Inteligentne specjalizacje - w kierunku dynamicznego podejścia prospektywnego

• Autorzy: Łukasz Nazarko

Warianty tytułu

Smart Specializations - Towards a Dynamic Prospective Approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Polityka inteligentnych specjalizacji Unii Europejskiej już dziś uznawana jest przez niektórych za największy w skali świata trwający obecnie eksperyment w obszarze polityki regionalnej, przemysłowej i innowacyjnej. W ramach jej wdrażania sformułowano 121 krajowych i regionalnych strategii inteligentnych specjalizacji. Ich powstanie w dużej mierze było reakcją na groźbę zablokowania możliwości aplikowania o środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) przeznaczonych na wsparcie badań, postępu technologicznego, innowacji oraz poprawy dostępu do wysokiej jakości usług informacyjno-telekomunikacyjnych. Radosevic [2017, ss. xxx-xxxi] szacuje, że w latach 2014-2020 na wszystkie przedsięwzięcia wdrażane pod szyldem inteligentnych specjalizacji przeznaczonych będzie około 120 miliardów euro (wliczając w to fundusze EFRR w kwocie 40 miliardów euro bezpośrednio uzależnione od sformułowania przez wnioskodawcę strategii inteligentnej specjalizacji oraz pośrednio związane z wdrażaniem koncepcji inteligentnych specjalizacji fundusze wspierające modernizację przemysłową w wysokości 83 miliardów euro). W niniejszym artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat inteligentnych specjalizacji oraz wybrane problemy z wdrażaniem inteligentnych specjalizacji w polskim kontekście. Wykorzystano tu przegląd literatury przedmiotu, analizę i krytykę dokumentów oraz narzędzia bibliometryczne. Autor podkreśla rolę badań foresightowych jako narzędzia rozpoznawania inteligentnych specjalizacji i przywołuje projekt foresightu technologicznego w województwie podlaskim, który mógłby posłużyć jako punkt wyjścia do wyznaczenia dynamicznych, zorientowanych przyszłościowo inteligentnych specjalizacji.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper focuses on the issue of the approaches and methods used in the identification of regional smart specialisation areas. It is argued that foresight is a critical element in the formulation of a smart specialisation strategy. More extensive use of tools from the field of foresight and future studies may lead to smarter specialisations - the ones that anticipate the emergence of high-growth technologies and sectors. At the same time it is observed that foresight approach is insufficiently appreciated in Poland in this context. The case of Podlaskie voivodship is described. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inteligentna specjalizacja; Polityka innowacyjna; Rozwój regionalny; Fundusze unijne

EN

Smart specialization; Innovation policy; Regional development; EU funds

• Czasopismo: Przedsiębiorczość i Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Numer: t. 19, z. 3, cz. 1 Uwarunkowania rozwoju regionalnego i lokalnego
• Strony: 37-51

