Bariery rozwoju rodzinnych gospodarstw rolnych w opinii ich właścicieli z województwa opolskiego

• Autorzy: Anna Bisaga , Stanisława Sokołowska

Warianty tytułu

Barriers to the Development of Family Farms in the Opinion of Their Owners from the Opolskie Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest identyfikacja zmian w zachowaniach organizacyjnych i produkcyjnych wła-ścicieli towarowych gospodarstw rolnych służących zapewnieniu trwałości gospodarstw oraz poznanie głównych barier, których przezwyciężenie jest istotne dla budowania potencjałów rozwojowych rolnictwa i obszarów wiej-skich w województwie opolskim.W badaniach uwzględniono czynniki egzogeniczne i endogeniczne, w szczegól-ności: politykę rolną, wielowarstwowe otoczenie instytucjonalne, gotowość rolników do inwestowania, zmiany w technologii produkcji, poszukiwanie nisz specjalizacyjnych. Źródłem informacji były badania ankietowe prze-prowadzone wśród właścicieli gospodarstw, produkujących głównie na rynek, o powierzchni powyżej 10 ha UR. Uwzględniając wyniki badań z poszczególnych lat (1992, 2000, 2004, 2008, 2014, 2018), można stwierdzić, że rozwój gospodarstw rolnych w regionie nabiera atrybutów trwałości. W 1992 r. jako rozwojowe postrzegało swoje gospodarstwa 19% respondentów, w 2014 r. 84% i 77% w 2018 r. Zapewnienie trwałości rozwoju gospo-darstw rolnych jest istotne dla zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich. Do barier zewnętrznych kierownicy gospodarstw zaliczyli przede wszystkim: niestabilność cen i wadliwą politykę państwa. Natomiast wśród barier wewnętrznych respondenci wskazują głównie na: niską opłacalność produkcji, brak środków na inwestycje i brak następcy. Główny wniosek, jaki można sformułować na podstawie dotychczasowych badań, to potrzeba szersze-go myślenia strategicznego o rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, zarówno na poziomie krajowym, jak też regionalnym.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the study is to identify changes in the organizational and production-related behaviours of commercial agricultural holdings' owners. Overcoming main developmental barriers is vital to building potentials of the agriculture and rural areas in the Opolskie Voivodeship. For the purpose of the study exogenous and endogenous factors have been considered, in particular: agricultural policy, multifaceted institutional environment, farmers' readiness to invest, changes in technology of production, search for specialization niches. The source of information was a questionnaire-based research conducted among the owners of agricultural holdings that cover the area of more than 10 hectares of arable land, whose produce is designed for the market. Having extended the research timespan (1992, 2000, 2004, 2008, 2014 and 2018), it can be concluded that the development of the commercial agricultural holdings in the region has clearly displayed attributes of stability. In 1992, 19% of the respondents perceived their holdings as developing, while in 2014 the number rose to 84% and 77% in 2018. Securing stability of agricultural holdings' growth is significant for integrated rural development. The holdings' owners consider the following to be the main external barriers: instability of prices and the state's faulty policy. On the other hand, respondents point to the following as the chief internal barriers: low profitability of production, shortage of means available for investment and lack of successors. The major conclusion that can be drawn from conducted research proves the need of advancing broader strategic thinking on the development of agriculture and rural areas, both at national and regional scale.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzinne gospodarstwo rolne; Bariery rozwojowe; Gospodarstwa rolne

EN

Family farm; Development barriers; Arable farm

• Czasopismo: Studia Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: 52
• Strony: 157-166

Twórcy

autor

Anna Bisaga

• Uniwersytet Opolski

autor

Stanisława Sokołowska

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Binswanger H.Ch., 2011, Spirala wzrostu, Wydawnictwo ZYSK I S-KA, Poznań.
• Bisaga A., 2011, Cele autonomiczne gospodarstw rolnych podstawą transformacji ich tradycyjnych funkcji, Roczniki Naukowe SERiA 13, 5, s. 9-14.
• Bisaga A., Sokołowska S., Szwiec P., 2010, Endogenne i egzogenne warunki trwałego rozwoju towarowych gospodarstw rolnych regionu opolskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Cochrane W.W., 1979, The Development of American Agriculture: A Historical Analysis, University of Minnesota Press, Minneapolis.
• Cork Declaration, 1996, A Living Countryside. Conclusions of the European Conference of Rural Development, Cork, Ireland, 7-9. November.
• Cork 2.0 Declaration, 2016, A Better Life in Rural Areas, Luxembourg. https://enrd.ec.europa.eu [dostęp: 07.08.2018].
• Czudec A., Kata R., Miś T., Zając D., 2008, Rola lokalnych instytucji w przekształceniach rolnictwa o rozdrobnionej strukturze gospodarstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Czyżewski A., 2016, Kwestia agrarna we współczesnej ekonomii - problemy i wyzwania, [w:] P. Litwiniuk (red.), Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, Wydawnictwo FAPA, Warszawa, s. 441-460.
• Czyżewski A., Kułyk P., 2015, Kwestia rolna od Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego po jej współczesne ujęcie, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 102, 1, s. 18-30.
• Deklaracja Warszawska dotycząca kluczowej roli Unii Europejskiej w rozwiązywaniu problemów bezpieczeństwa żywnościowego świata, 6.10.2011, 2011, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, www.minrol.gov.pl [dostęp: 05.05.2017].
• Klepacki B., 1987, Zasady wyboru próby do badań ekonomiczno-rolniczych, Roczniki Naukowo-Rolnicze, seria G. Ekonomika Rolnictwa, 84, 3, s.137-152.
• Kołodziejczyk D., 2015, Instytucjonalny wymiar procesu zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, Europa Regionum, 23, s. 77-86.
• Kulawik J., 2010, Efektywność przedsiębiorstw wielkotowarowych w rolnictwie, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3 (324), s. 4--63.
• Lio M., Liu M.-Ch., 2008, Governance and Agricultural Productivity: A cross - national analysis. Food Policy, 33, 6, s. 504-512.
• Marini M.B., Mooney P.H., 2006, Rural economies [w:] P.Cloke, T.Marsden, P.H.Mooney (red.), Handbook of Rural Studies, Sage Publications, London-Thousand Oaks-New Delhi, s. 91-103.
• Podedworna H., 2014, Gospodarka chłopska jako struktura długiego trwania, Wieś i Rolnictwo, 2 (163), s. 47-56.
• Sokołowska S., Bisaga A., 2015, Modernizacja gospodarstw rolnych w procesie endogenizacji rozwoju na przykładzie badań w regionie opolskim, [w:] A. Czyżewski, B. Klepacki (red.), Problemy rozwoju rolnictwa i gospodarski żywnościowej w pierwszej dekadzie członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 505-525.
• Sokołowska S., Bisaga A., 2016, Wspólna Polityka Rolna i jej kapitał instytucjonalny w ocenie użytkowników towarowych gospodarstw rolnych regionu opolskiego, Studia Obszarów Wiejskich, 42. s. 125-138.
• EC 2017, The Future of Food and Farming, COM (2017) 713 European Commission, Brussels.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.7163/SOW.52.11