Czy obniżenie wartości nominalnej udziałów (akcji) w spółce dzielonej można uznać za ich unicestwienie bez unicestwienia rezultatów wykładni językowej? Komentarz do wyroków WSA i NSA

• Autorzy: Błażej Kuźniacki

Warianty tytułu

Can Lowering the Nominal Value of Shares in a Company Undergoing Division Be Considered Their Destruction without Destroying the Results of Linguistic Interpretation? Commentary on Judgments of Provincial and Supreme Administrative Courts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi analizę i komentarz do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25.04.2019 r. w całości utrzymującego w mocy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 14.12.2016 r. w zakresie sposobu liczenia kosztów uzyskania przychodów od zbycia udziałów (akcji) w spółce dzielonej. Artykuł krytycznie ocenia odrzucenie przez Sądy rezultatu wykładni językowej pojęcia "unicestwiane udziały (akcje)" w art. 16 ust. 1 pkt 8c lit. c ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej u.p.d.o.p. - i zastosowanie rozszerzającej wykładni systemowej wewnętrznej oraz profiskalnej wykładni funkcjonalnej na niekorzyść podatnika. Mimo że wyroki dotyczą pojęcia, które z dniem 1.01.2018 r. ustawodawca usunął z przepisów prawa podatkowego, to omawiana problematyka wciąż jest aktualna i ma znaczenie praktyczne, gdyż spory w zakresie rozumienia zwrotu "unicestwiane udziały (akcje)" między podatnikami a organami podatkowymi trwają i jest ich wiele. Natomiast zjawisko stosowania niewłaściwej wykładni prawa podatkowego w rozstrzygnięciach sądowych nie podlega dezaktualizacji i powinno być nieustannie przedmiotem debaty naukowej i refleksji wśród sędziów. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper contains an analysis and commentary on the Supreme Administrative Court's Judgment of 25 April 2019 in the part where the Court upheld the judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw of 14 December 2016 to the extent of how tax-deductible costs should be calculated in case of sale of shares in a company undergoing division. The text criticises both Courts' rejection of the results of linguistic interpretation of the notion of 'shares being destroyed', used in Article 16(1)(8c)(c) of the Act of 15 February 1992 on Corporate Income Tax, and application of an extensive external systemic interpretation and a pro-fiscal functional interpretation to the taxpayer's detriment.Even though the judgments concern a notion that was removed from tax law on 1 January 2018, the issues discussed here are still valid and have a practical importance, because there are still many ongoing disputes between taxpayers and tax authorities relating to the understanding of the expression 'shares being destroyed'. Meanwhile the phenomenon of applying wrong interpretations of tax law in court decisions never ceases to be a valid problem and should never cease to be the subject of academic debate and reflection among judges. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Akcje; Koszty uzyskania przychodów; Prawo podatkowe; Podatki

EN

Shares; Cost of revenue; Tax regulations; Taxes

• Czasopismo: Przegląd Podatkowy
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 9
• Strony: 36-45

Twórcy

autor

Błażej Kuźniacki

• Uczelnia Łazarskiego; Uniwersytet w Amsterdamie; PwC Polska

Bibliografia

• Brzeziński B., Podstawy wykładni prawa podatkowego, Gdańsk 2008.
• Brzeziński B., Prawo podatkowe a prawo cywilne [w:] Prawo podatkowe. Teoria, instytucje, funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, Toruń 2009.
• Brzeziński B., Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Wołowska K., "Unicestwienie udziałów lub akcji" w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych a podział spółki przez wydzielenie, "Przegląd Orzecznictwa Podatkowego" 2020/1-2.
• De Broe L., International Tax Planning and Prevention of Abuse: A Study under Domestic Tax Law, Tax Treaties and EC Law in Relation to Conduit and Base Companies, "Doctoral Series IBFD - Academic Council" 2008/14.
• Delahaye T., Le choix de la voie la moins imposée, Bruxelles 1977.
• Fliszkiewicz K., Ochrona wierzycieli łączących się spółek kapitałowych, rozprawa doktorska pod kierunkiem prof. zw. dr. hab. W.J. Katnera, Łódź 2015, s. 73, 80, http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/13304/rozprawa_doktorska.pdf?sequence=1&isAllowed=y (dostęp: 24.07.2020 r.).
• Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 263 Kodeksu spółek handlowych, LEX/el. 2016.
• Kuźniacki B., The C.J.E.U. Case Law Relevant to the General Anti-Avoidance Rule (G.A.A.R.) Under the Anti-Tax Avoidance Directive (A.T.A.D.), "University of Bologna Law Review" 2019, Vol. 4, No. 2.
• Lerouge D., Théorie de la fraud en droit fiscal, Paris 1944.
• Malec A., Zarys teorii definicji prawniczej, Warszawa 2000.
• Mazurkiewicz M., Konstytucyjny obowiązek ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych a "wolność opodatkowania" w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] Księga jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego. Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego, red. W. Miemiec, Wrocław 2009.
• Mika I.B., Art. 455 KSH [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2020.
• Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
• Radzikowski K., Obejście prawa podatkowego w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych, "Przegląd Podatkowy" 2010/6.
• Sokal M., Obniżenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej, Kraków 2015.
• Wach-Pawliczak M., Umorzenie udziałów w spółce z o.o., 11.08.2018 r., https://wach-pawliczak.pl/umorzenie-udzialow-w-spolce-z-o-o/ (dostęp: 24.07.2020 r.).
• Zieliński M., Wyznaczniki reguł wykładni prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1998/3-4.