świata

• Autorzy: Franciszek Mróz

Warianty tytułu

Lesser Poland Voivodeship Among the Pilgrimage Destinations of the World

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Województwo małopolskie jest wyjątkowym obszarem w przestrzeni pielgrzymkowej i turystycznej świata. Jest to bowiem jedyny region na świecie, w którym na stosunkowo niewielkim obszarze (o pow. 15,2 tys. km2) znajduje się 15 obiektów wpisanych na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO, funkcjonuje 5 chrześcijańskich sanktuariów o randze międzynarodowej oraz ponad 130 ośrodków pielgrzymkowych. Małopolska wyróżnia się na mapie pielgrzymkowej świata także różnorodnością sanktuariów - funkcjonuje tu bowiem ponad 70 sanktuariów maryjnych, ponad 30 sanktuariów świętych i błogosławionych oraz 19 Pańskich loca sacra. O randze pielgrzymkowej województwa w dużej mierze decyduje także potencjał turystyczno-pielgrzymkowa stolicy Małopolski. Już bowiem pod koniec XVI w. Kraków nazywany był "drugim Rzymem" (Cracovia altera Roma). W przestrzeń pielgrzymowania Małopolski wpisuje się także dobrze rozbudowana sieć szlaków pielgrzymkowych: Szlaków Papieskich, odcinki Camino de Santiago - Drogi św. Jakuba prowadzącej do grobu Apostoła w Santiago de Compostela, Międzynarodowej Trasy Pielgrzymkowej - Szlak Maryjny łączącej trzy narodowe sanktuaria Matki Najświętszej: Jasną Górę w Polsce, Lewoczę na Słowacji oraz Mariazell w Austrii, transgranicznego Szlaku Maryjnego - "Światło ze Wschodu" oraz wielu lokalnych szlaków pątniczych. Celem badań było wskazanie elementów, które decydują o potencjale pielgrzymkowym woj. małopolskiego. Na podstawie badań terenowych, wywiadów pogłębionych oraz w oparciu o analizę danych ruchu pielgrzymkowego do wybranych sanktuariów, wskazano również na perspektywy rozwoju turystyki religijnej w Małopolsce w najbliższym dziesięcioleciu.(abstrakt oryginalny)

EN

The Lesser Poland Voivodeship has a special place in the world of pilgrimage and tourism as it is the only region in the world with 15 UNESCO cultural and natural heritage sites, 5 Christian sanctuaries of international renown, and over 130 pilgrimage destinations in a relatively small area (15.2 thousand km2). Lesser Poland also stands out on the pilgrimage map of the world when it comes to the diversity of its sanctuaries - it is home to over 70 Marian shrines, over 30 shrines of saints and the blessed, and 19 loca sacra of the Lord. The pilgrimage rank of the Voivodeship is also determined by the tourism and pilgrimage potential of the capital city of Lesser Poland. Kraków was referred to as "second Rome" (Cracovia altera Roma) as far back as in the late 16th century. The pilgrimage space of Lesser Poland also includes a well-developed pilgrimage rout system, which includes the Papal Trails, sections of Camino de Santiago - the Way of Saint James leading to the shrine of the Apostle in Santiago de Compostela, the International Pilgrimage Route - the Marian Route connecting three national Marian shrines: Jasna Góra in Poland, w Polsce, Levoča in Slovakia, and Mariazell in Austria, the cross-border Marian Route - "Light of the East", and numerous local pilgrim trails. The aim of the research was to specify the elements determining the pilgrimage potential of the Lesser Poland Voivodeship. The field studies, in-depth interviews, and analyses of the pilgrim traffic to selected sanctuaries also indicated that there is potential for development of religious tourism in Lesser Poland over the next decade.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Pielgrzymowanie; Turystyka religijna

EN

Pilgrimage; Religious tourism

• Czasopismo: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Geographica
• Rocznik: 2020
• Tom: 15
• Strony: 72-91

