Rola podejścia analitycznego w planowaniu kosztów działalności operacyjnej przedsiębiorstwa

• Autorzy: Gracjan Chrobak

Warianty tytułu

The Role of Analytical Approach in Planning Operating Expenses of an Enterprise

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Generowanie korzyści ekonomicznych ze sprzedaży "efektów pracy" poprzedza okoliczność powstania kosztów działalności operacyjnej, a za podstawowe kryterium ich grupowania uchodzi układ rodzajowy kosztów. Z perspektywy planowania procesów wytwórczych w jednostce istotne staje się poznanie przyszłych wielkości tychże kosztów, osiągalne dzięki zastosowaniu jednej z odmian rachunku kosztów apriorycznych. Celem artykułu jest przegląd funkcji analitycznych, służących określaniu przyszłej wysokości kosztów działalności operacyjnej, badanie skuteczności ich predykcji na tle ujęcia mechanicznego. W opracowaniu przyjęto następujące tezy badawcze: w obrębie metod analitycznych, z uwagi na nieliniowy przebieg kosztów prostych, "dobrą" jakość ich "projekcji" w omawianym przedsiębiorstwie zapewnia krzywa logarytmiczna, a dążenie do uzyskania minimum średniego błędu prognozy ME w obszarze kontrolnym implikuje trafność prognozy. W przypadku kosztów złożonych ze względu na możliwość wystąpienia wahań przypadkowych i sezonowych zadowalającą dokładność predykcji wydają się "dostarczać" modele Holta i Wintersa. Każdorazowo odległość między standardowym odchyleniem reszt SE i średnim kwadratowym błędem prognozy MSE jest warunkiem koniecznym, a minimalizacja średniej modułów błędów względnych MAPE w przedziale kontrolnym warunkiem dostatecznym tego dopasowania. (abstrakt oryginalny)

EN

Generating economic benefits from the sale of "labor effects" precedes expenses incurrence. The basic criterion for grouping them is a nature of expense method. From the point of view of planning manufacturing processes in an enterprise, it is important to learn about the future expenses estimates, thanks to the use of one of a priori cost accounting systems. The aim of the paper is to review analytical functions for determining the estimated expenses from operating activities, to study the effectiveness thereof against the mechanical approach. The following research theses have been included in the study. Within the analytical approach, due to the non-linearity of the costs by nature, the "good" quality of their "projection" in the depicted enterprise provides a logarithmic curve. Achieving the minimum amount of mean error (ME) of this function in the control area implies the accuracy of the forecast. For the expenses, which are not determined as by nature, satisfactory prediction accuracy appears to be "supplied" by the Holt and Winters models, taking into account possibility of seasonal fluctuations. Each time the distance between the standard deviation of residuals (SE) and the root of mean squared error (MSE) is a necessary condition, whereas the minimization of mean absolute percentage error (MAPE) within the control range a sufficient condition for this fit. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Działalność operacyjna; Koszty; Prognozowanie; Rachunek kosztów; Modele nieliniowe

EN

Operating activities; Costs; Forecasting; Cost accounting; Nonlinear models

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzanie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4
• Strony: 107-120

Twórcy

autor

Gracjan Chrobak

• Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Wydział Zamiejscowy w Chorzowie

Bibliografia

• Aczel A.D., Statystyka w zarządzaniu, PWN, Warszawa 2000.
• Bielecka A., Statystyka w biznesie i ekonomii. Teoria i praktyka, Wyd. Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Koźmińskiego, Warszawa 2005.
• Cieślak M. (red.), Prognozowanie gospodarcze. Metody i zastosowania, PWN, Warszawa 2005.
• Gierusz J., Poradnik ewidencji i rozliczania kosztów, ODDK, Gdańsk 1992.
• Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 2004.
• Guzik B., Wstęp do teorii prognozowania i symulacji, AE, Poznań 2008.
• Jerzemowska M. red., Analiza ekonomiczna w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2013.
• Karmańska A. (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa 2006.
• Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968.
• Luszniewicz A., Słaby T., Statystyka z pakietem komputerowym Statistica PL. Teoria i zastosowania, C.H. Beck, Warszawa 2008.
• Naumiuk T., Koszty w rachunkowości finansowej, Infor Ekspert, Warszawa 2012.
• Nowak E. (red.), Prognozowanie gospodarcze. Metody, modele, zastosowania, przykłady, Agencja Wydawnicza Placet, Warszawa 1998.
• Piosik A., Zasady rachunkowości zarządczej, PWN, Warszawa 2006.
• Puławska-Turyna B., Statystyka dla ekonomistów, Difin, Warszawa 2005.
• Sawicki K., Analiza kosztów firmy, PWE, Warszawa 2000.
• Skonsolidowane raporty kwartalne, http://kghm.com/pl/inwestorzy/prezentacje/raporty-finansowe [dostęp: 1.06.2017].
• Sobczyk M., Statystyka, PWN, Warszawa 2005.
• Sołtys D. (red.), Rachunkowość zarządcza przedsiębiorstw. Rachunek kosztów, UE, Wrocław 2014.
• Szapiro T. (red.), Decyzje menedżerskie z Excelem, PWE, Warszawa 2000.
• Świderska G.K. (red.), Sprawozdanie finansowe według polskich i międzynarodowych standardów rachunkowości, Difin, Warszawa 2012.
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. 2016, poz. 1047, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Dz.U. 2016, poz. 1829, z późn. zm.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0010.8284