Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2017 | nr 45 | 141-155
Tytuł artykułu

Potrawy i napoje, dla których warto wyruszyć w podróż, czyli o zapożyczeniach w reportażach kulinarnych

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Dishes and Drinks Worth a Trip, Concerning the Loanwords in Culinary Reportages
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Cel. Reportaże kulinarne są tekstami o charakterze informacyjnym i jednocześnie perswazyjnym, które adresowane są do szerokiego grona odbiorców potencjalnie zainteresowanych zwiedzaniem innych części świata. Korpus (zbiór tekstów) niniejszego artykułu tworzą reportaże kulinarne z czasopisma podróżniczego National Geographic Traveler Polska (październik 2016). Każdy numer miesięcznika poświęcony jest konkretnemu blokowi tematycznemu. Analizowane wydanie łączy jeden wspólny temat: tradycyjna kuchnia wybranych krajów Afryki, Ameryki Południowej, Azji oraz Europy. Punkt ciężkości położony jest na analizę występujących w nich zapożyczeń nazywających potrawy, napoje i produkty spożywcze pod dwojakim kątem: znaczeniowym, a także pod względem stopnia ich asymilacji w polszczyźnie.
Metoda. Aby móc osiągnąć obiektywne wyniki, we wszystkich reportażach zastosowano metodę analizy treści. W pierwszej kolejności nazwy tradycyjnych potraw, napojów oraz produktów spożywczych zostały wyekscerpowane z każdego tekstu. Wyselekcjonowane 95 jednostek leksykalnych następnie przeanalizowano pod kątem znaczeniowym oraz pod kątem ich przyswojenia w języku polskim.
Wyniki. Badania pozwoliły na wyznaczenie kilku możliwych kategorii znaczeniowych (nazwy materiałowe, genetyczne, synonimiczne i sensoryczne). W zakresie stopnia asymilacji w polszczyźnie stwierdzono 41 jednostek leksykalnych funkcjonujących jako wyrazy całkowicie zachowujące swoje obce brzmienie i pisownię (cytaty) i 54 jednostki funkcjonujące jako zapożyczenia częściowo lub całkowicie przyswojone. W odniesieniu do całości materiału stwierdzono ponadto, że w większości (81 jednostek) występują w nim zapożyczenia opatrzone dodatkowym opisem, które są wprowadzane za pomocą różnych znaków typograficznych i/lub spójników.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Spośród szesnastu reportaży umieszczonych w analizowanym czasopiśmie wybrano dziesięć. Reprezentują one tradycyjną kuchnię Afryki (dwa reportaże), Ameryki Południowej (trzy reportaże), Azji (dwa reportaże) oraz Europy (trzy reportaże). Bogactwo tekstów, które stanowią korpus artykułu, połączone z faktem, że zostały one napisane przez różnych dziennikarzy i dotyczą różnych krajów, decyduje o wiarygodności i zróżnicowaniu materiału źródłowego, który jest oczywiście do pewnego stopnia ograniczony rozmiarem korpusu, dlatego pożądane są dalsze badania na większych korpusach tekstowych.
Implikacje praktyczne. Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule poza charakterem poznawczym (nazewnictwo tradycyjnych afrykańskich, azjatyckich, południowoamerykańskich oraz europejskich potraw) może stanowić także przyczynek do dalszych badań nad kulinarystyką oraz językiem w obszarze turystyki.
Oryginalność. Reportaże kulinarne, jako pododmiana reportażu podróżniczego, nie były dotychczas przedmiotem badań w polskim piśmiennictwie naukowym z zakresu turystyki.
Rodzaj pracy. Artykuł prezentuje wyniki badań empirycznych. (abstrakt oryginalny)
EN
Purpose. Culinary reportages are informative and, at the same time, persuasive texts addressed to a large variety of readers potentially interested in visiting different parts of the world. The following paper investigates selected texts excerpted from the travel magazine National Geographic Traveler Polska (October, 2016). Every issue is devoted to a different topic. The issue submitted to analysis concentrates on one common theme, namely traditional foods of selected European, Asian, South American and African countries. The main focus of the study is on analyzing the occurrence of loanwords used to describe traditional dishes, beverages and foodstuffs. The loanwords have been classified on a semantic level. The process of their adaptation in Polish has also been studied.
Method. In order to obtain objective results, all 10 reportages were examined with the same method of content analysis. Firstly, 95 names of traditional dishes, beverages and foodstuffs have been excerpted from each text and the second step was analysis on semantic and adaptive levels.
Findings. The results show a few possible semantic groups (material, genetic, synonymous, sensory names). As far as the extent of adaptation is concerned, out of 95, 41 uncommon foreign words have been identified whereas 54 are partially or fully assimilated in Polish. Moreover, 81 loanwords have an extra comment, which is being introduced by using different punctuation marks and/or conjunctions.
Research and conclusion limitations. Out of 16 reportages 10 representing traditional African (2), South American (2), Asian (3) and European (3) cuisine have been chosen. The extensive range of texts combined with the fact that the reportages are written by a variety of journalists and concern different countries, provides a reliable and differentiated source material, though to some extent, it is limited. In view of this, further investigations on larger corpora are needed.
Practical implications. Besides the cognitive character of the conducted study (names of traditional African, Asian, South American and European meals), the research can be of significance for further studies about language in the tourism industry.
Originality. Culinary reportages are a subgenre of travel reportages, which so far, has not been extensively examined in Polish academic papers dealing with the tourism industry.
Type of paper. The article presents the results of empirical research. (original abstract)
Słowa kluczowe
Rocznik
Numer
Strony
141-155
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Bibliografia
  • Berelson B. (1971), Content Analysis in Communications Research, Macmillan Pub Co, New York.
  • Bochnakowa A. (1984), Terminy kulinarne romańskiego pochodzenia w języku polskim do końca XVIII wieku, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
  • Bochnakowa A., red. (2012), Wyrazy francuskiego pochodzenia we współczesnym języku polskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  • Borejszo M., (2007), Zapożyczenia włoskie we współczesnej polszczyźnie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
  • Buczkowska-Gołąbek K. (2016), Antropologia jedzenia w podróży, "Folia Turistica", Vol. 39, s. 45-64.
  • Dąbrowska A. (1998), O językowym zachowaniu przy stole. Dlaczego upiększamy nazwy potraw, [w:] Kowalski P., red., Oczywisty urok biesiadowania, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław, s. 248-253.
  • DoroszewskiW. (1980), Słownik poprawnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Getz D., Robinson R., Andersson T., Vujicic S. (2014), Foodies & Food Tourism, Goodfellow Publishers Ltd, Oxford.
  • Jarzębowska-SadkowskaR., Olszaniec G. (2017), Problemy z doborem i opisem jednostek zapożyczonych z języków romańskich w wybranych słownikach języka polskiego na przykładzie zestawienia słownictwa kulinarnego, [w:] Wawrzyńczyk J., Wierzchoń P., red., Wokół 300 tysięcy polskich słów. Wstęp do hasłownikologii, BEL Studio, Warszawa, s. 151-184.
  • Pilch T., Bauman T. (2001), Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa.
  • Turska M. (2009), Internationalismen in der Fachsprache der Gastronomie und Kochkunst im fünfsprachigen Vergleich, Danziger Beitrage zur Germanistik, Peter Lang, Frankfurt nad Menem.
  • Witaszek-Samborska M. (2005), Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171527867
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.