Karnoprawna ochrona własności intelektualnej w Polsce i Stanach Zjednoczonych - analiza komparatystyczna

• Autorzy: Adrian Romkowski

Warianty tytułu

Penal Protection of Intellectual Property in Poland and in the United States - Comparative Analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest prawnoporównawcze ukazanie podobieństw i różnic prawnokarnych regulacji dotyczących ochrony praw autorskich sensu stricto w Polsce i Stanach Zjednoczonych, przy uwzględnieniu dwóch aktach prawnych: polskiej ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz Tytułu 17 i 18 Kodeksu Stanów Zjednoczonych (tj. zbioru ustaw mających rangę prawa federalnego). W tekście omówiono wszystkie występujące w obu regulacjach typy czynów zabronionych chroniących prawa autorskie, wraz z uwzględnieniem ich specyfiki, rodzaju przedmiotu ochrony (z rozróżnieniem na ochronę majątkowych i niemajątkowych praw autorskich), zakresu normowania i przewidzianych przez ustawę sankcji. Autor wskazał ponadto odrębne źródła kształtowania się koncepcji praw autorskich jako takich, a poprzez to także różnice w sposobie podejścia do prawnokarnej ochrony praw twórców (ochrona zarówno osobistych, jak i majątkowych praw autorskich na gruncie ustawy polskiej i ochrona jedynie praw majątkowych na gruncie ustawy amerykańskiej). W podsumowaniu zwrócono uwagę na różnice pomiędzy regulacjami w obu systemach, tj. m.in. na większą represyjność i kazuistykę przepisów amerykańskich, które nie do końca właściwie, w kontraście do regulacji polskich, urzeczywistniają ochronę praw autorskich, a także zdają się nie realizować w sposób dostateczny zasady nullum crimen sine lege certa. Całość zwieńczona jest uwagami de lege lata i de lege ferenda, wskazującymi na zalety i wady regulacji obowiązujących w Polsce. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the article is a comparison of the similarities and differences between the criminal author's law and the criminal copyright law in Poland and in the United States, based on two statutes: the Polish ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych and the United States Code, Title 17 and Title 18. The text presents all types of prohibited actions in those two regulations, including their specific nature, the type of protected legal good (distinguishing between both personal and property author's law/copyright), the scope of regulations and the penalties provided by the law. The author presented separated sources of the concept of author's law/copyright as such, thus also differences in the approach to criminal law regulations in that area (protection of both personal and property rights under the Polish law and protection of only property rights under the law of the United States). In summary, the author pointed out the repressiveness and casuistry of American regulations, which clearly contrast to Polish regulations, which are much more transparent. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Własność intelektualna; Ochrona własności intelektualnej; Prawo karne; Prawo; Prawo własności; Prawo własności intelektualnej

EN

Intellectual property; Intellectual property protection; Criminal Law; Law; Ownership; Intellectual property law

