O przejawach klauzuli rebus sic stantibus w zagranicznych porządkach prawnych i prawie międzynarodowym

• Autorzy: Piotr Artur Olechowski

Warianty tytułu

Remarks on the Various Manifestations of Rebus Sic Stantibus Clause in Foreign Legal Systems and International Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł omawia problem wyjątkowej, rażącej wręcz niejednorodności rozwiązań krajowych w zakresie podejścia do problemu klauzuli rebus sic stantibus. Trzeba podkreślić, że niejednolitość ta nie oddaje potrzeb dynamiki rozwoju gospodarczego ani międzynarodowej praktyki kontraktowej, co prowadzi do wyraźnej tendencji regulowania przez strony omawianej kwestii w formie modelowych, lub "szytych na miarę" umownych klauzul adaptacyjnych i renegocjacyjnych. I chociaż za przykład udanego rozwiązania w tym zakresie należy uznać Zasady Europejskiego Prawa Kontraktów (PECL), na które strony mogą powołać się przy zawieraniu umowy, w przyszłości z pewnością należy przygotować się na wzrost projektów pro- harmonizacyjnych w kontekście podejścia do klauzuli rebus sic stantibus, a zwłaszcza w zakresie stanowionych norm prawa międzynarodowego. (abstrakt oryginalny)

EN

The growing role played by the rebus sic stantibus clause in global economic turnover is reflected in the practice of international trade and its various substitutions to adapt the contractual relationship to a particular change of circumstances by guiding principles of equity, fairness and contractual balance. They thereby mitigate the traditional harsh principle of absolute binding the parties to the terms of the bond relationship - pacta sunt servanda, introducing a new concept of an open contract, constantly evolving to reflect the purpose for which the contractual relationship between the parties was established. The purpose of this article is to provide a comparative analysis of the particular solutions applied in this field in foreign legal systems and international law, and to try to answer the question of the need to amend the Polish provisions on the rebus sic stantibus clause. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zasada europejskiego prawa kontraktów; Prawo; Rozwój gospodarczy; Kontrakty międzynarodowe; Odpowiedzialność kontraktowa; Prawo międzynarodowe; Normy prawne

EN

Principles of European Contract Law (PECL); Law; Economic development; International contracts; Contractual liability; International law; Legal standards

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 40
• Strony: 119-132

Twórcy

autor

Piotr Artur Olechowski

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Bagińska E., Klauzula rebus sic stantibus- współczesne zastosowania, Gdańskie Studia Prawnicze (2010), tom XXIV.
• Brunner Ch., Force Majeure and Hardship under General Contract Principles - Exemption for Non-Performance in International Arbitration (2009).
• Brzozowski A., Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania (klauzula rebus sic stantibus; waloryzacja świadczeń pieniężnych), Studia Prawa Prywatnego (2008), zeszyt 1(8).
• Brzozowski A., Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania. Klauzula rebus sic stantibus, Warszawa 2014, C. H. Beck.
• Brzozowski A., Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania [w:] Prawo zobowiązań - część ogólna. System Prawa Prywatnego, red. A. Olejniczak, t. 6, Warszawa 2014.
• Communication from the Commission to the Council and the European Parliament on European Contract Law, 11 July 2004, COM (2001) 398 final (Dz.Urz. UE C z 2001 r. Nr 255, s. 1).
• Communication from the Commission to the European Parliament and the Council: A More Coherent European Contract Law; An Action Plan, 12 February 2003, COM (2003) 68 final (Dz.Urz. UE C z 2003 r. Nr 63, s. 1).
• Gorczyński G., Force majeure i hardship, [w:] Międzynarodowe prawo handlowe. System Prawa Handlowego, red. W. Popiołek, t. 9, Warszawa 2013.
• Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 r., Dz.U. 1997 nr 45 poz. 286.
• Lando O., Beale H., Principles of European Contract Law, Part I and II prepared by The Commission of European Contract Law.
• Lorenz & Partners, Comparison of commonly used Hardship and Force Majeure Clauses. Newsletter (2014) No 119.
• Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Referrence (DCFR), Outline Edition, prepared by the Study Group o a European Civil Code and the Research Group on EC Private Group, red. Christian von Bar, Monachium 2009, s. 232-233.
• Pyziak-Szafnicka M., System Prawa Prywatnego, [w:] Prawo cywilne- część ogólna, red. M. Safjan, t.1, Warszawa 2007.
• Radwański Z., Zobowiązania- część ogólna, Warszawa 1997.
• Rajski J., Klauzule hardship w kontraktach zawieranych w międzynarodowym obrocie gospodarczym, Przegląd Prawa Handlowego (1999), nr 3.
• Rajski J., Klauzule siły wyższej w międzynarodowych kontraktach handlowych w sytuacji głębokich zaburzeń gospodarczych, Przegląd Prawa Handlowego (2010), nr 5.
• Rajski J., Klauzule siły wyższej (force majeure) w kontraktach zawieranych w między-narodowym obrocie gospodarczym, Przegląd Prawa Handlowego (1999), nr 2.
• Rajski J., Wpływ rozwoju handlu międzynarodowego na teorię zobowiązań, [w:] Studia z prawa zobowiązań, Warszawa-Poznań1979.
• Rajski J., Z problematyki funkcjonowania zasady pacta sunt servanda i klauzuli rebus sic stantibus we współczesnym klimacie gospodarczym, Przegląd Prawa Handlowego (2010), nr 3.
• Strugała R., Ingerencja sądu w stosunek zobowiązaniowy na podstawie art. 357(1) k.c., Państwo i Prawo (2010), nr 8.
• Strugała R. Perspektywa zmian regulacji dużej klauzuli rebus sic stantibus (art. 357(1) k.c.). Uwagi na tle projektu przygotowanego na zlecenie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, Transformacje Prawa Prywatnego (2012), nr 1.
• Schwenzer I., Force Majeure and hardship in International Sales Contracts Victoria University of Wellington Law Review (2008), Vol. 39.
• Szumański A., Ochrona prawna strony umowy dotkniętej skutkami zmiany okoliczności (Analiza prawnoporównawcza), Państwo i Prawo (1994), nr 7-8.
• Szumański A., Renegocjacja umów w międzynarodowym obrocie gospodarczym. Studium prawnoporównawcze, Kraków (1994).
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny, Dz.U.2016.380 j.t. z późn. zm.
• Zachariasiewicz M. A., Bełdowski J., Zasady europejskiego prawa umów, KPP (2004), Nr 3.
• Zasady Międzynarodowych Kontraktów Handlowych UNIDROIT (the UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts) wydane po raz pierwszy w roku 1994 przez Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego z siedzibą w Rzymie.