Exclusio boni prolis na podstawie wybranych wyroków Sądu Biskupiego w Zamościu w latach 2005-2015

• Autorzy: Stanisław Błaszczuk

Warianty tytułu

Exclusio Boni Prolis Ilustrated by the Chosen Sentences of Bishop's Court of Zamosc in 2005-2015

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Sakrament małżeństwa według norm Kodeksu prawa kanonicznego to: "Przymierze małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta tworzą ze sobą wspólnotę całego życia, skierowaną ze swej natury na dobro małżonków oraz do zrodzenia i wychowania potomstwa, zostało między ochrzczonymi podniesione przez Chrystusa Pana do godności sakramentu" (kan.1055, §1) . Następny kanon określa przymioty chrześcijańskiego małżeństwa: "Istotnymi przymiotami małżeństwa są jedność i nierozerwalność, które w małżeństwie chrześcijańskim, ze względu na sakrament, mają szczególną moc" (kan. 1056). Na skutek grzechu pierworodnego, nieposłuszeństwa okazanego Bogu przez człowieka, są niestety trudności w wywiązywaniu się ze złożonych zobowiązań. Jednym z problemów z tym związanych jest symulacja zgody małżeńskiej poprzez wykluczenie, pozytywnym aktem woli, dobra potomstwa. Pozorna zgoda małżeńska (simulatio) polega na zewnętrznym tylko wyrażeniu zgody na małżeństwo, lecz przy wewnętrznym, całkowitym lub częściowym, sprzeciwie woli. Sprawy w procesie o nieważność małżeństwa z powodu symulacji są jednymi z trudniejszych do rozstrzygnięcia. Trudność ta polega na rozpatrywaniu prawdziwych intencji osoby podejrzewanej o symulację oraz na udowodnieniu, że wykluczenie potomstwa miało miejsce przed zawarciem sakramentalnego małżeństwa. W poddanych analizie wyrokach Sądu Biskupiego w Zamościu w sprawach rozpoznanych w latach 2005 - 2015, z wymienionych tytułów nieważności małżeństwa, można również dostrzec tytuł symulacji zgody małżeńskiej przez exclusio boni prolis. Wskazuje to na ciągłą potrzebę opracowań naukowych dotyczących tego zagadnienia, ze względu na jego trudność i złożoność oraz różnorodność przyczyn i okoliczności mających wpływ na określoną postawę kontrahenta. Niezwykle cenną pomocą w prawidłowej ocenie środków dowodowych oraz przyczyn i okoliczności wykluczenia dobra potomstwa, stanowią wyroki Roty Rzymskiej. Dzięki nim, sędzia kościelny, ma możność skuteczniej oceniać zebrany materiał, tak aby nabrać pewności moralnej przy wydawaniu wyroku. (abstrakt oryginalny)

EN

Issues of procreation and upbringing of children has always been of special concern of the Church and appeared in the regulations on the basis of Marriage Canon Law. Extremely valuable help in the correct assessment of the evidence and the causes and circumstances of the exclusion of offspring are the judgments of the Roman Rota. Exclusion of offspring must be intentional, positive act of the will and is closely associated with the apparent consent to the marriage. Based on the judgments of the Bishops Court in Zamosc in years 2010-2012 it is possible to predicate, that none of the parties expressly exclude offspring before marriage. In the first case exclusion of offspring occurred after marriage for economic reasons, but not before the marriage vow. In the second case, the exclusion of the offspring occurred, but after marriage, and it was postponed due to career advancement. Then, exclusion of offspring and apparent consent to the marriage have many different causes. Analysis of court records leads to certain conclusions, but exclusion of offspring provides a basis for further research on this topic. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Małżeństwo; Symulacja; Sądownictwo; Współpraca sądowa; Kościół a problemy społeczne; Kościół w społeczeństwie

EN

Marriage; Simulation; Judicature; Judicial cooperation; Church and social problems; Church in society

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 41
• Strony: 7-32

Twórcy

autor

Stanisław Błaszczuk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II

Bibliografia

• Akta Sądu Biskupiego w Zamościu 2005-2015.
• Catechismus Catholicae Ecclesiae, Libreria Editrice Vaticana 1997; tekst polski (w:) Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. 2, Pallotinum, Poznań 1994.
• Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus 25.01.1983; tekst polski (w:) Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu, Pallotinum, Poznań 1984.
• Codex Iuris Canonici, Pii X Pontificis Maximi iussu digestus, Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus, promulgowana w dniu 27 maja 1917 r. przez Benedykta XV bullą Providentissima Mater Ecclesia, Romae 1917.
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Familiaris consortio, (22.11.1981), Częstochowa 1982.
• Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, Pallotinum, Poznań 1968.
• Papież Franciszek, List apostolski motu proprio "Mitis Iudex Dominus Iesus", Biblos, Tarnów 2015.
• Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1957.
• D'Auria A., Il consenso matrimoniale, Roma 2007.
• Gołębiowska A., Forma wykluczenia bonum prolis w doktrynie i orzecznictwie Roty Rzymskiej,"Ius Matrimoniale" 17 (23) 2012.
• Góralski W., Wykluczenie bonum prolis w opublikowanych wyrokach Roty Rzymskiej z 2002 r., "Ius Matrimoniale" 18 (24) 2013.
• Greszata M. , Kanoniczne procesy małżeńskie, Lublin 2007.
• Jurewicz O., Słownik grecko-polski, T. I i II, Warszawa 2000.
• Majer P., Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz, Kraków 2011.
• Pawluk T., Prawo Kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, Prawo małżeńskie, Olsztyn 1996.
• Ricciardi G., Procreazione responsabile ed esclusione del bonum prolis (w:) Studi Giuridici, t. 22, Città del Vaticano 1990.
• Sondel J., Słownik łacińsko-polski, Kraków 2001.
• Sztychmiler R., Istotne obowiązki małżeńskie, Warszawa 1997.
• Świto L., Istota "bonum prolis", "Prawo Kanoniczne" 45(2002), nr 3-4.