Zagospodarowanie przestrzenne miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

• Autorzy: Małgorzata Czornik , Piotr Gibas

Warianty tytułu

Spatial Development in the Cities of the Metropolitan Union of Silesia (GZM)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest wskazanie charakterystycznych cech zagospodarowania przestrzennego miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM), zlokalizowanej w centralnym subregionie województwa śląskiego. Specyfika jej zabudowy jest rezultatem zarówno uwarunkowań historycznych wynikających z wielowiekowej eksploatacji bogactw naturalnych, jak i współczesnych oddziaływań gospodarczych i społecznych, które wpływają na funkcjonowanie silnie zintegrowanych jednostek terytorialnych współtworzących GZM. Zaprezentowane wyniki badań dotyczą wybranego obszaru zainteresowań morfologii miasta, jakim jest kombinacja typów budynków zlokalizowanych w miastach GZM, którą porównano z zabudową w pozostałych miastach województwa śląskiego oraz wszystkich polskich miastach. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the paper is to point out the characteristic features of spatial development in cities of the Metropolitan Union of Silesia (GZM), located in the central subregion of the Upper Silesian region. The specificity of its development is the result of both historical conditions arising from the exploitation of natural resources, which were taking place for many centuries, as well as the contemporary economic and social impacts that are affecting the functioning of highly integrated territorial units that co-create the GZM. The presented research results refer to a selected area of interest in urban morphology. In this case, it is the comparison of a combination of building types located in the GZM cities with buildings in other cities of the Upper Silesian region and all other Polish cities.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Miasto; Zagospodarowanie przestrzenne; Obszar metropolitalny

EN

City; Spatial development; Metropolitan area

• Czasopismo: Studia Regionalne i Lokalne
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 3
• Strony: 80-93

