Przejście zdrowotne w świetle starzejącego się społeczeństwa - wybrane aspekty

• Autorzy: Justyna Majewska , Anna Ojrzyńska , Grażyna Trzpiot

Warianty tytułu

The Health Transition in the Light of Ageing Population - Selected Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza kształtowania się stanu zdrowia i przyczyn umieralności osób w wieku 70+ w Polsce w odniesieniu do ogólnej teorii starzenia się społeczeństwa. Dokonano analizy zmian potencjalnie utraconych lat przeżytych w dobrym zdrowiu w zależności od wybranych zmiennych społeczno-ekonomicznych mających wpływ na postęp medyczny, który pozwala na zatrzymanie lub spowolnienie rozwoju wielu chorób oraz opóźnienie występowania ciężkich objawów choroby. Prowadzone w artykule analizy mają na celu udzielenie odpowiedzi na dwa zasadnicze problemy badawcze: (1) jakie zmiany w liczbie lat życia w zdrowiu, które zostały utracone z powodu życia przez lata z choroba oraz utracone w związku z przedwczesnym zgonem można zaobserwować na przestrzeni ostatnich lat w Polsce? (2) czy kobiety i mężczyźni w Polsce przeszli z drugiej do trzeciej fazy przejścia zdrowotnego? (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to analyze the health status and mortality causes among people aged 70+ in Poland with reference to one of health transition theories i.e. general theory of population ageing. In addition, analyzes of changes in potentially lost healthy years have been analyzed, according to selected socioeconomic variables influencing medical progress, which allows the retention or slowdown of many diseases and the delay of severe disease symptoms. This article is devoted to two key research questions: (1) What changes in years of life in health have been lost over the years from illness and lost due to a premature death are observed in the past years in Poland? (2) Did women and men in Poland pass from the second to the third phase of health transition in the context of the general theory of aging? (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Tablice trwania życia; Proces starzenia się ludności; Jakość życia

EN

Life table; Process of people ageing; Quality of life

• Czasopismo: Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach
• Rocznik: 2017
• Numer: R. 21, nr 3, t. 1 Pomiar jakości życia w układach regionalnych i krajowych : dylematy i wyzwania
• Strony: 13-31

Twórcy

autor

Justyna Majewska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Anna Ojrzyńska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Grażyna Trzpiot

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Arriaga E., Measuring and explaining the change in life expectancies, "Demography" 1984, nr 21.
• Fries J.F., Aging, natural death, and the compression of morbidity, "The New England Journal of Medicine" 1980, nr 303.
• Fries J.F., The compression of morbidity: near or far?, "The Milbank Memorial Fund Quarterly" 1989, vol. 67.
• Fries J.F., Measuring and Monitoring Success in Compressing Morbidity, "Annals of Internal Medicine" 2003, nr 139.
• Gromulska L., Wysocki M.J., Goryński P., Lata przeżyte w zdrowiu (Healthy Life Years, HLY) - zalecany przez Unię Europejską syntetyczny wskaźnik sytuacji zdrowotnej ludności, "Przeglad Epidemiologiczny" 2008, nr 62(4).
• Gruenberg E.M., The failures of success, "The Milbank Memorial Fund Quarterly" 1977, nr 55(1).
• Lopez A., Murray C., The Global Burden of Disease, Harvard University Press, Cambridge 1996.
• Manton K.G., Changing concepts of morbidity and mortality in the elderly population, "Mil-bank Memorial Fund Quarterly. Health and Society" 1982, nr 60.
• Michel J.P., Robine J.M., A new general theory of population aging, "The Geneva Papers on Risk and Insurance", 2004, nr 29(4).
• Murkowski R., Potencjał życiowy ludności państw Unii Europejskiej w latach 1995-2009, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem I. Roeske-Słomki, Poznań 2013.
• Ojrzyńska A., Wykorzystanie sumarycznych miar braku zdrowia do oceny wpływu wybranych chorób i niesprawności na stan zdrowia ludności Polski, "Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach", Katowice 2017.
• Suchecka J., Ekonomia zdrowia i opieki zdrowotnej, Oficyna Wolter Kluwer Business, Warszawa 2010.
• Szukalski P., Ewolucja umieralności i niepełnosprawności w świetle koncepcji rektangulayzacji krzywej przeżycia, [w:] Starzenie się ludności Polski - między demografią a gerontologią społeczną, Kowaleski J.T., Szukalski P. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2008.
• Szukalski P., Maksymalne przeciętne trwanie życia - przegląd literatury demograficznej, "Studia Demograficzne" 2004, nr 1.
• Szukalski P., Ewolucja umieralności i niepełnosprawności w świetle koncepcji rektangularyzacji krzywej przeżycia, [w:] Kowaleski J.T, Szukalski P. (red.), Starzenie się ludności Polski - między demografią a gerontologią społeczną, 2008.
• Vallin J., Mesle F., Convergence and divergence: analytical framework of national and subnational trends in life expectancy, "Genus" 2005, vol. LXI, nr 1.
• Vallin J., Mesle F., Convergences and divergences in mortality. A new approach to health transition, Demographic Research Special Collection 2, 2005.
• Wróblewska W., Sumaryczne miary stanu zdrowia populacji, "Studia Demograficzne^ 2008, nr 1-2 (153-154).
• Wróblewska W., Analiza umieralności w Polsce w latach 1970-2003. Dekompozycja zmian w oczekiwanym trwaniu życia noworodka, "Studia Demograficzne" 2006, 1(149).
• Wróblewska W., Wydłużanie trwania życia a zmiany w stanie zdrowia w populacji, "Polityka Społeczna" 2012.
• Wróblewska W., Zmiany umieralności według przyczyn zgonów w przekroju wojewódzkim, "Wiadomości Statystyczne", nr 11, Warszawa 2015.