Bezpieczeństwo socjalne a poziom przestępczości w Polsce

• Autorzy: Monika Mocianko-Pawlak

Warianty tytułu

Social Security and the Crime Rate in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przedstawia charakterystykę zmian poziomu przestępczości w Polsce w latach 2004-2018 w kontekście bezpieczeństwa socjalnego, z uwzględnieniem liczby decyzji administracyjnych, na podstawie których przyznano świadczenia społeczne, oraz zmian wysokości wypłacanych świadczeń. Celem badania omówionego w artykule jest ustalenie korelacji między liczbą beneficjentów świadczeń społecznych i wysokością otrzymywanych przez nich świadczeń a poziomem przestępczości w Polsce. Wykorzystano dane z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego dotyczące liczby osób, którym przyznano świadczenie społeczne, i wysokości świadczeń wypłacanych z budżetów województw, a także dane Komendy Głównej Policji dotyczące liczby przestępstw z wyszczególnieniem ich głównych kategorii i w podziale na województwa. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują na występowanie silnej dodatniej korelacji pomiędzy liczbą osób, którym przyznano świadczenie społeczne, a przestępczością oraz brak korelacji pomiędzy przestępczością a wysokością świadczeń wypłacanych z budżetów województw. Na podstawie analizy literatury przedmiotu oraz badania własnego potwierdzono, że czynniki ekonomiczne wywierają wpływ na poziom przestępczości. (abstrakt oryginalny)

EN

The article describes changes in the crime rate in Poland in the years 2004-2018 in the context of social security. The number of administrative decisions on the basis of which social benefits were granted and changes in the amount of the paid benefits were considered. The aim of the paper is to establish the correlation between the number of beneficiaries of social benefits and the total amount of these benefits, and the crime rate in Poland. The data used in the study come from the Local Data Bank of Statistics Poland and comprise the number of people who were granted a social benefit and the amount of benefits paid from voivodship budgets. The study was also based on data from the National Police Headquarters relating to the number and category of committed crimes in particular voivodships. The results of the conducted research indicate that there is a strong positive correlation between the number of beneficiaries of social benefits and the crime rate. On the other hand, no correlation was detected between the amount of benefits paid from voivodship budgets and the crime rate. The analysis of the literature on the subject and the author's own research results confirm that economic factors have an impact on the crime rate. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestępczość; Bezpieczeństwo socjalne; Świadczenia socjalne

