Relokacja wewnątrzmiejska przemysłu w strukturze przestrzennej Szczecina

• Autorzy: Anna Kiepas-Kokot , Michał Kupiec , Andrzej Łysko , Elżbieta Dusza-Zwolińska

Warianty tytułu

Intra-urban Relocation of Industry in the Spatial Structure of Szczecin (Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest określenie kierunków i intensywności przemian przestrzennych obszarów przemysłowych na terenie miasta Szczecina zachodzących w okresie dynamicznego rozwoju przestrzennego miasta w ostatnich 150 latach. W artykule przedstawiono wyniki badań przestrzennych struktury rozmieszczenia zakładów przemysłowych na terenie Szczecina w latach 1888-2018. Na podstawie analizy koncentracji a następnie postępującego rozpraszania terenów przemysłowych opisano zjawisko relokalizacji obszarów przemysłowych w tym mieście, uwarunkowane odchodzeniem od związków z gospodarką morską oraz innymi przemianami społeczno-gospodarczymi. Stwierdzono, że tereny nadodrzańskie nadal stanowią zasadniczą lokalizację kompleksów przemysłowych miasta, jednak zmianom ulega struktura działów przemysłu wykorzystującej te obszary. Jednocześnie znaczną ekspansję dużych powierzchni przemysłowych obserwowano w zachodniej części miasta (pas przygraniczny) oraz w dobrze skomunikowanych obszarach w pobliżu głównych arterii wylotowych miasta. Powojenne tereny przemysłowe przybrały formę licznych drobnych, rozproszonych obiektów oraz jedynie kilku rozległych inwestycji. Zjawisku dekoncentracji terenów przemysłowych poza pas nadrzeczny sprzyjała dywersyfikacja działów przemysłu lokowanych w mieście.(abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the work is to determine the directions and intensity of spatial changes of industrial areas in the city of Szczecin occurring during the period of dynamic spatial development of the city in the last 150 years. The article presents the results of spatial research on the structure of industrial plants distribution in Szczecin in the years 1888-2018. Based on the analysis of the concentration and then the progressive dispersion of industrial areas, the phenomenon of relocation of industrial areas in this city was described, conditioned by departing from maritime relations and other socio-economic changes. It was found that the Odra River areas are still the main location of the city's industrial complexes, however, the structure of the industry branches using these areas is changing. At the same time, a significant expansion of large industrial areas was observed in the western part of the city (border strip) and in well-connected areas near the city's main thoroughfares. Post-war industrial areas took the form of numerous small, dispersed facilities and only a few large investments. The diversification of industrial branches located in the city was conducive to the phenomenon of deconcentration of industrial areas outside the riverside belt.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tereny poprzemysłowe; Delokalizacja działalności; Struktura przestrzenna; Lokalizacja przemysłu

EN

Post-industrial areas; Business relocation; Spatial structure; Location of industry

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2020
• Tom: 34
• Numer: nr 4 Rola przemysłu w rozwoju układów przestrzennych = The Role of Industry in the Development of Spatial Systems
• Strony: 38-54

