Stymulacja czy destymulacja? Polityka podatkowa a aktywność gospodarcza

• Autorzy: Michał Sosnowski

Warianty tytułu

Stimulation or Destimulation? A tax Policy and Economic Activity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zaprezentowany związek między stawką podatku a wpływami podatkowymi może być wskazówką w realizacji polityki podatkowej, mającą pomóc uniknąć ewentualnych negatywnych następstw dotyczących aktywności gospodarczej. Postrzeganie systemu podatkowego jedynie jako źródła pozyskania dla budżetu państwa niezbędnych środków zdeterminowanych potencjalnie nieograniczonymi przecież wydatkami, a przez to podnoszenie stawek i ciężarów podatkowych, musi w dłuższym horyzoncie czasu przyczynić się do "kurczenia się" gospodarki, a tym samym ograniczenia wpływów podatkowych, co jest zamierzeniem odwrotnym do pierwotnie zakładanego. Tworząc system podatkowy, władza publiczna musi kierować się zasadą dostosowania poziomu ciężarów fiskalnych do możliwości danej gospodarki. Nadrzędnym celem jest tu bowiem szybki i nieskrępowany nadmiernymi podatkami rozwój przedsiębiorczości i uzyskanie przewagi konkurencyjnej w globalizującej się gospodarce światowej. Implementacja wniosków wynikających z analizy krzywej Laffera nie jest sprawą ani łatwą, ani prostą, zwłaszcza że trudno oczekiwać od całej zbiorowości podatników jednakowych zachowań, a praktyczne wyznaczenie granicy ciężarów podatkowych jest bardzo trudne, a wręcz niemożliwe. W tym kontekście nie bez znaczenia jest zachowanie równowagi (a dokładniej - próba jej ustalenia) pomiędzy efektywnością a sprawiedliwością opodatkowania. System podatkowy musi być na tyle racjonalnie skonstruowany na podstawie zasad podatkowych, aby wywołane przezeń zachowania podmiotów życia gospodarczego były pożądane i by nie powodował nadmiernych i negatywnych zakłóceń mechanizmu rynkowego poprzez jego wypaczanie. Z tego względu nowoczesny, dobry system podatkowy powinien stymulować przedsiębiorczość i wzrost gospodarczy, a jednocześnie ograniczać i eliminować zjawiska, które są społecznie i ekonomicznie szkodliwe (np. wysokie bezrobocie, recesję, szarą strefę w gospodarce). (fragment tekstu)

EN

In the article the author focuses his attention on the problem of interaction through the tax system on economic activity. The main issue is raised here the problem of rational use of fiscal instruments to stimulate the behavior of taxpayers, that are beneficial from the standpoint of fiscal policy objectives. In this context, author discusses the problem of the relationship between the level of tax burden and the size of the shadow economy and the issue of relocation. The conclusion is that excessive tax burdens have a negative impact on activity by registered enterprises, may decrease the competitiveness of the economy and stimulate harmful activities from a social and economic point of view. In contrast, the experience of many OECD countries shows that it is worthwhile to reduce the fiscal burden. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Polityka fiskalna; Szara strefa

EN

Fiscal policy; Grey economy

• Czasopismo: Europa Regionum
• Rocznik: 2015
• Tom: 25
• Strony: 383-398

Twórcy

autor

Michał Sosnowski

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Katedra Ekonomii i Polityki Ekonomicznej w Jeleniej Górze