EN

Crime; Social security; Social benefits

• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 11
• Strony: 45-63

Twórcy

autor

Monika Mocianko-Pawlak

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Becker, G. S. (1974). Crime and Punishment: An Economic Approach. Journal of Political Economy, 76(2), 169-217. DOI: 10.1086/259394.
• Cichocki, R. (1990). O zasadach organizujących ład społeczny. Próba reinterpretacji zachowań zbiorowych Stanisława Ossowskiego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 52(2), 285- 301. Pobrane z: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/16158/1/018%20RYSZARD%20CICHOCKI.pdf .
• Ciekanowski, Z. (2018). Determinanty bezpieczeństwa społecznego w warunkach globalizacji. W: A. Jackiewicz, A. Trzaskowska-Dmoch (red.), Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa: uwarunkowania, procesy, skutki (s. 15-30). Warszawa: CeDeWu.
• Eurostat. (b.r.) [baza danych]. Crimes recorded by the police (1950-2000). Pobrane z: https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=crim_hist&lang=en (dostęp: 8.01.2020).
• Gierszewski, J., Pieczywok, A. (2019). Społeczny wymiar bezpieczeństwa człowieka. Warszawa: Difin.
• Gruszczyńska, B. (2015). Przestępstwa stwierdzone. W: A. Siemaszko, B. Gruszczyńska, M. Marczewski (red.), Atlas przestępczości w Polsce 5 (s. 9- 59). Warszawa: Oficyna Naukowa.
• GUS. (b.r.). Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych od 1950 roku. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ceny- handel/wskazniki-cen/wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych-pot-inflacja-/roczne- wskazniki-cen-towarow-i-uslug-konsumpcyjnych/ .
• Ignatczyk, W., Chromińska, M. (1998). Statystyka: teoria i zastosowanie. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej.
• Jakubczak, R., Flis, J. (2006). Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku: wyzwania i strategie. Warszawa: Bellona.
• Jarmakowski, T. (2009). Styl atrybucji, poczucie kontroli i płeć a podatność na powstawanie syndromu wyuczonej bezradności. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica, 13, 55-73.
• Jarmoszko, S. (2016). Teoretyczne konceptualizacje i sensy bezpieczeństwa w naukach społecznych. W: S. Jarmoszko, C. Kalita, J. Maciejewski (red.), Nauki społeczne wobec problemu bezpieczeństwa (wybrane zagadnienia). Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny (s. 25-92). Pobrane z: https://repozytorium.uph.edu.pl/bitstream/handle/11331/1139/JarmoszkoS.KalitaC.Maciejewski JNauki_spoleczne.pdf?sequence=1 .
• KE. (2010). Europa 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Pobrane z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/LSU/?uri=CELEX%3A52010DC2020 .
• Korbińska, M. (2005). Kryzys społeczno-wychowawczy transformacji ustrojowej w aspekcie bezpieczeństwa. W: W. J. Maliszewski (red.), Bezpieczeństwo człowieka i zbiorowości społecznych (s. 139- 153). Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
• Leszczyński, M. (2011a). Bezpieczeństwo społeczne Polaków wobec wyzwań XXI wieku. Warszawa: Difin.
• Leszczyński, M. (2011b). Wybrane aspekty bezpieczeństwa społecznego. Ostrowiec Świętokrzyski - Kielce: Stowarzyszenie "Nauka, Edukacja, Rozwój".
• Lissowski, G., Haman, J., Jasiński, M. (2008). Podstawy statystyki dla socjologów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Marczuk, K. P. (2012). Bezpieczeństwo społeczne: potrzeba szerokiego ujęcia. Implikacje dla Polski. W: A. Skrabacz, S. Sulowski (red.), Bezpieczeństwo społeczne: pojęcia - uwarunkowania - wyzwania (s. 26-52). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/327509652_Bezpieczenstwo_spoleczne_potrzeba_szero kiego_ujecia_Implikacje_dla_Polski .
• Ossowski, S. (2019). O osobliwościach nauk społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pare, P.-P., Felson, R. (2014). Income inequality, poverty and crime across nations. The British Journal of Sociology, 65(3), 434-458. DOI: 10.1111/1468-4446.12083.
• Pokruszyński, W. (2012). Bezpieczeństwo społeczne - kategoria bezpieczeństwa narodowego RP. W: A. Skrabacz, S. Sulowski (red.), Bezpieczeństwo społeczne: pojęcia - uwarunkowania - wyzwania (s. 20-25). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Policja. (b.r.). Przestępstwa ogółem. Pobrane z: http://www.statystyka.policja.pl .
• Reykowski, J., Bielicki, T. (1997). Dylematy współczesnej cywilizacji a natura człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S- ka.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 25 lipca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. 2016 poz. 1121).
• Sierpowska, I. (2015). Bezpieczeństwo socjalne jako dobro publiczne. Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, 16(3), 45-58.
• Skrabacz, A. (2012a). Bezpieczeństwo społeczne: podstawy teoretyczne i praktyczne. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Skrabacz, A. (2012b). Uwarunkowania tworzenia bezpieczeństwa społecznego w XXI wieku. W: A. Skrabacz, S. Sulowski (red.), Bezpieczeństwo społeczne: pojęcia - uwarunkowania - wyzwania (s. 53-84). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
• Sławik, K. (1996). Współczesny sprawca przestępstwa. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Sobczyk, M. (1996). Statystyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Śleszyński, Z. (2020). Wyznaczanie współczynników korelacji liniowej - podstawy. Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, 65(6), 69-87. DOI: 10.5604/01.3001.0014.2347.
• Tawney, R. H. (1964). Equality. Londyn: Unwin Books.
• Tusińska, M. (2013). Nierówności dochodowe a wzrost i rozwój gospodarczy. W: S. Swadźba (red.), Systemowe uwarunkowania wzrostu i rozwoju gospodarczego: zagadnienia teoretyczne (s. 97-116). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 535).
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.5013