Wybór typu Szlaku Kultury Łużyckiej w Powiecie Będzińskim - dylematy decyzyjne

• Autorzy: Marek Czekajski

Warianty tytułu

Selecting the Type of the Lusatian Culture Route in District of Będzin - Decision-Making Dilemmas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tematyczne szlaki kulturowe cieszą się coraz większym zainteresowaniem i popularnością. Nie tylko przyciągają uwagę znawców i ekspertów, lecz także stanowią interesującą i oryginalną ofertę turystyki kultury wysokiej. Poruszona w artykule problematyka obejmuje zagadnienia dotyczące utworzenia Szlaku Kultury Łużyckiej w Powiecie Będzińskim, składającego się z miejsca byłej osady obronnej, byłych cmentarzysk, punktów osadnictwa, miejsc różnych znalezisk luźnych. Przedstawione zostały plany i pomysły związane z utworzeniem szlaku oraz zaprezentowano dotychczasowe działania koncepcyjne w kwestii tworzenia alternatywnych typów szlaku. W pracy wykorzystano metody miękkich badań operacyjnych, ukierunkowane na wspomaganie procesu definiowania problemu decyzyjnego przy pomocy algorytmu PrOACT i jego strukturyzacji na potrzeby wielokryterialnej oceny. Zaprezentowano metodę SMART w analizie decyzyjnej dotyczącej najefektywniejszego wyboru spośród różnych typów szlaku: tradycyjnego, niewytyczonego, wirtualnego czy też questingowego.(abstrakt oryginalny)

EN

Thematic cultural routes become increasingly popular and they are object of interest. They attract not only specialists and experts, but they also provide an interesting and original offer of high culture tourism. The topic covered in the article concerns the creation of the Lusatian Culture Route in District of Będzin consisting of the site of the former defensive settlement, former cemeteries, settlement points, places of various loose finds. Plans and ideas related to the creation of the route have been presented and the existing conceptual activities on the creation of alternative types of the route have been also presented. The purpose of the paper is to identify the possibility of using an analytical approach to identify the problem and objectives of decision-makers (authorities of local government units) whose competence is related to the creation of such a cultural route. In this paper, there will be used "soft" operations research methods which are directed to support the process of defining a decision problem using the PrOACT algorithm and its structuring for multicriteria evaluation. The SMART method will be presented in the decision analysis for optimal selection of different types of the route: traditional, not marked out, virtual or questing.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dziedzictwo kulturowe; Turystyka kulturowa; Szlaki turystyczne; Marketing turystyczny

EN

Cultural heritage; Cultural tourism; Tourist routes; Tourism marketing

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2018
• Numer: nr 364
• Strony: 7-27

