Wyrok Wielkiej Izby TSUE w sprawie C-284/16 Achmea: jedna decyzja - wiele perspektyw

• Autorzy: Bartosz Soloch

Warianty tytułu

CJEU Judgment in Case C-284/16 Achmea: One Decision - Many Perspectives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyrok TSUE w sprawie C-284/16 Achmea ma fundamentalne znaczenie dla przyszłego kształtu relacji prawa unijnego i prawa ochrony inwestycji w stosunkach pomiędzy państwami UE. TSUE stwierdził w nim niezgodność z prawem UE postanowień pozwalających inwestorowi na pozywanie państw goszczących bezpośrednio przed międzynarodowe trybunały arbitrażowe. Skutkiem wyroku jest obowiązek Państw Członkowskich do wypowiedzenia łączących je z innymi Państwami Członkowskimi umów o wzajemnej ochronie inwestycji i podjęcie wszelkich działań mających na celu skrócenie obowiązywania ich postanowień. Zanim to jednak nastąpi, upłynąć może sporo czasu: po pierwsze doprowadzony do końca musi zostać proces rozwiązywania umów, ponadto rozwiązanie umów nie musi oznaczać zakończenia wszczętych na ich podstawie postępowań. Oznacza to, że postępowania wszczęte na ich podstawie trwać będą mogły nawet przez najbliższe kilkanaście lat. Z tego względu zasadne jest rozważenie możliwych konsekwencji wyroku w sprawie Achmea nie tylko z punktu widzenia prawa unijnego, lecz także prawa ochrony inwestycji i krajowego prawa arbitrażowego. Tylko wtedy możliwe bowiem będzie określenie jego skutków i wskazanie na możliwe przeszkody dla zapewnienia mu skuteczności. Analiza praktyki orzeczniczej trybunałów arbitrażowych mogłaby wskazywać, że fakt sprzeczności wewnątrzunijnych umów o ochronie inwestycji z prawem UE niekoniecznie musi automatycznie prowadzić do niemożliwości orzekania na ich podstawie przez międzynarodowe trybunały arbitrażowe, zaś w postępowaniach postarbitrażowych przed sądami krajowymi można sobie wyobrazić, że restrykcyjna praktyka stosowania krajowych ustaw arbitrażowych mogłaby stanowić dalszą przeszkodę dla zapewnienia skuteczności prawu UE. W związku z powyższym dla zapewnienia pewności obrotu i pełnej skuteczności prawa UE niezbędne jest jak najszybsze rozwiązanie wewnątrzunijnych umów o ochronie inwestycji wraz z tzw. "klauzulami zachodzącego słońca".(abstrakt oryginalny)

EN

CJEU judgement in case C-284/16 Achmea is of fundamental importance for the future relationship between EU law and investment agreements concluded between EU Member States. In this judgement CJEU declared that the provisions of these agreements allowing investors to bring their claims directly to investment arbitral tribunals are contrary to EU law. Consequently, Member States are obliged to terminate such investment agreements concluded between themselves and undertake any actions available not to allow for their continuous application. This, however, may take a lot of time: not only one has to finalise the process of termination of these agreements, but the proceedings initiated on the basis thereof should be terminated as well. This means that the investment arbitration proceedings may drag on for many years. This makes it necessary to consider of the consequences of the Achmea judgement not only from the point of view of EU law but, equally, from the standpoints of the investment protection and national arbitration laws as well. As arbitration practice could suggest, incompatibility of an international agreement with EU law does not have to lead automatically to its inapplicability by investment tribunals. Similarly, restrictive practice of national courts in relation to arbitration matters could also be viewed as a potential hurdle for providing for a practical effectiveness of EU law. Therefore, both legal certainty and the effectiveness of EU law demand a possibly swift termination of the intra- EU investment agreements along with the "sunset clauses".(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inwestycje; Arbitraż inwestycyjny; Relacje inwestycyjne; Kraje goszczące; Prawo międzynarodowe

EN

Investment; Investment arbitration; Investment relations; Host countries; International law

• Czasopismo: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Rocznik: 2019
• Tom: 110
• Strony: 131-166