Twórcy

autor

Franciszek Mróz

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Bibliografia

• Bilska Wodecka, E., Sołjan, I. (2007). Dziedzictwo religijne jako czynnik rozwoju turystyki na przykładzie województwa małopolskiego. Prace Geograficzne, 117, 197-213.
• Czuma, M. (2016). Tylko w Krakowie, czyli 21 powodów, dla których warto odwiedzić to miasto. Kraków: Urząd Miasta Krakowa.
• Gładyś, B., Górecki, J. (2005). Pielgrzymki chasydów do grobów cadyków we współczesnej Polsce. Peregrinus Cracoviensis, 16, 235-250.
• Hodorowicz, I., Mróz, F. (2009). Pielgrzymowanie i turystyka religijna na przykładzie ośrodków pielgrzymkowych w diecezji krakowskiej. W: Географія і туризм: європейський досвід. Матеріали III mижнародної наукової онференції. Львів-Брюховичі, 269-289.
• Jan Paweł II. [2009]. Dzieła zebrane. Modlitwy i rozważania. Część 1. Niedzielna Modlitwa Maryjna, t. XV. Kraków: Wydawnictwo M.
• Jackiewicz, K. (1999). Miłość bez miary. Historia Cudownego Krzyża w Bazylice Ojców Cystersów w Krakowie-Mogile. Kraków: Opactwo OO. Cystersów w Mogile.
• Jackowski, A. (1998). Pielgrzymowanie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Jackowski, A. (2008), Kraków jako międzynarodowe centrum turystyki religijnej. Alma Mater. Miesięcznik Uniwersytetu Jagiellońskiego, 109, 114-120.
• Jackowski, A., Sołjan, I. (2004). Pielgrzymowanie w Archidiecezji Krakowskiej. [w:] Archidiecezja Krakowska na przełomie tysiącleci. Kraków: Uniwersytet Jagielloński - Papieska Akademia Teologiczna, 249-256.
• Kaczmarek, J., Stasiak, A., Włodarczyk, B. (2005). Produkt turystyczny. Pomysł, organizacja, zarządzanie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Krzyszowski, Z. (2002). Miejsca święte. W: Leksykon teologii fundamentalnej. Lublin - Kraków.
• Manikowska, H. (2002). Badania nad kultem św. Jakuba na ziemiach polskich - problemy i perspektywy. W: R. Knapiński R. (red.), Kult św. Jakuba Większego Apostoła w Europie Środkowo-Wschodniej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Matuszczyk, A., Własiuk, U. (2002). Pilnujcie mi tych szlaków: czyli o tym jak Ojciec Święty w polskie góry powraca. Przewodnik. Kraków.
• Mróz, F. (2000). Sanktuaria i kaplice Bożego Grobu w Polsce. Peregrinus Cracoviensis, 8, 79-114.
• Mróz, F. (2004). Pielgrzymowanie do sanktuarium Krzyża Świętego w Krakowie-Mogile. W: Izmaiłow B. (red.), Przyroda - Człowiek - Bóg: ojcu docentowi dr hab. Ludwikowi Kaszowskiemu w 65. rocznicę urodzin. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, 271-284.
• Mróz, F. (2006). Pielgrzymowanie do sanktuarium Ecce-Homo św. Brata Alberta w Krakowie. Peregrinus Cracoviensis, 17, 137-148.
• Mróz, F. (2007). Tu, w tym mieście, w Wadowicach, wszystko się zaczęło... Pielgrzymowanie i turystyka religijna do miasta rodzinnego Karola Wojtyły. Peregrinus Cracoviensis, 18, 77-96.
• Mróz, F. (2014). Szlaki pielgrzymkowe w krajobrazie sakralnym Polski. W: M. Ostrowski, J. Partyka (red.), Krajobraz sakralny. Kraków - Lwów: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, s. 133-148.
• Mróz, F. (2017a). Kraków - Małopolska - Polska w przestrzeni pielgrzymkowej świata - przeszłość i teraźniejszość. W: https://www.researchgate.net/publication/339435280_Krakow_-_Malopolska_-_Polska_w_przestrzeni_pielgrzymkowej_swiata_-_przeszlosc_i_terazniejszosc
