Towarzyszenie wychowawcze w formacji człowieka

• Autorzy: Zbigniew Marek , Anna Walulik

Warianty tytułu

Accompanying pedagogy in human formation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Zamierzamy pokazać, jak specyficzna forma wychowania - wyrastające z tradycji ignacjańskiej towarzyszenie - sprzyja formacji wychowanka rozumianej jako trud wychowawczy przywiązujący wagę do rozwoju wszystkich jego umiejętności i talentów, całej osoby: ciała i ducha, intelektu, woli, uczuć. Przebieg procesów formacji zostanie zawężony do formacji moralnej wychowanka przede wszystkim dlatego, że moralność najpełniej ukazuje wartość podjętych procesów wychowania. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł winien udzielić odpowiedzi na pytanie o możliwości korzystania w formacji osoby z rozwijanej w tradycji ignacjańskiej pedagogiki towarzyszenia. Wydobyte z literatury przedmiotu charakterystyczne rysy tradycji ignacjańskiej zostaną odniesione do potrzeb prowadzonych procesów formacji moralnej. PROCES WYWODU: Interpretacja założeń tradycji ignacjańskiej i wiążącej się z nią duchowości umożliwiła wypracowanie wyrastającego z niej modelu formacji moralnej człowieka. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Procesy formacji moralnej domagają się angażowania dostępnych form poznania (naturalnego i nadprzyrodzonego). Poznanie daje osobie zdolność "przetwarzania" i rozszerzania posiadanej wiedzy o rzeczywistości tworzonej przez człowieka. Chodzi o umiejętność rozeznawania nie tylko tego, co obiektywnie dobre, a co złe, ale też o będący konsekwencją takiego rozeznania wybór dobra. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Formacja moralna jest konkretną rzeczywistością w życiu każdego człowieka. Jej zewnętrznym efektem jest jego funkcjonowanie w codziennym życiu. To z kolei domaga się od pedagogiki określonych form współistnienia społecznego. Jedną z nich jest pedagogika towarzyszenia, która szanując wolność wychowanka, stawia obok niego drugą osobę - wychowawcę/mentora pełniącego funkcję swego rodzaju świadka toczącej się historii życia.(abstrakt oryginalny)

EN

Research objective: The aim of the paper is to demonstrate how a specific form of education - accompanying education that has its source in the Ignatian tradition - fosters the formation of the pupil. Formation is understood here as the educational endeavor directed at the development of all human skills and talents, and the whole person: body and spirit, intellect, will, feelings. The description of the formation processes will focus on the moral formation, because morality is the fullest expression of the value of educational processes. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The paper looks for the answer to the question regarding the possibility of employing accompanying pedagogy in human formation developed from the perspective of the Ignatian tradition. The characteristic features of the Ignatian tradition described in the subject literature are applied to the requirements of the processes of moral formation. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The interpretation of the Ignatian tradition and the spirituality developed on its bases allow for developing a model of moral formation. RESEARCH RESULTS: The processes of moral formation require the involvement of the forms of cognition available to man (natural and supernatural). Cognition gives a person the ability to "process" and expand his knowledge of the man-made reality. This ability consists what is objectively good and what is bad and in choosing good as a consequence of this recognition. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Moral formation is the actual reality that takes place in the life of every person. People's functioning in everyday life is the visible outcome of this formation, which requires from pedagogy particular forms of social coexistence. One of these is accompanying pedagogy, which, while respecting the pupil's freedom, places another person next to him - that of an educator/mentor acting as a kind of a witness to the history of his life.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wychowanie; Wartości niematerialne; Rozwój; Pedagogika

EN

Parenting; Intangible asset; Development; Pedagogy

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2020
• Tom: 19
• Numer: nr 50 Horyzonty człowieczeństwa
• Strony: 105-116