Bibliografia

• Adamczyk A., Lubińska T., Siwy A., Tarczyński W., Badanie relacji między poziomem fiskalizmu i strukturą dochodów podatkowych i parapodatkowych a tempem wzrostu PKB i poziomem bezrobocia w krajach Unii Europejskiej oraz w Polsce w okresie 1990-2000, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.
• Andel N., Haller H., Handbuch der Finanzwissenschaft, J.C.B. Mohr, Tübingen 1980.
• Auerbach A., Is There a Role for Discretionary Fiscal Policy? NBER, Working Paper 9306, Cambridge, October 2002.
• Balcerowicz L., Dylematy regulacji, "Wprost" 25.04.2004, nr 17.
• Balcerowicz L., Koszty regulacji, "Wprost" 9.05.2004, nr 19.
• Buehn, A., Schneider F., Shadow Economies around the World: Novel Insights, Accepted Knowledge, and New Estimates, "International Tax and Public Finance" 2012, nr 19.
• Caragata P.J., Giles D.E.A., Simulating the Relationship Between the Hidden Economy and the Tax Level and Tax Mix in New Zeland, Department of Economics, University of Victoria, Econometrics Working Paper 1998, No. 9804.
• Caragata P.J., Giles D.E.A., The Learning Path of the Hidden Economy: the Tax Burden and Tax Evasion in New Zealand, Department of Economics, University of Victoria, Econometrics Working Paper 1999, No. 9904.
• Dell'Anno R., Gomez-Antonio M., Pardo A.A., Shadow Economy in three different Mediterranean Countries: France, Spain and Greece, A MIMIC Approach, "Empirical Economics" 2007, nr 33.
• Devereux M.P., Hubbard R.G., Taxing Multinationals, NBER, Working Paper 7920, Cambridge, September 2000.
• Dynus M., Fiskalizm w Unii Europejskiej, "Bank i Kredyt" luty 2007.
• Fedorowicz Z., Polityka fiskalna, Wydawnictwo WSB, Poznań 1998.
• Feld L.P., Larsen C., Undeclared Work in Germany 2001-2007 - Impact of Deterrence, Tax Policy, and Social Norms: An Analysis Based on Survey Data, Springer, Berlin i in. 2009.
• Feldstein M., The Role for Discretionary Fiscal Policy in a Low Interest Rate Environment, NBER, Working Paper 9203, Cambridge, September 2002.
• Gajl N., Teorie podatkowe w świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Giles D.E.A., Modelling the Hidden Economy and the Tax-Gap in New Zealand, Department of Economics, University of Victoria, Econometrics Working Papers 1999, No. 9905.
• Kawecka-Wyrzykowska E., Narodowe regulacje na rynku wewnętrznym UE: nowe bariery we współpracy, [w:] Unia Europejska w gospodarce światowej - nowe uwarunkowania, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2007.
• Kirchler E., The Economic Psychology of Tax Behaviour, Cambridge (UK) University Press, Cambridge 2007.
• Kulawczuk P., Efektywność podatkowa małych i średnich przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004.
• Laffer A.B., Miles M.A., International Economics in an Integrated World, Glenview 1982.
• Małuszyńska E., Delokalizacja przedsiębiorstw, "Wspólnoty Europejskie" 2006, nr 3(172).
• Leibfritz W., Throinton J., Bibbee A., Taxation and Economic Performace, OECD Working Paper No. 176, Paris 1997.
• Musgrave R.A., Musgrave P.B., Public Finance in Theory and Practice, wyd. 4, McGraw- -Hill, New York 1984.
• Novales A., Ruiz J., Dynamic Laffer Curves, "Journal of Economic Dynamics & Control" 2002.
• OECD Economic Outlook, Vol. 2014/2, No. 96, www.oecd.org.
• Opinion of the Economic and Social Committee on Direct company taxation, ECO/091, CES 850/2002, Brussels 17.07.2002.
• Ostaszewski J., Fedorowicz Z., Kierczyński T. i in., Teoretyczne podstawy reformy podatków w Polsce, Difin, Warszawa 2004.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Pietrewicz M., Podstawy teorii finansów, Poltext, Warszawa 1993.
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Schneider F., Shadow economies around the world: what do we really know?, "European Journal of Political Economy" 2005, 21(4).
• Schneider F., Size and Development of the Shadow Economy of 31 European and 5 other OECD Countries from 2003 to 2013: A Further Decline, Johannes Kepler Universitat of Linz, http://www.econ.jku.at/531.
• Schneider F., The Shadow Economy: An Essay, Johannes Kepler Universitat of Linz, June 2014, http://www.econ.jku.at/531.
• Schneider F., Buehn A., Shadow Economies in Highly Developed OECD Countries: What Are the Driving Forces? Institute for the Study of Labor (IZA), Discussion Paper No. 6891, October 2012.
• Sobczak K., Gospodarka rynkowa a władza publiczna, Instytut Funkcjonowania Gospodarki Narodowej, Warszawa 1998.
• Tanzi V., Zee H.H., Fiscal Policy and Long-Run Growth, "IMF Staff Papers" 1997, vol. 44, nr 2.
• Trandel G., Snow A., Progressive income taxation and the underground economy, Elsevier, "Economics Letters February" 1999, vol. 62(2).
• Wrzosek S., Znaczenie efektywności ekonomicznej w procesach decyzyjnych przedsiębiorstw, [w:] Efektywność - rozważania nad istotą i pomiarem, red. T. Dudycz, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2005.
• Taxation trends in the European Union ed. 2014, Publications Office of the European Union, Luxembourg 2014, http://ec.europa.eu/eurostat.
• Taxing Wages: tax burden trends between 2000 and 2014, OECD, www.oecd.org.
• The Global Competitiveness Report, 2012-2013, World Economic Forum - Geneva, Switzerland 2012.

Identyfikatory

DOI

10.18276/er.2015.25-23