Metody i formy popierania polskiego eksportu w okresie międzywojennym (część I)

• Autorzy: Zbigniew Klimiuk

Warianty tytułu

Methods and Forms of Promoting Polish Exports in the Interwar Period (Part I)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Państwo polskie podejmowało w okresie międzywojennym dla zwiększenia eksportu działania o charakterze bezpośrednim lub pośrednim w kierunku zlikwidowania bądź złagodzenia istniejących trudności eksportowych. Stosowało w tym celu odpowiednią politykę kredytową, celną, podatkową oraz udzielało pomocy pośredniej w postaci służby eksportowej, informacyjnej oraz reklamy. Wzrost obrotów towarowych na rynku międzynarodowym wzmagał konkurencję między producentami. O sprzedaży towary decydowała nie tylko cena, ale również warunki sfinansowania transakcji, wysokość oraz termin udzielonego przez dostawcę kredytu. Pomoc państwa i banków dla eksportera podążała w kierunku finansowania produkcji i sprzedaży eksportowej. Przeszkodą w jej finansowaniu było rozdrobnienie produkcji eksportowej oraz brak organizacji i związków branżowych eksporterów. Niewielkie zasoby kapitałowe naszych instytucji finansowych nie pozwalały na stosowanie różnego rodzaju pomocy kredytowej i akceptowej dla eksportu, jaka miała miejsce w krajach bogatych w kapitały własne. Na szczególną uwagę w tej dziedzinie zasługuje działalność Państwowego Instytutu Eksportowego (PIE), który spełniał rolę instytucji ubezpieczającej kredyt eksportowy. Poręka PIE, jak również Skarbu Państwa, miała na celu zmniejszenie ryzyka eksportera. (abstrakt oryginalny)

EN

In the interwar period the Polish state was taking both direct and indirect actions aimed at expanding the country's exports through eliminating or mitigating the existing difficulties faced by exporters . The appropriate credit mechanisms as well as necessary customs and tax policy measures were applied and indirect assistance in the form of export services, information and advertising was provided. The increase in international trade turnover led to extended competition between producers. The sales of goods were determined not only by their price, but also by the terms of transactions' financing, the amount and the date of the loan provided by the supplier. The assistance provided by the state and banks to exporters evolved towards providing financing for production and for export sales. The fragmentation of export production and lack of exporters' sectoral organizations constituted an impediment to the said financing. Meager capital resources of Polish financial institutions did not allow for the use of various types of export credit assistance offered by countries endowed with extensive capital resources. The activities of the State Export Institute (PIE) which acted as an insurer of exports loans deserve particular attention in this field, The guarantees offered by PIE and by the State Treasury, were aimed at reducing the exporter's risk. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Eksport; Import; Okres międzywojenny; Dynamika eksportu; Handel; Bilans handlowy

