Interwencjonizm państwowy w Unii Europejskiej oraz Stanach Zjednoczonych. Próba porównania

• Autorzy: Magdalena Komur

Warianty tytułu

State Intervention in the European Union and the United States. Compare Test

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rolnictwo to wyjątkowy sektor produkcji, który wymaga wsparcia ze strony państwa. Zmiany otoczenia makroekonomicznego mają istotny wpływ na cały sektor rolny. Wsparcie udzielane producentom rolnym w większości krajów wysokorozwiniętych od wielu dziesięcioleci kształtuje się na stosunkowo wysokim poziomie. Problem ten bardzo często poruszany jest zatem na arenie międzynarodowej, szczególnie ze względu na fakt, wielu negatywnych konsekwencji, np. nadwyżek produkcyjnych. Interwencjonizm państwowy krajów wiąże się również z wysokimi kosztami, które muszą ponieść ich społeczeństwa. Z kolei polityka protekcji na rynkach rolnych powoduje wiele negatywnych reperkusji dla producentów z krajów rozwijających się. Wynika to z tego, że odbiera się im możliwość korzystania z przewag komparatywnych, do jakich należy zaliczyć tanią siłę roboczą, korzystne warunki klimatyczne. Ogranicza się tym producentom dostęp do światowych rynków. Kwestie te skłaniają do podejmowania działań, których efektem będzie liberalizacja handlu artykułami rolnymi. Istotnym elementem dla ograniczenia wsparcia państwowego w rolnictwie miała Runda Urugwajska. Niestety nie rozwiązała ona kompleksowo wszystkich kwestii, które wiążą się z liberalizacją rynku rolnego. Była jednak znaczącym punktem zwrotnym w rokowaniach gospodarczych na poziomie międzynarodowym. Rozmowy i negocjacje handlowe, które miały miejsce po jej zakończeniu, nie przyniosły wymiernych oczekiwanych efektów. Wynikało to z faktu, że zarówno Unia Europejska jak i Stany Zjednoczone nadal oferowały wachlarz instrumentów wspomagających konkurencyjność rolnictwa na arenie międzynarodowej. W wyniku rozmów w czasie rundy podpisano porozumienie (tzw. Akt Końcowy), który określał zmiany i korzyści, które przewidywano w związku z rozwojem handlu. Celem artykułu jest wskazanie kierunków i dynamiki poziomu i struktury wsparcia finansowego producentów rolnych w Unii Europejskiej oraz Stanach Zjednoczonych. Okres badania obejmuje lata 2005-2015. Do zbadania zmian poziomu i struktury instrumentarium polityki rolnej w wybranych krajach zastosowano metodologię stosowaną przez OECD - zagregowane wskaźniki wsparcia, m. in. wskaźnik wsparcia producentów, konsumentów oraz całkowitego poziomu wsparcia. Badanie oparto na bazie danych OECD Producer and Consumer Support Estimate, OECD Database 2005-2015 oraz literaturze przedmiotu. Na podstawie przeprowadzonej analizy wskaźników opisujących zakres i charakter wsparcia rolnictwa Unii Europejskiej oraz Stanów Zjednoczonych w latach 2005-2015, można sformułowano kilka ważnych wniosków. Przede wszystkim wskaźnik wsparcia producentów rolnych (PSE) w Unii Europejskiej wykazuje tendencję spadkową i przybrał przeciwny kierunek zmian w Stanach Zjednoczonych. Znacząca część wsparcia w badanym okresie koncentrowała się na mechanizmie wsparcia cen rynkowych oraz instrumentach, ściśle związanych z produkcją. Poprawiła się również sytuacja konsumentów, zarówno unijnych jak i w Stanach Zjednoczonych. Zwiększył się również poziom wskaźnika GSSE, co jest pozytywnym zjawiskiem i oznacza wzrost wydatków na wsparcie finansowe usług na rzecz rolnictwa. (abstrakt oryginalny)