Twórcy

autor

Zbigniew Marek

• Akademia Ignatianum w Krakowie

autor

Anna Walulik

• Akademia Ignatianum w Krakowie

Bibliografia

• Blaskovic, St. Gewissen. (1978). W: E.J. Korherr i G. Hierzengerger (red.), Praktisches Wörterbuch der Religionspädagogik und Katechetik. Wien-Freiburg-Basel: Herder.
• Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Buckley, M.J. (2009). Ateizm w sporze z religią. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Casalini, C. (2019). Włodzimierz Ledóchowski's Call for Cura Personalis: Humanist roots and Jesuit distinctiveness in Education. Studia Pedagogica Ignatiana, 22(4), 123-134. Pozyskano z: https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/SPI/article/view/SPI.2019.4.006/24722 (dostęp: 12.11.2020).
• Charakterystyczne cechy jezuickiego wychowania. (2006). W: Podstawy edukacji ignacjańskiej. Kraków: WSFP "Ignatianum", Wydawnictwo WAM.
• Chlewiński, Z. (1989). Formacja. W: L. Bieńkowski i inni (red.)., Encyklopedia katolicka, t. V. Lublin: TN KUL, 389.
• Chmielewski, M. i Urbański, S. (2002). Rozeznanie duchowe. W: M. Chmielewski (red.), Leksykon duchowości katolickiej. Lublin-Kraków: Wydawnictwo M, 757-758.
• Divarkar, P. (2002). Droga wewnętrznego poznania. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Duminuco, V.J. (2008). Formacja czy indoktrynacja w pedagogice ignacjańskiej? W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wydawnictwo WAM, 173-192.
• Dybowska, E. (2014). Towarzyszenie wychowawcze według pedagogiki ignacjańskiej, Teologia i Moralność, 2(16), 81-93.
• Dziewiecki, M. (2002). Wychowanie w dobie ponowoczesności. Kielce: Wydawnictwo Jedność.
• Exeler, A. (1977). Grundfragen der Religionspägogik. Vorlesung, Teil 1, Somersemester.
• Fausti, S. (2000). Sztuka rozeznania i podejmowania decyzji. Okazja czy pokusa? Kraków: Wydawnictwo OO. Franciszkanów "Bratni Zew".
• Gallagher, M.P. (2008). Ignacjańskie rozeznanie kultury posmodernistycznej. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wydawnictwo WAM, 307-316.
• Gałkowski, S. (2016). Długomyślność. Wprowadzenie do filozofii wychowania. Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
• Homplewicz, J. (1996). Etyka pedagogiczna. Rzeszów: Wydawnictwo WSP.
• Jacyniak, A. Płużek, Z. (1997). Świat ludzkich kryzysów. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Jurado, M.R. (2002). Rozeznawanie duchowe. Teologia. Historia. Praktyka. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Łobocki, M. (2002). Wychowanie moralne w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
• Malewski, M. (1990). Andragogika w perspektywie metodologicznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Marek, Z. (2005). Podstawy wychowania moralnego. Kraków: WSF-P "Ignatianum", Wydawnictwo WAM.
• Marek, Z. (2014). Religia pomoc czy zagrożenie dla edukacji? Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Marek, Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Kraków: Wydawnictwo AIK w Krakowie.
• Marek, Z. i Walulik, A. (2020). Pedagogika religii: relacje między katechetyką i katechezą a pedagogiką religii i edukacją religijną (artykuł przyjęty do druku).
• Mateo, R.G. (2008). Wielkie pragnienia i ideały człowieka według św. Ignacego Loyoli. U podstaw pedagogii "magis". W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/ Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wydawnictwo WAM, 139-156.
• Mółka, J. i Steczek, B. (2008). "Magis" jezuickiej edukacji. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wydawnictwo WAM, 227-245.
• Murawski, R. (1989). Rozwój religijny. W: R. Murawski (red.), Teoretyczne zagadnienia katechezy młodzieżowej. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 70-94.
• Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Nowak, M. (2017). Integralność w formacji kapłańskiej. Implikacje i wnioski dla projektów formacyjnych sformułowanych w nowym "Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis". Formatio Permanens 17, 31-62.
• Okoń, W. (1981). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
• Piechnik, L. (1990). Szkoły jezuickie w Polsce w latach 1564-1773. Horyzonty Wiary, 3, 69-79.
• Piechnik, L. (2003). Powstanie i rozwój jezuickiej Ratio studiorum (1548-1599). Kraków: Wydawnictwo WAM, WSF-P "Ignatianum".
• Płużek, Z. (1994). Rozwój jest procesem stawania się. Wprowadzenie do problematyki rozwoju. W: W. Szewczyk (red.), Jak sobie z tym poradzić? Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
• Puchowski, K. (2007). Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Sobór Watykański II (2002). Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym. W: Konstytucje, dekrety, deklaracje. Poznań: Pallottinum.
• Szymańska, M. (2017). Portfolio w kształceniu nauczycieli. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
• Tchorzewski, A.M. de. (2018). Wstęp do teorii wychowania. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
• Walulik, A. (2011). Moderacyjne i synergiczne kształtowanie dorosłości. Propozycja typologii modeli znaczeń wiedzy religijnej na przykładzie Korespondencyjnego Kursu Biblijnego. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
• Wanat, Z. (2019). Hipokrates i sumienie. Teologiczny aspekt formacji moralnej pracowników służby zdrowia. Pelplin. Bernardinum.
• Zuberbier, A. (red.). (1989). Słownik teologiczny, t. 2. Warszawa: Księgarnia św. Jacka.
• Żmudziński, W. (1995). Cel pracy wychowawczej w szkołach jezuickich. Horyzonty Wiary, 6 (4), 63-73.
• Żmudziński, W. (2008). Fundament ignacjańskiej pedagogiki. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, 51-63.

Identyfikatory

DOI

10.35765/hw.1914