Wymiana dóbr i logika daru w społeczeństwie i w przedsiębiorczości - analiza socjologiczno-etyczna

• Autorzy: Paweł Prüfer

Warianty tytułu

Exchange of Goods and the Logic of Gift in Society and in Entrepreneurship - Socio-Ethical Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Życiem społecznym rządzą różnorodne reguły. Społeczeństwo jest przestrzenią relacji, interakcji i stosunków społecznych. Sprawcze jednostki realizują własne projekty życiowe na podstawie wymiany z innymi jednostkami określonych dóbr i usług. Dotyczy to także przedsiębiorczości. Społeczeństwo jako przestrzeń wymiany społecznej jest przedmiotem refleksji socjologicznej. Wymiana nie opiera się tylko na zasadzie racjonalności, proporcjonalności i sprawiedliwości. Włączenie do analizy socjologicznej i ekonomicznej nad zasadą wymiany pryzmatu etycznego, uwzględniającego logikę daru i darmowości, pomaga dojrzeć jej bardziej komplementarny charakter oraz zidentyfikować szerszy horyzont jej dokonywania się. W niniejszym artykule podjęto próbę przybliżenia takiej perspektywy interpretacji zjawiska z uwzględnieniem teorii socjologicznej i refleksji normatywnej. Przedmiotem analiz jest wymiana społeczna nie tylko w ekonomicznym i racjonalnym wymiarze, ale też w wymiarze etycznym. Celem jest próba udowodnienia, że takie powiązanie wzbogaca teoretycznie oraz praktycznie życie gospodarcze i społeczne. Zastosowano metodę analityczno-syntetyczną, wykorzystującą różne dokumenty i opracowania, jak również własną intuicję interpretacyjną (socjologiczno-etyczną). Artykuł może być bodźcem w projektowaniu i realizacji ekonomii oraz życia społecznego w ich komplementarnej perspektywie. Przedstawiciele ekonomii oraz etyki mogą wiele zyskać w swoich badaniach, jeśli stworzą przestrzeń wzajemnej współpracy. (abstrakt oryginalny)

EN

Social life is governed by various rules. Society is a space of relationships, interactions and social relations. Agency individuals implement their own life projects based on the exchange of specific goods and services with other individuals. This also involves entrepreneurship. Society as a space for social exchange is a subject of sociological reflection. The exchange is not based solely on the principles of rationality, proportionality and fairness. The inclusion in the sociological and economics analysis of the principle of exchange of the ethical prism, taking into account the logic of gift and gratuitousness, helps to see its more complementary character and to identify a broader horizon of its accomplishment. In this article, an attempt has been made to approximate such a perspective of interpretation of the phenomenon, taking into account the sociological theory and normative reflection. The subject of the analysis is social exchange, not only in the economic and rational dimension, but also in ethical one. The aim is to try to prove that such a connection enriches economic and social life in theory and practice. The analytical and synthetic method was used, using various documents and studies, as well as our own interpretative (sociological and ethical) intuition. The article can be a stimulus in the design and implementation of economics and social life in their complementary perspective. Representatives of economics and ethics can gain a lot in their research if they create a space for mutual cooperation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorczość; Społeczeństwo; Etyka; Ekonomia; Socjologia

EN

Entrepreneurship; Society; Ethics; Economics; Sociology

• Czasopismo: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Rocznik: 2020
• Tom: 16
• Numer: nr 1 Rola przedsiębiorczości w edukacji oraz w rozwoju organizacji i układów przestrzennych = The Role of Entrepreneurship in Education and in the Development of Organisations and Spatial Systems
• Strony: 401-411

