Prakseologiczne aspekty stosowania sorbentów w działaniach ratowniczych

• Autorzy: Piotr Noszczyk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rosnąca liczba i rozmiary zagrożeń stawiają przed służbami ratowniczymi na całym świecie sporo nowych wyzwań. W niniejszym artykule przedstawiono problematykę związaną ze skutecznością prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych w zakresie stosowania sorbentów oraz prakseologiczne aspekty tego zagadnienia. We wstępie przedstawiono zarys zagrożeń związanych z substancjami niebezpiecznymi ze szczególnym uwzględnieniem substancji ropopochodnych oraz znaczenie stosowania materiałów sorpcyjnych w tym zakresie. W dalszej części artykułu uszczegółowiono problematykę prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych z użyciem sorbentów, zilustrowano skalę problemu oraz przedstawiono aspekty praktyczne pracy z sorbentami. Następnie jako sposób poprawy skuteczności prowadzenia tych działań, wskazano możliwość wykorzystania zjawiska, jakim jest hydrofobowość, przybliżono czytelnikowi ten termin i przedstawiono metody hydrofobizacji. Zwrócono także uwagę na zainteresowanie tym tematem naukowców z różnych stron świata. Ich osiągnięcia naukowe, odpowiednio wykorzystane, także mogłyby posłużyć do poprawy skuteczności prowadzenia działań przez służby ratownicze i porządkowe. Na zakończenie przybliżono wykonaną w tym celu próbę hydrofobizacji wybranych materiałów sorpcyjnych oraz przedstawiono najważniejsze wnioski. Badania te zostały przeprowadzone w Zakładzie Środków Gaśniczych i Neutralizujących w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie. (abstrakt oryginalny)

EN

The growing number and size of threats pose many new challenges to emergency services around the world. This article presents the issues related to the effectiveness of rescue and firefighting operations in the use of sorbents and the praxeological aspects of this topic. The introduction outlines the hazards associated with hazardous substances, with particular emphasis on oil derivatives, and the importance of using sorption materials in this area. In the further part of the article, the issues of rescue and firefighting operations with the use of sorbents are detailed, the scale of the problem is illustrated and the practical aspects of working with sorbents are presented. Then, as a way to improve the efficiency of these operations, the possibility of using the phenomenon of hydrophobicity was indicated, the reader was familiarized with this term and methods of hydrophobization were presented. The interest of scientists from around the world in this topic was also noted. Their scientific achievements, properly used, could also be used to improve the effectiveness of operations by rescue and safety services. At the end, an attempt at hydrophobization of selected sorption materials was made for this purpose and the conclusions were presented. The research was carried out at the Institute of extinguishing and neutralizing agents at the Main School of Fire Service in Warsaw. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport ładunków niebezpiecznych; Przemysłowe skażenia środowiska; Straż pożarna

EN

Hazardous cargo transport; Industrial contamination of the environment; Firefighters

• Czasopismo: Prakseologia i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Naukowego Prakseologii
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 2
• Strony: 96-113