• Mróz, F. (2017b). Miechowska Droga św. Jakuba w sieci polskich odcinków Camino de Santiago - założenia i perspektywy rozwoju. W: P. Roszak, F. Mróz, Ł. Mróz (red.), Dziedzictwo religijne i kulturowe Drogi św. Jakuba - w 30. rocznicę uznania szlaku za pierwszy Europejski Szlak Kulturowy. Kraków: Wydawnictwo "Czuwajmy", s. 173-195.
• Mróz, F. (2017c). Religious Tourism in Areas of Environmental Value in Poland. Ekonomia i Środowisko, 2 (61), 215-230.
• Mróz, F. (2017d). Turystyka religijna jako czynnik rozwoju Karpat Polskich. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, XVIII, 8, 185-204.
• Mróz, F. (2017e). Waloryzacja i ocena potencjału turystyczno-kulturowego Małopolskiej Drogi św. Jakuba. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, s. 94-130.
• Mróz, F. (2018). Szlak Maryjny - Światło ze Wschodu. Kraków: Instytut Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie.
• Mróz, F. (2019). Kraków w przestrzeni pielgrzymkowej świata. Potencjał i perspektywy rozwoju turystyki religijnej stolicy Małopolski. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 12, 40-56.
• Mróz, F. (2020). Geneza i typologia sanktuariów Pańskich w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie [w druku].
• Mróz, F., Mróz, Ł. (2011). Kult św. Maksymiliana Marii Kolbego w Polsce. Peregrinus Cracoviensis, 22, 137-163.
• Mróz, F., Mróz, Ł., Krogmann, A. (2019). Factors conditioning the creation and development of a network of Camino de Santiago routes in Visegrad Group countries. International Journal of Religious Tourism and Pilgrimage, 7, 56-71.
• Mróz, Ł. (2019). Droga św. Jakuba w Polsce. Rzeszów: Wydawnictwo Edytorial.
• Onorato, G., Rizzi, P. (2017). Il turismo culturale e la Via Francigena. W: G. Onorato, P. Rizzi (red.). Turismo, Cultura e Spiritualità. Rifl essioni e progetti intorno alla Via Francigena. Milano, s. 55-68
• Ostrowski, M. (2008). Definicja pielgrzymki i sanktuarium. W: http://pastoralna.upjp2.edu.pl/wp-content/uploads/2018/02/301-definicja-pielgrzymki-i-sanktuarium.pdf
• Roszak, P. (2020). Mute Sacrum. Faith and Its Relation to Heritage on Camino de Santiago. Religions, 11, 7, 1-15.
• Szczepanek, M. (2018). Mocne i słabe strony turystyki religijnej i pielgrzymkowej, perspektywy rozwoju w Krakowie i Małopolsce. Debata. W: E. Bogacz-Wojtanowska, A. Góral (red.). Fenomen turystyki religijnej i pielgrzymek w Krakowie i Małopolsce. Kraków: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, s. 15-30.
• Smoleń, M. (2018). Turystyka w woj. małopolskim. Kraków: Urząd Statystyczny w Krakowie.
• Turystyka w 2018. (2019). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Urban, J. (2014). Locus iste a Deo factus est. W: T. Węcławowicz (red.), Królewski kościół katedralny na Wawelu. W rocznicę konsekracji 1364-2014. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. - Oficyna Wydawnicza AFM, s. 17-21.
• www.auschwitz.org/historia/liczba-ofiar
• www.drewniana.malopolska.pl
• www.szlakipapieskie.pl/index.php?menu=szlaki_papieskie

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.24917/20845456.15.5