Twórcy

autor

Małgorzata Czornik

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Piotr Gibas

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Baron M., Kuźnik F., 2017, "Economic basis for functioning of a smart city", Studia Regionalia, t. 51, s. 83-103.
• Bierwiaczonek K., 2010, "Między galerią handlową, ratuszem i bazyliką: miejsca charakterystyczne centrów śląskich miast w percepcji społecznej", Studia Etnologiczne i Antropologiczne, nr 10, s. 177-188.
• Bierwiaczonek K., Nawrocki T., 2008, "Serca śląskich miast. Postrzeganie centrów miast śląskich", w: J. Kurek, K. Maliszewski (red.), Miasto i czas, Chorzów: Miejski Dom Kultury "Batory".
• Blazyca G., Heffner K., Helińska-Hughes E., 2003, "Can regional policy meet the challenge of regional problems in Poland", w: G. Blazyca (red.), Restructuring Regional and Local Economies, Aldershot: Ashgate.
• Bradecki T., Twardoch A., 2015, "Współczesna zabudowa mieszkaniowa w miastach Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Prezentacja metody badawczej oraz wnioski z badań", w: A. Klasik (red.), Badania miejskie i regionalne. Potencjały rozwojowe oraz kierunki przemian w miastach i regionach, Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny, s. 53-72.
• Chorzów. Raport o stanie miasta 2018, 2019, Urząd Miasta Chorzów, http://bip.chorzow.eu/add_www/file/raport_o_stanie_miasta_2018.pdf (dostęp: 26.09.2020).
• Deptuła M., 2016, "Tradycyjne szkoły urbomorfologii a nowe podejścia do analizy miejskich form przestrzennych", Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica SocioOeconimica, nr 25, s. 25-38.
• Domański B., 2000, "Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach", w: Z. Ziobrowski, D. Ptaszycka-Jackowska, A. Rębowska, A. Geissler (red.), Rewitalizacja. Rehabilitacja. Restrukturyzacja. Odnowa miast, Kraków: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, s. 107-142.
• Drobniak A. (red.), 2010, Wybór inwestora strategicznego dla potrzeb zagospodarowania centrum miasta poprzemysłowego, Katowice: Akademia Ekonomiczna.
• Erin I., Fusco G., Cubukcu E., Araldi A., 2017, City and Territory in the Globalization Age, 24th ISUF International Conference, 27-29 September, Valencia (Conference proceeding).
• Frąckiewicz L. (red.), 1988, Warunki życia i bytu mieszkańców aglomeracji górnośląskiej, Katowice: Śląski Instytut Naukowy.
• Frąckiewicz L. (red.), 1992, Kwestie społeczne regionu wysoko uprzemysłowionego, Katowice: Fundacja dla Wspierania Śląskiej Humanistyki.
• Gasidło K., 2004, "Kierunki przemian struktury aglomeracji górnośląskiej", w: J. Słodczyk (red.), Przemiany struktury przestrzennej miast w sferze funkcjonalnej i społecznej, Opole: Uniwersytet Opolski, s. 63-78.
• Gasidło K., 2008, "Przekształcenia terenów poprzemysłowych - efekty i perspektywy badań i działań", Problemy Ekologii, t. 12, nr 2, s. 76-80.
• Gauthiez B., 2004, "The history of urban morphology", Urban Morphology, t. 8, nr 2, s. 71-89.
• Gibas P., Polko A., 2014, "Resilience in the environmental-spatial structures of Katowice and Bytom", w: A. Drobniak (red.), Urban Resilience Concept and Post-industrial Cities in Europe, Gliwice: HELION, s. 126-143.
• Goh S., Choi M.Y., Lee K., Kim K., 2016, "How complexity emerges in urban systems: theory of urban morphology", Physical Review E, t. 93, nr 5.
• Gotlib D., Olszewski R. (red.), 2013, Rola obiektów topograficznych w tworzeniu infrastruktury informacji przestrzennej w Polsce, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
• Heffner K., 2005, "Czynniki integracji struktury metropolitarnej w aglomeracji wieloośrodkowej", w: W. Jacher, A. Klasik (red.), Region w procesie przemian. Aspekt socjologiczny i ekonomiczny, Katowice: Wydawnictwo Gnome.
• Heffner K., Polko A. (red.), 2012, Urban Public Spaces: Economics and Management Perspectives, Warszawa: KPZK PAN.
• Herzig A., Ruchniewicz K., Ruchniewicz M., 2012, Śląsk i jego dzieje, Wrocław: Wydawnictwo Via Nova.
• Jacher W., 2005, "Górny Śląsk w perspektywie regionu i regionalizacji", w: W. Jacher, A. Klasik (red.), Region w procesie przemian. Aspekt socjologiczny i ekonomiczny, Katowice: Wydawnictwo Gnome.
• Klasik A., 1993, "Restrukturyzacja gospodarcza Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Założenia wstępne", w: A. Klasik, Z. Mikołajewicz (red.), Społeczno-gospodarcze i przestrzenne problemy Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i Śląska Opolskiego, Biuletyn KPZK PAN nr 162, Warszawa: PAN, s. 9-24.
• Klasik A., Biniecki J., 2012, "Wizja polityki przestrzennej województwa śląskiego", w: L. Trząski (red.), Wyzwania zrównoważonego użytkowania terenu na przykładzie województwa śląskiego - scenariusze 2050, Katowice: Główny Instytut Górnictwa.
• Klasik A., Heffner K., 2001, "Polish regional policy and the problems of Upper Silesia. Ten years into transformation", w. A. Klasik, K. Heffner (red.), Restructuring Heavy Industrial Regions. Some Experience from Scotland and Upper Silesia, Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
• Klasik A., Kuźnik F., Barteczek A., Frenkiel W., Szczupak B., 1990, "Polityka restrukturyzacji przemysłu województwa katowickiego", w: R. Domański (red.), Gospodarka przestrzenna w procesie przejścia do systemu rynkowego, Biuletyn KPZK PAN nr 149, Warszawa: PAN.
• Klasik A., Kuźnik F., Szczupak B., 2005, "Gospodarka śląska na przełomie wieków", w: W. Jacher, A. Klasik (red.), Region w procesie przemian. Aspekt socjologiczny i ekonomiczny, Katowice: Wydawnictwo Gnome.
• Kot-NiewiadomskaA., Kamyk J., 2016, "Kształtowanie brył krajobrazowych w przestrzeni wybranych miast Górnego Śląska", Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, t. 25, nr 2(72), s. 220-229.
• Krzysztofik R., Kantor-Pietraga I., Runge A., Spórna T., 2017, "Is the suburbanisation stage always important in the transformation of large urban agglomerations? The case of the Katowice conurbation", Geographia Polonica, t. 90, nr 2, s. 5-24.
• Krzysztofik R., Runge J., Kantor-Pietraga I., 2011, Paths of Shrinkage in the Katowice Conurbation: Case Studies of Bytom and Sosnowiec Cities, Sosnowiec: Uniwersytet Śląski.
• Nawrocki T., 2010, "Od rynku do mallu: zmiany centrów miast śląskich i ich społeczna percepcja", Studia Etnologiczne i Antropologiczne, t. 10, s. 164-176.
• Oliveira V., Monteiro C., 2014, "As origens da morfologia urbana e a geografia alemã", Revista de Morfologia Urbana, t. 2, nr 1, s. 37-40.
• Opis bazy danych topograficznych i ogólnogeograficznych oraz standardy techniczne tworzenia map. Załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 17 listopada 2011 r. w sprawie bazy danych topograficznych oraz bazy danych ogólnogeograficznych, a także standardowych opracowań kartograficznych, t. I, Dz.U. załącznik do nr 279, poz. 1642 27 z grudnia 2011 r.
• Pirveli M., 2011, "Od morfologii przez urbomorfologię do morfoznaku", Przegląd Geograficzny, t. 83, z. 4, s. 507-529.
• Raport o stanie miasta Bytom 2018, 2019, Urząd Miasta Bytomia.
• Regionalna Strategia Innowacji Województwa Śląskiego na lata 2013-2020, Katowice 2012.
• Runge J., 2011, "Przestrzeń społeczna województwa śląskiego - problemy a potrzeby badawcze", w: M. Soja, A. Zborowski (red.), Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej, Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, s. 55-69.
• Sokołowska-Moskwiak J., 2011, "Idea miasta ogrodu": na przykładach osiedli miast górnośląskich, Gliwice: Politechnika Śląska.
• Stankiewicz B., 2017, "Idea wertykalnych farm miejskich w obiektach poprzemysłowych w Aglomeracji Górnośląskiej na tle uwarunkowań upraw rolnych w województwie", Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 320, s. 87-106.
• Syahidah A.M., Harun N.Z., Abdullah A., 2018, "Urban morphological analysis framework for conservation planning and management", Planning Malaysia: Journal of the Malaysian Institute of Planners, t. 16, nr 1, s. 360-371.
• Szajnowska-Wysocka A., 1995, Podstawy zorganizowania miast konurbacji górnośląskiej, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szczepański M.S., Ślęzak-Tazbir W., 2006, "Getta społeczne i przestrzenne w starym regionie przemysłowym", Urbanista, nr 6 (42), s. 13-18.
• Świątkiewicz W., 2005, Symbole górnośląskiego regionalizmu, w: W. Jacher, A. Klasik, (red.), Region w procesie przemian. Aspekt socjologiczny i ekonomiczny, Katowice: Wydawnictwo Gnome, s. 16-30.
• Zuzańska-Żyśko E., 2016, Procesy metropolizacji. Teoria i praktyka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.