Twórcy

autor

Anna Kiepas-Kokot

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

autor

Michał Kupiec

• Uniwersytet Szczeciński

autor

Andrzej Łysko

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

autor

Elżbieta Dusza-Zwolińska

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• Bański, J. (2007). Koncepcje rozwoju struktury przestrzennej w Polsce - polaryzacja czy równoważenie? Przegląd Geograficzny, 79(1), 45-77.
• Bendig-Wielowejski, H., Graczyk, T. (2010). Problematyka funkcjonowania stoczniowych zakładów produkcyjnych na terenach silnie zurbanizowanych. Postępy Nauki i Techniki, 5, 15-22.
• Białecki, T. (red.). (2000). Encyklopedia Szczecina. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Czekiel-Świtalska, E. (2008). Tożsamość Miasta Szczecina. Czasopismo Techniczne, Z 2-A, 131-137.
• Dutkowski, M. (2008). Zmiany funkcji i tendencji rozwojowych miast Polski północno-zachodniej ze szczególnym uwzględnieniem roli Szczecina (maszynopis). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński. Zakład Geografii Ekonomicznej i Polityki Regionalnej.
• Gierańczyk, W. (2006). Restrukturyzacja przestrzeni przemysłowej wybranych miast woj. kujawsko-pomorskiego w okresie transformacji ustrojowej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 9, 62-72.
• Gierańczyk, W. (2008). Problematyka definiowania zmian w tendencjach lokalizacyjnych przedsiębiorstw przemysłowych w dobie globalizacji. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 11, 86-97.
• Kaczmarek, U. (2008), Usługi komercyjne w Poznaniu - struktura przestrzenno-funkcjonalna. Space-Society-Economy, 8, 79-93.
• Karwińska, A. (2006). Zagrożenia funkcjonowania miasta jako zbiorowości społeczno-przestrzennej. Przypadek miasta postsocjalistycznego. Folia Oeconomica Bochniensia, 4, 62-73.
• Kiepas-Kokot, A. (2014). Zawartość wybranych metali ciężkich w glebach poddawanych wieloletniej działalności produkcyjnej. Szczecin: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny.
• Kozińska, B. (2015). Rozwój przestrzenny Szczecina. Od początku XIX wieku do II wojny światowej. Szczecin: Oddział Szczeciński Stowarzyszenia Historyków Sztuki; Muzeum Narodowe.
• Lorens, P. (2005). Porządek architektoniczny i urbanistyczny jako element przestrzennego zagospodarowania kraju. Studia Regionalne i Lokalne, 3, 21-50.
• May, J. (2008). Adaptacja przedsiębiorstw przemysłowych - przykład Łodzi. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 154-172.
• McGarigal, K., Cushman, S.A., Ene, E. (2012). FRAGSTATS v4: Spatial Pattern Analysis Program for Categorical and Continuous Maps. Pozyskano z: http://www.umass.edu/landeco/research/fragstats/fragstats.html.
• Paszkowski, Z. (2005). Wizja rozwoju przestrzennego Szczecina. Przestrzeń i Forma, 1, 23-34. Polityka państwa wobec miast - wyzwania i postulaty. Stanowisko Uczestników Konferencji nt. polityki miejskiej w kontekście polityki spójności UE w latach 2007-2013. (2007). Katowice. Pozyskano z: http://www.frw.fc.pl/pliki/Pliki/RozwojMiast/KonfPolMiejska/polityka_wobec_miast.pdf.
• Rydz, E., Szymańska, W. (2006). Efekty restrukturyzacji słupskiego ośrodka przemysłowego w okresie wdrażania gospodarki rynkowej (na wybranych przykładach). Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 9, 40-51.
• Staszewska, S., Marcinowicz, D. (2006). Struktura funkcjonalno-przestrzenna wybranych terenów przemysłowych Poznania. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 9, 73-82.
• Szczepankiewicz, W., Wojdacki, K. P. (2006). Zmiany miejskiej sieci osadniczej Polski jako determinanta kształtowania marketingowych strategii rozwoju miast. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 694, 61-82.
• Szmytkowska, M., Czepczyński, M. (2004). Przemysł w mieście poprzemysłowym. Przykład Gdyni. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 7, 43-52.
• Trojak, A., Wiedermann, K. (2009). Specjalne strefy ekonomiczne i strefy przemysłowe w kształtowaniu rozwoju gospodarczego regionów na przykładzie Polski i Czech. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 12, 133-143.
• Wielopolski, A. (1959). Gospodarka Pomorza Zachodniego w latach 1800-1918. Szczecin; Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Włodarczyk, E. (1982). Wielki przemysł Szczecina 1850-1914. Warszawa; Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zioło, Z. (2006). Problematyka badawcza efektów restrukturyzacji polskiej przestrzeni przemysłowej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 9, 11-19.
• Zioło, Z. (2008a). Problemy badawcze struktury przestrzennej przemysłu. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 11, 9-25.
• Zioło, Z. (2008b). Procesy transformacji przemysłowych układów przestrzennych na tle zmieniającego się otoczenia. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 11-22.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.24917/20801653.344.3