Zintegrowane systemy wspomagania decyzji w zarządzaniu jakością środowiska

• Autorzy: Piotr Holnicki

Warianty tytułu

Integrated Decision Support Systems in Air Quality Management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W początkowym okresie rozwoju modeli jakości powietrza atmosferycznego, ich przeznaczeniem było przede wszystkim prognozowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń i analizowanie ewentualnych skutków środowiskowych. W ostatnich latach następuje rozwój tzw. systemów zintegrowanych, które uwzględniają pewne dodatkowe warunki i ograniczenia, np. typu ekonomicznego lub technologicznego. System taki, poza bezpośrednim generowaniem prognoz propagacji zanieczyszczeń, ma umożliwiać analizę różnych scenariuszy rozwoju (pod kątem ich efektów ekologicznych), może też stanowić narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji. Wykorzystanie metod optymalizacyjnych daje ponadto możliwość analizowania i wyznaczania najkorzystniejszej w danych warunkach strategii, z punktu widzenia ochrony środowiska, kosztów lub skutków zdrowotnych. W pracy omówiono podstawowe problemy dotyczące konstrukcji tego typu systemów oraz obszarów ich możliwych zastosowań.(abstrakt oryginalny)

EN

The natural application of air quality models relates to forecasting of air pollution dispersion and analysis of the related ecological effects. Recently one can observe a substantial progress in construction and applications of the integrated environmental models and decision support systems. Such system integrates air pollution transport model with some additional ecological, economic or technological standards and constraints. The system, except the standard air pollution forecast, enables scenario analysis, evaluation and comparison of environmental impact of emission sources and regional planning support. Application of the optimization methods makes it possible to formulate and solve problems of the optimal strategy of emission reduction or the real-time emission control. The paper presents the main issues related to construction and some applications of such systems.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy wspomagania decyzji; Zarządzanie jakością; Środowisko przyrodnicze; Zanieczyszczenie środowiska

EN

Decision Support Systems (DSS); Quality management; Natural environment; Environmental pollution

• Czasopismo: Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą
• Rocznik: 2007
• Tom: 10
• Strony: 44-55

Twórcy

autor

Piotr Holnicki

• Instytut Badań Systemowych PAN, Warszawa

Bibliografia

• 1. Amman M., Cofała J., Heyes C., Klimont Z., Mechler R., Posh M., Schöpp W. (2004) The RAINS model. Documentation of the model approach prepared for the RAINS peer review 2004. IIASA Report, Laxenburg.
• 2. Angle R.P., Sandhu H.S. (2001) Proactive management of air quality. Environmental Management, 27, 225-233.
• 3. Brandt J., Christensen J.H., Frohn L.M., Palmgren F., Berkowicz R., Zlatev Z. (2001) Operational air pollution forecasts from European to local scale. Atmospheric Environment, 35, S91 -S98.
• 4. Carlson D.A., Haurie A., Vial J.-P., Zachary D.S. (2004) Large-scale convex optimization methods for air quality policy assessment. Automatica, 40, 385-395.
• 5. Chang M.E. (2000) New Directions: Sustainability in strategic air quality planning. Atmospheric Environment, 34, 2495-2496.
• 6. Cofała J., Amman M., Gyarfas F., Schoepp W., Bourdi J.C., Hordijk L., Kroeze C., Li Junfeng, Lin Dai, Panwar T.S. Gupta S. (2004) Cost-effective control of SO2 emissions in Asia. Journal of Environmental management, 72, 149-161.
• 7. Fedra K., Haurie A. (1999) A decision support system for air quality management combining GIS and optimization techniques. Intern. Journ. of Environment and Pollution, 12, 125-146.
• 8. Haurie A., Kubler J., Clappier A., van den Bergh H. (2004) A metamodeling approach for integrated assessment of air quality policies. Environ. Modeling and Assessment, 19, 1-12.
• 9. Holnicki P., Nahorski Z., Żochowski A. (2000) Modelowanie procesów środowiska naturalnego, Wydawnictwa WSISiZ, Warszawa.
• 10. Holnicki P., Kałuszko A. (2004) Decision support for optimal emission reduction. Management of Environmental Quality, 15, 250-257.
• 11. Holnicki P. (2005) Application of continuous optimization methods to emission abatement problem. Applications of Informatics in Environment Engineering and Medicine (ed. J. Studziński, L. Drelichowski, O. Hryniewicz), Wydawnictwa IBS PAN, Badania Systemowe, 41 -- 60,.
• 12. Holnicki P. (2006) On the real-time emission control - case study application. Control and Cybernetics, 35, 351-369.
• 13. Jacobson M.Z. (2005) Fundamentals of Atmospheric Modeling. Cambridge University Press, Cambridge.
• 14. Juda-Rezler K. (2000) Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko. Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• 15. Juda-Rezler K. (2004) Uniwersalna funkcja celu dla zintegrowanych modeli oceny wpływu Zanieczyszczeń powietrza na środowisko. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej (Ochrona środowiska). Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
• 16. Markiewicz M. (2004) Podstawy modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym. Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa.