Zakres ingerencji państwa w rozwój sektora portowego w Polsce

• Autorzy: Piotr Nowaczyk

Warianty tytułu

The Scope of State Intervention in the Sea Port Sector Development in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule została poruszona problematyka regulacji sektora portowego w krajach Unii Europejskiej. Omówiono czynniki uzasadniające zaangażowanie państwa w funkcjonowanie portów morskich. Przedstawiono proces transformacji polskich portów morskich. W końcowym etapie podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o stopień ingerencji państwa w rozwój infrastruktury portowej oraz w kreowanie pożądanego modelu zarządzania. Sposób funkcjonowania portów morskich w Unii Europejskiej uzależniony jest od wielu czynników: koncepcji rozwoju gospodarki narodowej, stopnia rozwoju infrastruktury, lokalizacji portów oraz presji konkurencyjnej. Liberalizacja procesów gospodarczych ujawniła liczne braki polskiego sektora portowego, których przezwyciężenie wymagało pomocy państwa. Jednak czynnik publiczny w niewystarczającym stopniu wywiązywał się ze swoich obowiązków, czego następstwem były opóźnienia w procesie modernizacji infrastruktury portowej oraz w przekształceniach sfery regulacyjnej. Poprawę funkcjonowania portów należy dostrzegać w większym zaangażowaniu państwa w rozwój infrastruktury portowej - szczególnie dostępowej. Należałoby rozważyć możliwość zwiększenia zakresu działalności zarządów portów, co leży w gestii państwa. (abstrakt oryginalny)

EN

The article deals with the problem of regulation of the sea port sector in the European Union member countries. It discusses the factors justifying the state involvement in the sea ports operation. It presents the process of transformation of Polish sea ports. At the final stage the author attempts to answer the question about the scope of state intervention in the development of port infrastructure and the creation of the desired management model. The operation of sea ports in the European Union depends on many factors: the concept of development of national economy, the level of development of infrastructure, port location or competition pressure. The liberalisation of economic processes revealed a number of shortages in the Polish sea port sector, whose overcoming required the state aid. However, the public factor performed its duties insufficiently; as a consequence there were delays in the process of modernisation of port infrastructure and in the transformation of the regulatory area. The improvement in port operation may result from a greater involvement of the state in the development of port infrastructure - especially the access infrastructure. What should be taken into account is a wider scope of activities of port managements, which is decided by the state. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Porty morskie; Gospodarka rynkowa; Nadzór

EN

Seaports; Market economy; Supervision

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2017
• Numer: z. 156
• Strony: 169-193

Twórcy

autor

Piotr Nowaczyk

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• Andruszkiewicz A., Gospodarka morska - od centralnego sterowania do gospodarki rynkowej, w: Społeczno-gospodarcze skutki przemian własnościowych i organizacyjnych w gospodarce morskiej. Sytuacja ludzi morza - XVIII Sejmik Morski, red. Z. Sójka, Wydawnictwo Civitas Christiana oraz Związek Miast i Gmin Morskich, Gdańsk 2002.
• Borowski J., Maszczyk P., Olipra J., Modele kapitalizmu a zmienność wzrostu gospodarczego w wybranych krajach OECD, "Studia Ekonomiczne" 2015, nr 213.
• Epstein R. A., Johnson J., Uneven Integration, w: Economic and Monetary Union in Central and Eastern Europe, "Journal of Common Market Studies" 2010, vol. 48, nr 5.
• Gałązka K., Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw, UOKIK, Warszawa 2012.
• Gołębiowski G., Modele kapitalizmu a kierunek rozwoju gospodarczego Polski, "Współczesna Ekonomia" 2007, nr 3 (2).
• Gronowski F., Polityka morska państwa, w: Społeczno-gospodarcze skutki przemian własnościowych i organizacyjnych w gospodarce morskiej. Sytuacja ludzi morza - XVIII Sejmik Morski, red. Z. Sójka, Wydawnictwo Civitas Christiana oraz Związek Miast i Gmin Morskich, Gdańsk 2002.
• Grosse T., Egzogeniczna gospodarka w Polsce. Model kapitalizmu wynikający z przemian politycznych, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy" 2012, nr 24.
• Grzelakowski A. S., Ekonomiczne i społeczne efekty procesu transformacji sektora portowego RP, w: Społeczno-gospodarcze skutki przemian własnościowych i organizacyjnych w gospodarce morskiej. Sytuacja ludzi morza - XVIII Sejmik Morski, red. Z. Sójka, Wydawnictwo Civitas Christiana oraz Związek Miast i Gmin Morskich, Gdańsk 2002.
• Grzelakowski A. S., Systemy zarządzania portami morskimi w krajach basenu Morza Bałtyckiego. Rodzaje, ocena ich efektywności i kierunki ewolucji, w: Europa bałtycka regionem współpracy i integracji - XIX Sejmik Morski, red. T. Palmowski, M. Pacuk, Wydawnictwo Civitas Christiana, Gdańsk 2004.
• Grzelakowski A. S., Rynek transportowy jako przedmiot regulacji w Unii Europejskiej. Mechanizm jego funkcjonowania i kierunki ewolucji, w: Porty i żegluga morska na rynku transportowym Unii Europejskiej, red. H. Salmonowicz, Wydawnictwo PPH Zapol, Szczecin 2011.
• Grzelakowski A. S., Matczak M., Współczesne porty morskie - funkcjonowanie i rozwój, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2012.
• Grzywacz W., Ekonomiści i systemy ekonomiczne, PTE, Szczecin 2005.
• Jarmołowicz W., Piątek D., Polska transformacja gospodarcza. Przesłanki - Przebieg - rezultaty, w: W poszukiwaniu nowego ładu ekonomicznego, red. S. Owsiak, A. Pollok, PTE, Warszawa 2013.
• Kamola-Cieślik M., Polityka przekształceń własnościowych przedsiębiorstw państwowych gospodarki morskiej w okresie transformacji systemowej w Polsce, Wydawnictwo PPH Zapol, Szczecin 2013.
• Knell M., Srholec M., Diverging Pathways in Central and Eastern Europe, w: Emerging Varietes of Capitalism in Post Comunist Countries, