Analiza i ocena regulacji uszczelniających system opodatkowania dochodów przedsiębiorców w Polsce w latach 2015-2019

• Autorzy: Paweł Felis , Waldemar Szymański

Warianty tytułu

Analysis and Assessment of the Regulations Aiming at Sealing the System of Taxing Entrepreneurs' Income in Poland in 2015-2019

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł składa się z trzech części. Na wstępie omówiono czynniki determinujące efektywność fiskalną. Efektywność fiskalna (podatkowa) wiąże się z realizacją funkcji fiskalnej podatków, rozumianej jako różnica między wpływami z podatków a kosztami ich wymiaru i poboru. Konieczne jest zatem respektowanie zarówno zasady wydajności, jak i taniości podatku. Ocena efektywności podatków dochodowych wymaga więc uwzględnienia nie tylko wielkości wpływów podatkowych, lecz także zagadnienia kwantyfikacji kosztów wymiaru i poboru podatków dochodowych (tzw. wpływy podatkowe netto). Z uwagi na trudności i ograniczenia w oszacowaniu ich wiarygodnej wysokości możliwa jest co najwyżej analiza wydajności podatków dochodowych. Następnie zestawiono i omówiono instrumenty prawne, których zastosowanie miało - zgodnie z założeniami ustawodawcy - przyczynić się do uszczelnienia systemu podatkowego w obrębie podatków dochodowych. W ostatniej części przedstawiono wyniki badania empirycznego. Po- służono się metodami statystyki opisowej (wskaźniki struktury i dynamiki). Skorzystano również z opracowań, w których szacowano wielkość luki podatkowej. Źródłem danych były informacje uzyskane z Ministerstwa Finansów na podstawie wniosku o udostępnienie informacji publicznej oraz dane Głównego Urzędu Statystycznego.(fragment tekstu)

EN

The article looks at the legal solutions adopted in 2015-2019 in Poland in order to tighten the tax system. In the field of income taxes, these were anti-abusive regulations, securing the tax system in a general way, as well as targeting specific tax avoidance schemes. The first part of the article discusses the factors determining fiscal efficiency which is the main criterion adopted in the study. In the next part the most important tax solutions sealing the system are presented. In the third part an attempt was made, using a number of indicators, to answer the question whether the observed increase in tax revenues from corporate income taxes can be attributed to the anti-abusive measures which were taken. Based on the conducted research, it has been shown that the decreasing tax gap is the result of the improvement in tax collection effectiveness in connection with the adopted sealing measures.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatek dochodowy od osób fizycznych; Podatek dochodowy od osób prawnych; Luka podatkowa

EN

Individual income tax; Corporate income tax; Tax gap

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 4 (64) Polityka podatkowa w zakresie uszczelniania systemu podatkowego w Polsce w latach 2015-2019 - wybrane zagadnienia
• Strony: 69-94