Twórcy

autor

Piotr Noszczyk

• Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej m. st. Warszawy

Bibliografia

• Anuzyte E., Vaisis V., Natural oil sorbents modification methods for hydrophobicity improvement, International Scientific Conference ,,Environmental and Climate Technologies'', ,,Energy Procedia'', 2018.
• Barnat-Hunek D., Hydrofobizacja opoki wapnistej w obiektach zabytkowych Kazimierza Dolnego, Lublin, 2010.
• Bryła H., Leksykon ekologii i ochrony środowiska, Gdańsk, 2005.
• Buczek B., Vogt E., Waterproof anti-explosive powdres for coal mines, ,,Arch. Min. Sci.'', 2014, Vol 59, nr 1.
• Chodorowski J., Jarosz W., Salamonowicz Z., Badanie skuteczności sorbentów, Skrypt do ćwiczeń, Zakład ratownictwa chemicznego SGSP, Warszawa, 2004.
• Gierak A., Zagrożenie środowiska produktami ropopochodnymi, Ochrona środowiska, 1955.
• Góra I., Zwiększenie roli kolei w równoważeniu transportu towarów w Polsce. Wyzwania, propozycje, dobre praktyki, UTK, Warszawa, 2017.
• Hokkanen S., Bhatnagar A., Sillanpaa M., A review on modification methods to cellulose-based adsorbents to improve adsorption capacity, ,,Water Research'', 91/2016.
• Izdebska-Mucha D., Wpływ zanieczyszczeń ropopochodnych na wybrane geologiczno- inżynierskie właściwości gruntów spoistych, ,,Przegląd Geologiczny'', 2005, vol. 53, nr 9.
• Kopczewski R., Nowacki G., Zakrzewski B., Zagrożenia chemiczne i ekologiczne podczas przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, ,,Autobusy'', 2017, nr 9.
• Michalik J., Gajek A., Grzegorczyk K., Gredecki S., Piękniewski M., Słomka L., Janik P., Dziwulski D., Zając S., Zagrożenia poważnymi awariami w transporcie drogowym niebezpiecznych chemikaliów w Polsce, ,,Bezpieczeństwo pracy'', 2009, nr 9.
• Noszczyk P., Porównanie zdolności do oczyszczania zaolejonych powierzchni przez wybrane sorbenty sypkie i środki wiążące chemikalia, SGSP, Warszawa, 2016.
• Pacewska B., Szychowski D., Zastosowanie metod adsorpcyjnych do oceny właściwości hydrofilowo-hydrofobowych sorbentów mineralno-węglowych, ,,Przemysł Chemiczny'', 2006, 85/3.
• Pająk M., Madej M., Ozimina D., Milewski K., Transport drogowy towarów niebezpiecznych - prognoza na lata 2015-2020, ,,Autobusy'', 2016, nr 4.
• Pająk M., Madej M., Ozimina D., Milewski K., Wypadki w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych - analiza zdarzeń z lat 2010 - 2015, ,,Autobusy'', 2016, nr 10.
• Płóciennik M., Wcisło D., Sorbenty - polemika i odpowiedź, ,,W akcji'', 2011, nr 3.
• Porębska K., Powłoki hydrofobowe na bazie SiO2 wytwarzane metodą zol-żel, Wydział Mechaniczny Politechniki Łódzkiej.
• Rajczyk J., Rajczyk M., Helbrych P., Pietrzak A., Sorbenty mineralno-organiczne w ratownictwie proekologicznym, ,,Materiały budowlane'', 2014, nr 10.
• Rakowska J., Radwan K., Czego można wymagać od sorbentów?, ,,Ochrona mienia i informacji'', 2010, nr 3.
• Rakowska J., Radwan K., Ślosorz Z., Pietraszek E., Łudzik M., Suchorab P., Usuwanie substancji ropopochodnych z dróg i gruntów, CNBOP, Józefów, 2012.
• Rokiel M., Hydroizolacje w budownictwie - wybrane zagadnienia w praktyce, Warszawa, 2009.
• Salomon A., Drogowy przewóz substancji niebezpiecznych ze szczególnym uwzględnieniem paliw płynnych, ,,Współczesna Gospodarka'', 2015.
• Szczerba K., Sorbenty - czy to taka prosta sprawa? Likwidacja rozlewów cieczy niebezpiecznych przy użyciu sorbentów, ,,W akcji'', 2007, nr 3.
• Vogt E., Hydrophobization of fine solids presented on the example of limestone, ,,Polish Journal of Chemical Technology'', 2008, nr 10.
• Vogt E., Bisztyga A., Badanie właściwości hydrofobowych proszków wapiennych modyfikowanych handlowymi modyfikatorami, ,,Inż. Ap. Chem.'', 2014, 53/1.
• Vogt E., Hołownia D., Badanie właściwości hydrofobowych modyfikowanych pyłów wapiennych, ,,Gospodarka Surowcami Mineralnymi'', 2010, T. 26, z. 2.
• Wcisło D., Sorbenty w działaniach ekologicznych PSP, ,,W akcji'', 2010, nr 6.
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. 1991 Nr 81 poz. 351).
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 85 poz. 553).
• https://www.cnbop.pl/pl/uslugi/certyfikacja-i-dopuszczenia/wykazy-wydanych-dokumentow (25.11.2019)
• http://www.sintac.pl/produkty/sorbenty/sorbenty-olejowe/sorbent-duck (26.11.2019)
• http://supon.katowice.pl/srodkiabsorbcyjne.html (26.11.2019)
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Siloksany (02.12.2019)
• https://sjp.pwn.pl/ (03.12.2019)