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 41
• Strony: 108-140

Twórcy

autor

Adrian Romkowski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 22 maja 2001 r. o harmonizacji określonych aspektów prawa autorskiego i praw pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym.
• Kodeks Stanów Zjednoczonych (Tytuł 17 i 18).
• Konstytucja Stanów Zjednoczonych z 1787 r.
• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 1994, Nr 24 poz. 83, ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2001, Nr 49 poz. 508, ze zm).
• Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz.U. z 2003, Nr 137, poz. 1300, ze zm.).
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz.U. z 2001, Nr 128 poz. 1402, ze zm.).
• Barta J., Markiewicz R., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 2014.Bieczyński M.M., Prawne granice wolności twórczości artystycznej w zakresie sztuk wizualnych, Warszawa 2011.
• Black H.C., A law dictionary containing definitions of the terms and phrases of American and English jurisprudence, ancient and modern, New Jersey 1995.
• Ćwiąkalski Z., Glosa do uchwały z 24 V 2005, I KZP 13/05, "Państwo i Prawo" 2006, nr 1.Ćwiąkalski Z., Komentarz do art.115, 116, 118 1 , 119 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (w:) Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta i R. Markiewicz, LEX 2011.
• Dąbrowska-Kardas M., Kardas P., Komentarz do art.291 Kodeksu karnego (w:) Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363, red. A. Zoll, Warszawa 2016.
• Gerecka-Żołyńska A., Wybrane karnoprocesowe aspekty ścigania przestępstw przeciwko własności intelektualnej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", 2005, nr 1.Ginsburg J.C., The concept of authorship in comparative copyright law, DePaul Law Review, Volume 52, Chicago 2003.
• Gliściński K., Dyskursy prawa autorskiego - krótka historia, Wolne Lektury - dostęp online: https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/gliscinski-dyskursy-prawa-autorskiego.pdf.Gliściński K., Statut Anny i zmiana retoryki, dostęp online: https://prawokultury.pl/media/entry/attach/Statut_Anny_i_zmiana_retoryki_.pdf.
• Gliściński K., Wszystkie prawa zastrzeżone. Historia sporów o autorskie prawa majątkowe, 1469-1928, Warszawa 2016.
• Golat R., Prawo autorskie i prawa pokrewne, Warszawa 2011.
• Górnicki L., Rozwój idei praw autorskich: od starożytności do II wojny światowej, Wrocław 2013.Kępiński J., Wzór przemysłowy i jego ochrona w prawie polskim i wspólnotowym, Warszawa 2010.Konach T., Autorskie prawa osobiste w ustawodawstwach Francji i Republiki Federalnej Niemiec, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", Rok LXXVI - zeszyt 3 - 2014, Poznań 2014.
• Królczyk D., Prawnokarne aspekty zwalczania piractwa i paserstwa programów komputerowych, "Prokuratura i Prawo" 2012, nr 6.
• Laskowska E., Konstrukcja ochrony prawnoautorskiej na tle procesu europeizacji prawa prywatnego, Warszawa 2016.
• Lunney Jr. G.S., The Death of copyright: digital technology, private copying, and the Digital Millennium Copyright Act, Virginia Law Review, Volume 87, 5/2001.
• Manta I.D., The Puzzle of Criminal Sanctions for Intellectual Property Infringement, Harvard Journal of Law & Technology Volume 24, 2/2011.
• Mozgawa M., Radoniewicz J., Przepisy karne w prawie autorskim. Zagadnienia teorii i praktyki, "Prokuratura i Prawo" 1997, nr 7-8.
• Nowak-Gruca A., Cywilnoprawna ochrona autorskich praw majątkowych w świetle ekonomicznej analizy prawa, Warszawa 2013.
• O Ameryce: Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki z objaśnieniami", The World Book Encyclopedia, 2004. Dostęp online: http://photos.state.gov/libraries/ adana/30145/publications-other-lang/The_US_Constitution_Polish.pdf.Posner R.A., Economic Analysis of Law, Boston 1992.
• Pułło A., Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki. Tłumaczenie, Warszawa 2002.
• Raglewski J., Komentarz do art.115, 116, 117, 118, 118 1, 119 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (w:) Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. D. Flisak, LEX 2015.
• Seledec P., Przestępstwa naruszające prawa autorskie, "Przegląd Sądowy" 2003, nr 7-8.
• Siwicki M., Naruszenia praw autorskich i pokrewnych w środowisku cyfrowym w ujęciu międzynarodowych standardów normatywnych, "Przegląd Sądowy" 2012, nr 5.
• Sośnicka A., Przestępstwo i wykroczenie przywłaszczenia w polskim prawie karnym, Warszawa 2013.
• Tosza S., Zontek W., Prawnokarna ochrona własności intelektualnej (w:) Ochrona własności intelektualnej w Polsce. Podstawowe mechanizmy i instytucje, red. M. Załucki, Warszawa 2011.
• Yeh B.T., Intellectual Property Rights Violations: Federal Civil Remedies and Criminal Penalties Related to Copyrights, Trademarks, Patents, and Trade Secrets, Waszyngton 2016.Zoll F., Tzw. "droit moral" w dziedzinie prawa autorskiego (w:) Księga pamiątkowa ku czci śp. Edmunda Krzymuskiego, Kraków 1929.