Twórcy

autor

Paweł Felis

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Waldemar Szymański

• Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie

Bibliografia

• Bryndziak S., Konkurencja podatkowa wśród krajów Unii Europejskiej na przykładzie podatku dochodowego od osób prawnych, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica" 2013, t. 279.
• Dziemianowicz R., Polityka podatkowa w państwach UE: współczesne trendy i wyzwania [w:] Dylematy i wyzwania finansów publicznych, red. T. Juja, "Zeszyty Naukowe" 141, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2010.
• Felis P., Dochody podatkowe w Polsce, "INFOS" 2010, nr 16(86), Biuro Analiz Sejmowych.
• Gajewski D.J., Uszczelnienie systemu podatkowego - priorytet sprawnego państwa [w:] Wyzwania związane z uszczelnieniem systemów podatkowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, Raport SGH, Warszawa 2018, https://ssl-www.sgh.waw.pl/pl/Documents/raport_sgh/system-podatkowy.pdf.
• Gajewski D.J. et al., Aktualne trendy w optymalizacji i uszczelnieniu systemów podatkowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej [w:] Europa Środkowo-Wschodnia wobec globalnych trendów: gospodarka, społeczeństwo i biznes, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2019.
• Guziejewska B., Dysfunkcje systemu podatków bezpośrednich i pośrednich w Polsce, "Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego" 2011, nr 10.
• Jamroży M., Dochody z działalności gospodarczej - analiza stanu obecnego i możliwe kierunki zmian, "Studia BAS" 2018, nr 2(54) [Wybrane zagadnienia reformy opodatkowania dochodów osób fizycznych i prawnych w Polsce, red. J. Kulicki], https://doi.org/10.31268/studiabas.2018.09.
• Komorowski P., Światowy kryzys gospodarczy 2007 kryzysem liberalizmu. Dyskusja o "Sumieniu liberała" Paula Krugmana, "Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH" 2015, nr 142.
• Konopczak K., Łożykowski A., Kwantyfikacja zmian luki CIT: podejście ekonometryczne, "MF Working Paper Series" 2019, nr 39.
• Luka CIT w Polsce w latach 2014-2018, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa 2020.
• Małecka E., Podatek dochodowy jako regulator dochodów osób fizycznych w Polsce, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2005, nr 2.
• Małecka-Ziembińska E., Efektywność fiskalna podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2012.
• Małecka-Ziembińska E., Wybrane zagadnienia konkurencji podatkowej oraz ich egzemplifikacja na przykładzie podatku dochodowego od osób fizycznych [w:] Dylematy i wyzwania finansów publicznych, red. T. Juja, "Zeszyty Naukowe" 141, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2010.
• Mastalski R., Prawo podatkowe, C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Neneman J., Piwowarski R., Jaki system podatkowy, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2004.
• Opinion of the Economic and Social Committee on "Fiscal competition and its impact on company competitiveness" (Dz.Urz. UE C 149 z 21 czerwca 2002 r.).
• Opodatkowanie przedsiębiorców. Absurdalny system opodatkowania firm w Polsce hamuje rozwój przedsiębiorczości, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Warszawa, marzec 2019, https://zpp.net.pl/wp-content/uploads/2019/03/Opodatkowanieprzedsi%C4%99biorc%C3%B3w_Absurdalny-system-opodatkowania-firm-w-Polsce-hamuje-rozw%C3%B3j-przedsi%C4%99biorczo%C5%9Bci.pdf.
• Oręziak L., Konkurencja podatkowa a międzynarodowe przepływy kapitału, "Zeszyty Naukowe SGH. Kolegium Gospodarki Światowej" 2007, nr 21.
• "Studia BAS" 2018, nr 2(54) [Wybrane zagadnienia reformy opodatkowania dochodów osób fizycznych i prawnych w Polsce, red. J. Kulicki].
• Szczepańska I., Opodatkowanie osób fizycznych w świetle zasady sprawiedliwości podatkowej, "Ius Novum" 2015, t. 9, nr 1.
• Szlęzak-Matusewicz J., Cele reformy opodatkowania dochodów osobistych, "Studia BAS" 2008, nr 14 [Tendencje w opodatkowaniu dochodów osób fizycznych w państwach UE, t. 1, red. M. Korolewska].
• Zalecenie Komisji z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie agresywnego planowania podatkowego (2012/772/UE), Dz.Urz. UE L 338 z 12 grudnia 2012 r.
• Dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz.Urz. UE L 193 z 19 lipca 2016 r.).
• Dyrektywa Rady (UE) 2017/1852 z dnia 10 października 2017 r. w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE L 265 z 14 października 2017 r.).
• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2020, poz. 1426, ze zm.).
• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2020, poz. 1406, ze zm.).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2020, poz. 1325, ze zm.).
• Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. 2020, poz. 1905, ze zm.).
• Ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz.U. poz. 1387).
• Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 846).
• Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. 2020, poz. 505, ze zm.).
• Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193).
• Ustawa z dnia 16 października 2019 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych (Dz.U. poz. 2200).

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2020.31