Luka w podatku od towarów i usług a dochody budżetu państwa

• Autorzy: Gabriela Słonka
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Na władzach każdego kraju spoczywa realizacja określonych zadań. Są one zobowiązane realizować postawione przed nimi obowiązki w sposób pełny i efektywny. Aby warunki te były spełnione, konieczne jest posiadanie adekwatnych instrumentów, do których należą m.in. obciążenia podatkowe. Należy jednak zauważyć, że nie wszystkie środki, które powinny zasilić budżet państwa, zostają pobrane od podatników. W praktyce istnieje luka określająca wysokość środków pieniężnych, które z określonych przyczyn nie zostały zainkasowane. Ogranicza ona możliwości wydatkowania środków, przez co nie wszystkie zadania postawione przed władzami państwa mogą być zrealizowane. W gospodarce rynkowej władze państwa działają w obrębie sfery publicznej, społecznej oraz gospodarczej. Aby działania te były prowadzone w sposób efektywny, konieczne jest pozyskanie środków finansowych, które warunkują odpowiedni zakres aktywności w wymienionych sferach. Państwo z reguły nie prowadzi zarobkowej działalności gospodarczej, stąd musi sięgać do dochodów innych podmiotów stosując obciążenia publicznoprawne, które w głównej mierze opierają się na podatkach. Taka ingerencja ogranicza możliwości konsumpcyjne społeczeństwa, gdyż zmniejsza ich wolne środki, stąd podmioty aktywnie poszukują rozwiązań umożliwiających zmniejszenie obciążenia podatkowego lub nawet ucieczkę przed nim. W ostatnich latach szczególnie zauważane są zakłócenia w realizacji fiskalnej funkcji podatku od towarów i usług. Dzieje się tak ze względu na jego powszechność oraz fakt, iż stanowi główne źródło dochodów budżetu państwa. Celem przeprowadzonych badań jest wykazanie, że dochody z tytułu podatku od towarów i usług są podstawą dochodów budżetu państwa, w związku z czym władze powinny prowadzić aktywną politykę w celu zapewnienia pełnej realizacji funkcji fiskalnej tego obciążenia podatkowego. Aby opracować merytoryczne zagadnienia związane z tematem posłużono się literaturą, aktami prawnymi oraz witrynami internetowymi. W analizie materiału empirycznego zastosowano proste metody statystyczne, w tym wskaźniki struktury i dynamiki. W rozdziale wykorzystano również elementy analizy porównawczej. Stan prawny przyjęto zgodnie z regulacjami na dzień 31 marca 2017 r. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Budżet państwa; Rachunkowość budżetowa; Luka podatkowa; Podatek od wartości dodanej (VAT)

EN

State budget; Government accounting; Tax gap; Value Added Tax (VAT)

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2018
• Tom: Podatki, finanse, przedsiębiorstwo
• Strony: 103-116

Twórcy

autor

Gabriela Słonka

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Chojna-Duch E. (2007), Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne, LexisNexis, Warszawa.
• Cuppy W. (2005), Życie i upadek prawie wszystkich, tłum, i wstęp W. Tyszka, Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, Warszawa.
• Dębowska-Romanowska T. (1993), Zagadnienia prawne wydatków publicznych na rzecz osób trzecich, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Famulska T. (2007), Teoretyczne i praktyczne aspekty funkcjonowania podatku od wartości dodanej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Katowice.
• Grabińska B. (2008), Metodologiczne podstawy alokacji środków budżetowych [w:J Planowanie budżetowe a alokacja zasobów, S. Owsiak (red.), PWE, Warszawa.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483.
• Lewandowski K., Fałkowski P. (2012), Dyrektywa PAT 2006/112. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa.
• Nasiłowski M. (2003), System tynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, KeyText, Warszawa.
• Owsiak S. (2013), Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rusek J. (2012), Prawo do odliczenia VAT w transakcjach karuzelowych w świetle orzecznictwa polskich sądów administracyjnych, "Przegląd Podatkowy", nr 6, s. 31-37.
• Study and reports on the PAT gap in the EU-28 Member States: 2016 Finał Report (2016), TAXUD/2015/CC/131, Warsaw, https://ec.europa.eu/taxation customs/sites/ taxation/files/2016-09_vat-gap-report_final.pdf (dostęp: 20.03.2017).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. z 2017 r., poz. 2077.
• Wolański R. (2016), System podatkowy w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Woźniak B. (2011), Ogólne zasady racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi [w:] Sektor finansów publicznych w warunkach światowego kryzysu finansowego, A. Alińska (red.), CeDeWu, Warszawa, s. 7-23.
• [www 1] https://www.mf.gov.pl (dostęp: 20.03.2017).