Twórcy

autor

Marek Czekajski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Archeologiczne Zdjęcie Polski. Karty ewidencji stanowisk archeologicznych (1983, 1984, 1989, 1992, 1997), Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach.
• Błaszczyk W. (1982), Będzin przez wieki, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze - Oddział w Będzinie, Poznań.
• Błażejewski A. (2007), Starożytni Słowianie, Ossolineum, Wrocław.
• Czekajski M., Rogaczewska A. (2014), Kultura łużycka na terenie dzisiejszego Zagłębia [w:] Kanon turystyczno-krajoznawczy Powiatu Będzińskiego, Publikacja wydana z okazji XV-lecia Powiatu Będzińskiego, Starostwo Powiatowe w Będzinie, Będzin.
• Dulias R. (2012), Góra św. Doroty - świadek przeszłości geologicznej i kulturowej, "Acta Geographica Silesiana", nr 2(specjalny), Wybrane zagadnienia geografii fizycznej, J. Pełka-Gościniak (red.), Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, Sosnowiec, s. 13-18.
• Edwards W. (1971), Social Utilities, "Engineering Economist", Summer Symposium, Series 6, Iowa State University, USA, s. 119-129.
• Elliott A.C., Woodward W.A. (2007), Statistical Analysis Quick Reference Guidebook. With SPSS Examples, Sage Publications.
• Gamst G., Meyers L.S., Guarino A.J. (2008), Analysis of Variance Designs. A Conceptual and Computational Approach with SPSS and SAS, Cambridge University Press, Cambridge.
• Gardawski A. (1979), Od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego [w:] W. Hensel (red.), Prahistoria ziem polskich, t. IV, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Gatignon H. (2003), Statistical Analysis of Management Data, Kluwer Academic Publishers.
• Gershon M. (1981), Model Choice in Multi-objective Decision-making in Natural Resource Systems, Ph.D. Dissertation, University of Arizona.
• Hammond J.S., Keeney R.L., Raiffa H. (1998), Even Swaps: A Rational Method for Making Trade-offs, "Harvard Business Review" March-April, s. 3-11.
• Hammond J.S., Keeney R.L., Raiffa H. (2002), Smart Choices: A Practical Guide to Making Better Decisions, Broadway Books, New York.
• Hensel W. (1979), Od środkowej epoki brązu do środkowego okresu lateńskiego [w:] Prahistoria ziem polskich, t. IV, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Kostrzewski J. (1939), Od mezolitu do okresu wędrówek ludów [w:] S. Krukowski, J. Kostrzewski, R. Jakimowicz (red.), Prehistoria ziem polskich, t. IV/1, PAU, Kraków.
• Likert R. (1932), A Technique for the Measurement of Attitudes, "Archives of Psychology", Vol. 140, s. 5-41.
• Pawłowska A. (2014), Questing jako innowacja w turystyce kulturowej, "Turystyka Kulturowa", nr 1, s. 30-46.
• Przybyła M.M., Stefański D. (2004), Materiały krzemienne z osady kultury łużyckiej na Górze św. Doroty w Będzinie-Grodźcu, "Sprawozdania Archeologiczne", t. 56, Kraków, s. 411-412.
• Rejestr zabytków województwa śląskiego. Gmina Będzin - powiat będziński (2014), Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach.
• Rogaczewska A. (2004), Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w latach 2001-2002, Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, Katowice.
• Rohrscheidt von A.M. (2008), Turystyka kulturowa: fenomen, potencjał, perspektywy, GWSHM Milenium, Gniezno.
• Rohrscheidt von A.M. (2011), Szlaki kulturowe jako skuteczna forma tematyzacji przestrzeni turystycznej na przykładzie Niemieckiego Szlaku Bajek, "Turystyka Kulturowa", nr 9, s. 4-25.
• Stasiak A. (2006), Produkt turystyczny - szlak, "Turystyka i Hotelarstwo", nr 10, s. 9-35.
• Tecle A. (1988), Choice of Multi-criteria Decision-making Techniques for Watershed Management, Ph.D. Dissertation, University of Arizona.
• Trzaskalik T. (2014), Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Przegląd metod i zastosowań, "Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Organizacja i Zarządzania", z. 74, nr kol. 1921, s. 239-260.
• Trzaskalik T., red. (2014), Wielokryterialne wspomaganie decyzji, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz.U. z 2015 r., poz. 1445, 1890.
• Wachowicz T. (2010), Metody i narzędzia wspomagania fazy prenegocjacyjnej, "Decyzje" grudzień, nr 14, s. 55-82.
• Wachowicz T. (2015), Metody wielokryterialnej analizy decyzyjnej w ilościowych badaniach naukowych [w:] W. Czakon (red.), Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, Wolters Kluwer SA, Warszawa, s. 402-420.
• Walczak J., red. (2007), Zagłębie Dąbrowskie zanim powstało (od pradziejów do końca XVIII wieku), Muzeum w Sosnowcu, Sosnowiec.
• Węgrzynowicz T., Miśkiewicz J. (1972), Wędrówki po wykopaliskach, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Wilczyński Ł. (2011), Questing - nowy trend w turystyce [w:] B. Włodarczyk, B. Krakowiak, J. Latosińska (red.), Kultura i turystyka. Wspólna droga, Wydawnictwo Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, Łódź, s. 53-59.
• Zawilińska B., red. (2013), Koncepcja rozwoju Szlaku Kultury Wołoskiej, Ekspertyza opracowana w ramach grupy roboczej ds. Zrównoważonej Turystyki projektu "Porozumienie Karpackie »Karpaty Naszym Domem« aktywnym partnerem dialogu obywatelskiego" współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Kraków.
• [www 1] http://muzeum.bedzin.pl/pałac-mieroszewskich/wystawy-stałe (dostęp: 12.03.2017).