Twórcy

autor

Bartosz Soloch

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Ankersmit Laurens, The Compatibility of Investment Arbitration in EU Trade Agreements with the EU Judicial System, Journal of European Environmental & Planning Law 2016/13, s. 46-63.
• Barcz Jan, Górka Marcin, Wyrozumska Anna, Instytucje i prawo Unii Europejskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• Basedow Jürgen, EU Law in the International Arbitration, Journal of International Arbitration 2015/32/4, s. 367-386.
• Binder Christina, A treaty law perspective on Intra-EU BITs, Journal of International Investment & Trade 2016/17/6, s. 964-983.
• Binder Christina, Hofbauer Jane A., The Perception of EU Legal Order in International Law: and In- and Outside View, European Yearbook of International Economic Law 2017, s. 139-203.
• Bjorge Eirik, EU Law Constraints on Intra-EU Investment Arbitration?, The Law and Practice of International Courts and Tribunal 2017/16, s. 71-86.
• Böckstiegel Karl-Heinz, Kröll Steffani in., Germany as a Place for International and Domestic Arbitrations - General Overview, w: Patricia Nacimiento, Steffan Kröll i in. (eds.), Arbitration in Germany: The Model Law in Practice, Wolters Kluwer, Aalphen an den Rijn 2015, s. 4-50.
• Bohmer Lisa, Antin v. Spain (Part 1): Arbitrators See Extensive Due Diligence by Investors in Concentrated Solar Power Sector, and Reject a Series of Jurisdictional and Admissibility Objections, https://www.iareporter.com/articles/antin-v-spain-part-1-arbitrators-see-extensive- due-diligence-by-investors-in-concentrated-solar-power-sector-and-reject-a-series- of-jurisdictional-and-admissibility-objections/; stan na 15.03.2019 r.
• Bonnitcha Jonathan, Skovgaard Poulsen Lauge N., Waibel Michael, The Political Economy of the Investment Treaty Regime, Oxford University Press, Oxford i in. 2017.
• Born Gary B., International Commercial Arbitration, Wolters Kluwer, Aalphen an den Rijn 2014.
• Broberg Martin, National Courts of Last Instance Failing to Make a Preliminary Reference: The (Possible) Consequences Flowing Therefrom, European Public Law 2016/22/2, s. 243-256.
• Carta Andrea, Ankersmitt Laurens, AG Wathelet in C-284/16 Achmea: Saving ISDS?, http://europeanlawblog.eu/2018/01/08/ag-wathelet-in-c-28416-achmea-saving-isds/; stan na 15.03.2019 r.
• Chang Seung Wha, Inherent Power of the Arbitral Tribunal to Investigate Its Own Jurisdiction, Journal of International Arbitration 2012/29/2, s. 171-182.
• Charlotin, Damien, Spain Secures Stay of Enforcement Of Energy Charter Treaty Award in Swedish Court, wpis z 18 maja 2018 r., https://www.iareporter.com/articles/spain-secures-stay-of-enforcement-of-energy-charter-treaty-award-in-swedish-court/; stan na 15.03.2019 r.
• de Brabandere Eric, Investment Treaty Arbitration as Public International Law, Cambridge University Press, Cambridge i in. 2014.
• Dimopoulos Angelos, Achmea: The principle of autonomy and its implications for intra and extra-EU BITs, https://www.ejiltalk.org/achmea-the-principle-of-autonomy-and-its-implications-for-intra-and-extra-eu-bits/; stan na 15.03.2019 r.
• Douglas Zachary, The International Law of Investment Claims, Cambridge University Press, Cambridge i in. 2011.
• Dubuisson Francois, Article 59, w: Olivier Corten, Pierre Klein (eds.), The Vienna Convention on the Law of Treaties, t. 2, Oxford University Press, Oxford i in. 2011.
• Eckes Christina, EU Autonomy and Decisions of (Quasi-) Judicial Bodies: How Much Differentness is Needed?, Amsterdam Centre for European Law and Governance Research Paper 10/2011, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1975250; stan na 15.03.2019 r.
• Fecák Tomáš, International Investment Agreements and EU Law, Wolters Kluwer, Alphen aan den Rijn 2016.
• Ghouri Ahmad Ali, Interaction and Conflict of Treaties in Investment Arbitration, Wolters Kluwer Alphen aan den Rijn 2015, s. 149-176.
• Hess Burkhard, A European Law Reading of Achmea, http://conflictoflaws.net/2018/a-european-law-reading-of-achmea/

Identyfikatory

DOI

10.26485/SPE/2019/110/8