Twórcy

autor

Paweł Prüfer

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Polska

Bibliografia

• Aldridge, A. (2006). Konsumpcja. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Archer, M.S. (2013). Człowieczeństwo. Problem sprawstwa. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Bell, D. (2014). Kulturowe sprzeczności kapitalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Benedykt XVI (2009). Encyklika Caritas in veritate. O integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie. Kraków: Wydawnictwo M.
• Bogunia-Borowska, M. (2015). Życie w dobrym społeczeństwie. Wartości jako fundament dobrego społeczeństwa. W: M. Bogunia-Borowska (red.), Fundamenty dobrego społeczeństwa. Wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Condorcet, A.N. (1957). Szkic obrazu postępu ludzkiego ducha ludzkiego poprzez dzieje. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Congregazione per la Dottrina della Fede. Dicastero per il Servizio dello Sviluppo umano integrale, (2018). Oeconomicae et pecuniariae questiones. Considerazioni per un discernimento etico circa alcuni aspetti dell'attuale sistema economico-finanziario. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
• De Masi, D. (2015). Mappa mundi. Modellli per una società senza orientamento. Milano: Rizzoli.
• Donati, P. (2013). Sociologia della relazione, Società editrice il Mulino. Bologna: Itinerari.
• Elliot, A. (2011). Współczesna teoria społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Etzioni, A. (2012). Aktywne społeczeństwo. Teoria procesów społecznych i politycznych. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Ferguson, N. (2013). Cywilizacja. Zachód i reszta świata. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Ferrarotti, F. (2013). L'Europa al bivio. Chieti: Edizioni Solfanelli.
• Franciszek. (2015). Encyklika Laudato si'. W trosce o wspólny dom. Kraków: Wydawnictwo M.
• Franciszek. (2017). Discorso ai partecipanti all'incontro "Economia di comunione" promosso dal Movimento dei Focolari. L'Osservatore Romano", 7-9.
• Ferrarotti, F. (2014). Scienza e coscienza. Verità personali e pratiche pubbliche. Bologna: Centro editoriale dehoniano.
• Giovannini, E. (2016). I numeri parlano da soli. W: G. Antonelli (red.), Il pregiudizio universale. Un catalogo d'autore di pregiudizi e luoghi comuni. Bari - Roma: Editori Laterza.
• Honneth, A. (2012). Walka o uznanie. Moralna gramatyka konfliktów społecznych. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Mariański, J. (2008). Społeczeństwo i moralność. Studia z katolickiej nauki społecznej i socjologii moralności. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
• Marx, R. (2009). Kapitał. Mowa o obronie człowieka. Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.
• Mattai, G. (1999). Il cristiano deve sapere cosa finanzia con i suoi soldi. W: E. Brovedani, L. Lorenzetti, G. Mattai, C. Molari, G. Moretto, G. Perico, G. Piana, L. Sartori, S. Sirboni (red.), La morale sociale. Risposta alle domande più provocatorie. Milano: Edizioni San Paolo.
• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (2014). Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej. Monitor Polski, 811, 3-97.
• Paz, O. (1997). Lévi-Strauss albo nowa uczta Ezopa. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Prüfer, P. (2013). Wyobraźnia, terapia, społeczeństwo. Analiza socjologiczno-etyczna. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
• Rawls, J. (2009). Teoria sprawiedliwości, wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Romaniszyn, K. (2016). Zaufanie w społeczeństwie uRynkowionym. W: J. Szymczyk (red.), Zaufanie społeczne. Teoria - idee - praktyka. Warszawa: Oficyna Naukowa, 101-126.
• Smith, A. (2007). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, wydanie 2, tom 1 i 2. Warszawa: PWN.
• Sztompka, P. (2007). Zaufanie. Fundament społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Sztompka, P. (2016). Kapitał społeczny. Teoria przestrzeni międzyludzkiej. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Turner, J.H. (2012). Struktura teorii socjologicznej, wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Veblen, T. (1998). Teoria klasy próżniaczej. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
• Weber, M. (2002). Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Weber, M. (2010). Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Protestanckie "sekty" a duch kapitalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Woroniecki, P. (1999). Gospodarka rynkowa i zasada solidarności. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Znaniecki, F. (2011). Relacje społeczne i role społeczne. Niedokończona socjologia systematyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zwoliński, A. (2007). Katolik i pieniądze. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20833296.161.32