EN

Export; Import; Inter-war period; Export dynamics; Trade; Trade balance

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 40
• Strony: 285-308

Twórcy

autor

Zbigniew Klimiuk

• Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie

Bibliografia

• Battaglia R., Aktywizacja bilansu handlowego, Poznań 1930.
• Barański L., Uwagi nad obiegiem pieniężnym w Polsce w latach 1924-1926, Warszawa 1926.
• Dmowski A., Warunki rozwoju handlu zagranicznego Polski w okresie kryzysu, [w:] Materiały do seminariów z najnowszej historii gospodarczej Polski, SGPiS, Warszawa 1974.
• Drywiński M., Zasady i formy finansowania wywozu, Warszawa 1935.
• Etatyzm i autarkia. Banki państwowe powinny płacić podatki, "Polityka Gospodarcza" Nr 65-66/1938.
• Friediger B., Źródła kryzysu walutowego w Polsce, [w:] Przewroty walutowe i gospodarcze po wielkiej wojnie, Kraków 1928.
• Glabisz L., O kierunkach naszej przyszłej polityki handlu zagranicznego, Warszawa 1926.
• Gostkiewicz I., Rozwój taryf celnych w Polsce, Warszawa 1935.
• Gościcki J., Preferencje dla krajowych surowców rolniczych, Warszawa 1932.
• Grabiński H., Środki aktywizacji polskiego bilansu handlowego, Poznań 1930.
• Hilchen F., Wpływ organizacji handlu zagranicznego na bilans płatniczy, Warszawa.
• Jałowiecki A., Konkurencja węgla polsko-brytyjskiego na rynkach skandynawskich, Toruń 1935.
• Jeziorański I.A., Sprawa ubezpieczenia kredytów handlowych w Polsce, Warszawa 1929.
• Kaliszuk M., Warunki rozwoju handlu zagranicznego w latach 1918-1923, [w:] Materiały do seminarium z najnowszej historii gospodarczej Polski, część II, Warszawa 1981.
• Konderski W., Koniunktury światowe a nasza polityka gospodarcza, Kraków 1927.
• Konderski W., Zagadnienia polityki kredytowej ze stanowiska melioracji bilansu handlowego, Warszawa 1930.
• Konferencja eksportowa 1937 r.- referaty i przemówienia, referat K. Kasprowicza.
• Korowicz H., O koncentracji kapitałów w Polsce, Lwów 1929.
• Korowicz H., Polityka handlowa, Lwów 1931.
• Krawulski L., Materiały do nowej taryfy celnej- cła wywozowe, Warszawa 1928.
• Królikowski S., Zarys polskiej polityki handlowej ze szczególnym uwzględnieniem polityki celnej, Warszawa 1938.
• Krynicki J., Problemy handlu zagranicznego Polski, Warszawa 1958.
• Krzywicki W., Aktualne zagadnienia celne, Warszawa 1928.
• Krzyżanowski A., Bierny bilans handlowy w Polsce, Kraków 1928.
• Kulikowski J., Bankowość polska i problem jej sanacji, Warszawa 1926.
• Landau Z., Polskie zagraniczne pożyczki państwowe 1918-1926, Warszawa 1961.
• Landau Z., Roszkowski W., Polityka gospodarcza II RP i PRL, Warszawa 1995.
• Lilienthal M., Ubezpieczenia kredytów eksportowych, Warszawa 1928.
• Lipiński E., Pszczółkowski S., Landau L., Wiśniewski J., Koniunktura gospodarcza w Polsce 1924-1927, Warszawa 1926.
• Manteuffel M., Bankowość w Polsce, Warszawa 1930.
• Massalski I., Problemy eksportu polskiego węgla (dumping), Kraków 1936.
• Miduch Z., Polityka celna i traktatowa, Poznań 1929.
• Nieduszyński T., O działalności gospodarczej urzędów zagranicznych, Warszawa 1933.
• P.I.E.- Komunikat informacyjny Nr 19/1928 r.
• Pilchem F., Technika polskiego handlu zagranicznego, "Przemysł i Handel" Nr 24/1928.
• Pośrednictwo obce w eksporcie polskim, "Przemysł i Handel" Nr 35/1928.
• Prace Komitetu Doradczego dla Spraw Kredytowania Eksportu w Polsce, 1933 (referat H. Taubenfelda).
• Punicki S., Racjonalizacja obrotu pieniężnego, "Gazeta Bankowa" Nr 13-14/ 1928, s. 300.
• Ringman A., Polsko-niemieckie stosunki gospodarcze na tle wojny celnej, Warszawa 1929.
• Rose E., Wobec zwyżki złotego, "Przegląd Gospodarczy" Nr 2 /1926.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 17 września 1927 r. o Państwowym Instytucie Eksportowym.
• Rychliński S., Marnotrawstwo sił i środków w przemyśle polskim, Warszawa 1930.
• Rydel E., W obronie bankowości w Polsce, Lwów 1927.
• Secomski K., Ubezpieczenie kredytów eksportowych, Warszawa 1935.
• Seifert T., Polskie i zagraniczne instytucje popierania eksportu, Lwów 1932.
• Sokołowski K., Dumping, Warszawa 1932.
• Sprawozdanie z działalności Międzyministerialnej Komisji Popierania Eksportu za okres 1 I - 31 XII 1934 r., AAN, KEM.
• Stankiewicz T.J., Reglamentacja dewizowo-towarowa w Polsce w okresie od 26 IV 1936 r. do 1 IV 1939 r., Warszawa 1939.
• Sułkowski J., Polsko-niemiecki układ waloryzacyjny, Poznań 1928.
• Taylor E., Druga inflacja polska, Poznań 1926.
• Taylor E., Inflacja polska, Poznań 1926.
• Tennenbaum H., Struktura gospodarstwa polskiego, Warszawa 1935.
• Tennenbauum H., Struktura gospodarstwa polskiego, Tom II, Warszawa 1935.
• Turski M., Problemy aktywizacji bilansu handlowego, Warszawa 1928.
• Uwagi Sekretariatu KEM w sprawie protokołu posiedzenia Międzyministerialnej Komisji Popierania Eksportu z 30 VI 1930 r., AAN, KEM.
• Widymski, Cele i metody służby eksportowej, Wiedeń 1927.
• Włudyka T., Dwa dwudziestolecia gospodarki rynkowej w Polsce, Warszawa 2008.
• Wielka Konferencja Importowa, "Śląskie Wiadomości Gospodarcze" Nr 6/1939.
• Wniosek nagły ministrów przemysłu i handlu oraz rolnictwa i skarbu na KEM z dnia 29 XII 1928 r. w sprawie utworzenia Komisji Popierania Eksportu, AAN, KEM, k. 4-5.
• Zdziechowski J., O pieniądzu i budżecie, mowa wygłoszona w Komisji Budżetowej Sejmu dnia 28 stycznia 1926 r., Warszawa 1926.
• Zdziechowski J., Mit złotej waluty, Warszawa 1937.
• Zweig F., Konferencja eksportowa z 1937 r., Warszawa 1927.
• Zweig F., O kartelizacji w Polsce, Kraków 1929.
• Zweig F., Państwowy Instytut Eksportowy- komunikat informacyjny 1928 r.
• Zweig F., Prace Komitetu Doradczego do spraw kredytowania eksportu w Polsce, Warszawa 1933.