EN

Agriculture is a unique sector of production that requires state support. Changes in the macroeconomic environment have a significant impact on the entire agricultural sector. Support for agricultural producers in developed countries has been relatively high for many decades. This problem is discussed internationally, especially because of many negative consequences such as overcapacity. State interventionism also involves high costs for the societies.. On the other hand, the policy of protection on agricultural markets causes a lot of negative repercussions for producers from developing countries. This is because they have the advantage of comparative advantages such as cheap labor, favorable climatic conditions. These manufacturers have access to global markets. These issues usually lead to actions that will lead to the liberalization of trade in agricultural goods. The Uruguay Round was an important element of limiting state aid in agriculture. Unfortunately, all issues related to the liberalization of the agricultural market have not been resolved comprehensively. This was, however, a significant turning point in the international economic negotiations. Negotiations and commercial negotiations that took place after its completion have not produced the expected results. This was due to the fact that both the European Union and the United States still offered a number of instruments to support the competitiveness of agriculture on the international stage. As a result of discussions during the round, a contract was signed (the Final Act), which defined the changes and benefits expected in connection with the development of trade. The aim of the article is to indicate the direction and dynamics of the level and structure of financial support for agricultural producers in the European Union and the United States. The period covers the years 2005-2015. The OECD methodology has been used to examine changes in the level and structure of agricultural policy instruments in selected countries, such as support indicator for manufacturers, consumers and total support. The study was based on the OECD Consumer and Consumer Assessment database, the OECD 2005-2015 database, as well as the literature on the subject. Based on the analysis of indicators describing the scope and nature of support for European Union agriculture and the United States between 2005 and 2015, several important conclusions can be drawn. First of all, the rate of support for farmers (PSE) in the European Union shows a downward trend and has assumed the opposite direction in the United States. Much of the support during the period under study was focused on market support mechanisms and instruments closely linked to production. The situation of consumers has also improved, both in the EU and in the United States. The level of the CSF has also risen, which is a positive phenomenon and represents an increase in expenditure on financial support for agricultural services. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Interwencjonizm państwa; Polityka rolna; Rolnictwo zrównoważone; Wspieranie rolnictwa

EN

Government intervention; Agricultural policy; Sustainable agriculture; Agriculture support

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 10
• Strony: 325-338

Twórcy

autor

Magdalena Komur

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, absolwentka

Bibliografia

• A Framework for Indicators for the Economic and Social Dimensions of Sustainable Agriculture and Rural Development, European Comission, DG - Agri, Brussels 2001.
• Agricultural Support: How is it Measured and What does it Mean? (2016). OECD Observer, czerwiec. PSE/CSE Database. (2015). OECD.
• Biernat-Jarka A., Instytucje państwa a uzasadnione podejmowanie działań interwencyjnych w gospodarce na przykładzie wspólnej polityki rolnej, IX Kongres Ekonomistów Polskich, Warszawa 2013.
• Czyżewski A., Interwencjonizm w polityce krajów wysokorozwiniętych, [w:] Czyżewski A. (red.), Makroekonomiczne problemy agrobiznesu w Polsce w okresie przedakcesyjnym, Wydawnictwo AE, Poznań 2003.
• Czyżewski A., Kułyk P., Mechanizmy wsparcia rolnictwa w wybranych krajach wysokorozwiniętych i ich makroekonomiczne uwarunkowania, Poznań 2004.
• Glauber, J.W., Crop Insurance Revisited, "American Journal of Agricultural Economics" 2004, vol. 86(5).
• http://ec.europa.eu/agriculture/organic/consumer-confidence/consumer-demand_pl na podstawie Świat rolnictwa ekologicznego 2007 [12.11.2016].
• Kraciuk J., Piekutowska A., Polityka rolna Unii Europejskiej i USA w dobie liberalizacji handlu, "Problemy Rolnictwa Światowego. Zeszyty naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie" 2014, t. 14, z. 3.
• Kruger A., Socha M., Valdes A., Agricultural Incentives in Developing Countries: Measuring the Effects of Sectoral and Economy - wide Policies, "World Bank Economic Review" 1988, vol. 2.
• Michałek J.J., Międzynarodowa polityka handlowa w ramach GATT, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989.
• Producer and Consumer Support Estimates, OECD Database 2005-2015, User's Guide. (2016). OECD.
• Przygodzka R., Polityka rolna Unii Europejskiej w Świetle Mierników OECD. Problemy Rolnictwa Światowego, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2006.
• www.sourceoecd.ogr