Interaktywne wspomaganie wielokryterialnego wyboru decyzji

• Autorzy: Andrzej Łodziński

Warianty tytułu

Interactive Decion Multicriteria Support System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy przedstawiono metodą interaktywnego wspomagania decydenta w podejmowaniu decyzji wielokryterialnych. Proces decyzyjny modeluje się przy pomocy optymalizacji wielokryterialnej. Metody optymalizacji wielokryterialnej nie dają jednego rozwiązania, ale cały zbiór rozwiązań. Metoda podejmowania decyzji polega na interaktywnym prowadzeniu procesu podejmowania decyzji. Wybór decyzji dokonuje się przez rozwiązywanie problemu z parametrami sterującymi, które określają aspiracje decydenta i ocenie otrzymywanych rozwiązań. Decydent zadaje parametr, dla którego wyznaczana jest decyzja Pareto-optymalna. Następnie ocenia otrzymaną decyzję akceptując ją lub odrzucając. W drugim przypadku decydent podaje nową wartość parametru i problem jest rozwiązywany ponownie dla nowego parametru. Proces wyboru decyzji nie jest procesem jednorazowym, ale iteracyjnym procesem uczenia się decydenta o problemie decyzyjnym. Stosując ten sposób wyboru decyzji decydent może otrzymać taką decyzję, jaką chce, a nawet ją polepszyć. Jak jakiś poziom aspiracji jest niemożliwy do osiągnięcia, to można się do niego najlepiej przybliżyć. (abstrakt oryginalny)

EN

Inteactive desion support system has been presented in this paper. Methods of multiobjective optimalization do not give one unique solution, but a whole set of them. A decision making relies on interactive conducting of the decision making process. Selection of given decision is made by way of solving a problem with parameters defining user's aspirations and the evaluation of obtained results. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Optymalizacja wielokryterialna; Wielokryterialne podejmowanie decyzji; Podejmowanie decyzji; Optimum Pareto

EN

Multiple criteria optimization; Multiple-criteria decision making; Decision making; Pareto optimality

• Czasopismo: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą
• Rocznik: 2008
• Tom: 13
• Strony: 147-154

Twórcy

autor

Andrzej Łodziński

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Findeisen W., Szymanowski J., Wierzbicki A.P., Teoria i metody obliczeniowe optymalizacji. PWN, Warszawa, 1977.
• Lewandowski A., Wierzbicki A., eds. Aspiration Based Decision Support Systems. Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems. Vol. 331, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, 1989.
• Łodziński A., The use of reference objectives for selecting polyoptimal control in multistage process. System Analysis Modelling Simulation. Vol. 8. Akademie Verlag Berlin, 1991.
• Łodziński A., Interaktywne wielokryterialne sterowanie procesem wieloetapowym. "Zeszyty Naukowe WSI w Łodzi", Teoria i Zastosowanie Informatyki Nr 2, (in Polish), 2003.
• Ogryczak W., Wielokryterialna optymalizacja liniowa i dyskretna. Wydawnictwa UW, Warszawa r. 1997.
• Wierzbicki A., The use of reference objectives in multiobjective optimization. [w:] G. Fandel, T. Gal, (eds): Multiple Criteria Decision Making; Theory and Applications, Lecture Notes in Economic and Mathematical Systems Vol. 177, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg, 1980.
• Wierzbicki A., On the completeness and constructiveness of parametric characterizations to vector optimization problems OR-Spektrum, Vol. 8, 1986.
• Wierzbicki A., Makowski N., Wessels J., ModelBased Decision Support Methology with Environmental Applications, IIASA Kluwer, Laxenburg Dordrecht 2000.
• Wierzbicki A.P., J. Granat, Optymalizacjia we Wspomagamiu Decyzji. (maszynopis) 2003.