Twórcy

autor

Łukasz Nazarko

• Politechnika Białostocka

Bibliografia

• Asheim B., Grillitsch M., Trippl M. (2017), Smart Specialization as an Innovation-Driven Strategy for Economic Diversification: Examples From Scandinavian Regions [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego-Cambridge-Oxford, ss. 73-97.
• Barca F., McCann P., Rodriguez-Pose A. (2012), The Case for Regional Development Intervention: Place-Based versus Place-Neutral Approaches, "Journal of Regional Science", Vol. 52, ss. 134-152.
• Baldwin R. (2016), The Great Convergence: Information Technology and the New Globalization, Harvard University Press, Cambridge, MA.
• Berkowitz P. (2017), Preface by Peter Berkowitz [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego- Cambridge-Oxford, ss. xvii-xxiv.
• Ejdys J. (2014), Future oriented strategy for SMEs, "Procedia Social and Behavioral Sciences" vol. 156, ss. 8-12.
• Ejdys J., Lulewicz-Sas A. (2013), Inteligentna specjalizacja - nowy kierunek polityki regionalnej Unii Europejskiej, "Samorząd terytorialny", ss. 23-33.
• Ejdys J., Nazarko Ł. (2014), Foresight gospodarczy - instrumentem orientacji na przyszłość, "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu" nr 340, ss. 651-664.
• Foray D. (2017), The Economic Fundamentals of Smart Specialization Strategies [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego-Cambridge-Oxford, ss. 37-50.
• Foray D., David P.A., Hall B. (2009), Smart Specialisation - The Concept, Knowledge Economists Policy Brief n°9, Knowledge for Growth Expert Group, European Commission.
• Foray D., Goddard J., Beldarrain X.G., Landabaso M., McCann Ph., Morgan K., Nauwelaers C., Ortega-Argiles R. (2012), Guide to Research and Innovation Strategies for Smart Specialisations (RIS 3), European Commission.
• Gonchar K., Kuznetsov Y., Wade I. (2017), Lessons for a Policy Maker From Real-Life Self-Discovery in Economies With Weak Institutions [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego- Cambridge-Oxford, ss. 225-248.
• Halicka K. (2015), Prospektywna analiza technologii [w:] R. Knosala (red.), Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją, Opole, ss. 87-98.
• Halicka K. (2016), Prospektywna analiza technologii-metodologia i procedury badawcze, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
• Karo E., Kattel R. (2015), Economic development and evolving state capacities in Central and Eastern Europe: can "smart specialization" make a difference?, "Journal of Economic Policy Reform", Vol. 18(2), ss. 172-187.
• Karo E., Kattel R., Cepilovs A. (2017), Can Smart Specialization and Entrepreneurial Discovery be Organized by the Government? Lessons from Central and Eastern Europe [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego-Cambridge-Oxford, ss. 269-292.
• Kempton L. (2015), Delivering smart specialization in peripheral regions: the role of Universities, "Regional Studies, Regional Science", Vol. 2(1), ss. 489-496.
• Komisja Europejska (2010), Polityka regionalna jako czynnik przyczyniający się do inteligentnego rozwoju w ramach strategii Europa 2020, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionow, SEC (2010) 1183, COM (2010) 553 final.
• Komisja Europejska (2014), Strategie innowacji krajowych/regionalnych na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3).
• Kononiuk A., Gudanowska A., Nazarko J. i in. (2013), Kierunki rozwoju nanotechnologii w województwie podlaskim. Mapy. Marszruty. Trendy, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
• Magruk A. (2017), Concept of uncertainty in relation to the foresight research, "Engineering Management in Production and Services", Vol. 9 No. 1, ss. 46-55.
• Maroulis N., Alasdair R. (2017), From Strategy to Implementation: The Real Challenge for Smart Specialization Policy [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego-Cambridge-Oxford, ss. 293-318.
• McCann P. (2015), The Regional and Urban Policy of the European Union, Edward Elgar, Cheltenham, Northampton.
• McCann P., Ortega-Argiles R. (2013), Smart specialization, regional innovation systems and EU cohesion policy [w:] M. Thissen, F. van Oort, D. Diodato, A. Ruijs, Regional Competitiveness and Smart Specialization in Europe. Place-based Development in International Economic Networks, Edward Elgar, Cheltenham, Northampton, ss. 23-32.
• Mieszkowski K., Kardas M. (2015), Facilitating an Entrepreneurial Discovery Process for Smart Specialisation. The Case of Poland, "Journal of Knowledge Economy", Vol. 6 No. 2, ss. 357-384.
• Miles I., Cassingena Harper J., Georghiou L., Keenan M., Popper R. (2008), The Many Faces of Foresight [w:] L. Georghiou, J. Cassingena Harper, M. Keenan, I. Miles, R. Popper (eds.), The Handbook of Technology Foresight. Concepts and Practice, Edward Elgar Publishing Inc., Northampton.
• Miller M., Mroczkowski T., Healy A. (2014), Poland's innovation strategy: how smart is 'smart specialization'?, "International Journal of Transitions and Innovation Systems" 3(3), ss. 225-248.
• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2015), Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego i Nauki na lata 2015-2030.
• Nazarko J. (2011), Kształtowanie polityki proinnowacyjnej regionu np. foresightu technologicznego «NT FOR Podlaskie 2020», "Optimum. Studia Ekonomiczne", nr 2(50), ss. 241-251.
• Nazarko J. (2014), Regionalny foresight gospodarczy. Scenariusze rozwoju innowacyjności mazowieckich przedsiębiorstw, Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza, Warszawa.
• Nazarko Ł. (2011), Istota foresightu i jego percepcja w Polsce, "Optimum. Studia Ekonomiczne" nr 4(52), ss. 224-234.
• Nazarko Ł. (2014), Inteligentne specjalizacje polskich regionów - przyczynek do ewaluacji, "Przedsiębiorczość i Zarządzanie", Tom XV, Zeszyt 8(1), ss. 247-262.
• Nazarko Ł. (2015), Polityka innowacyjna - inteligentny interwencjonizm?, "Optimum. Studia Ekonomiczne" nr 1(73), ss. 85-96.
• Piątkowski M., Szuba T., Wolszczak G. (2014), Review of national and regional research and innovation strategies for smart specialization (RIS3) in Poland, World Bank Group, Washington, DC.
• Rada Ministrow (2014), Krajowa Inteligentna Specjalizacja (KIS), załącznik 4 do Programu Rozwoju Przedsiębiorstw do 2020 r. (Załącznik do Uchwały Rady Ministrow z dnia 8 kwietnia 2014).
• Rada Ministrow (2017), Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), dokument przyjęty uchwałą Rady Ministrow w dniu 14 lutego 2017 r.
• Radosevic S. (2017), An Overview [w:] S. Radosevic, A. Curaj, R. Gheorghiu i in. (red.), Advances in the Theory and Practice of Smart Specialization, Elsevier, London-San Diego-Cambridge- Oxford, ss. xxv-xxxi.
• Vezzani A., Baccan M., Candu A. i in. (2017), Smart Specialisation, seizing new industrial opportunities. JRC Technical Report, European Commission, Luxembourg.
• Gonzalez A.V., Mack E.A., Flores M. (2016), Industrial Complexes in Mexico: Implications for Regional Industrial Policy Based on Related Variety and Smart Specialization, Regional Studies.
• Zarząd Wojewodztwa Podlaskiego (2016), Plan rozwoju przedsiębiorczości w oparciu o inteligentne specjalizacje województwa podlaskiego na lata 2015-2020+, załącznik do Uchwały Nr 120/1431/2016 Zarządu Wojewodztwa Podlaskiego z dnia 1 marca 2016 r.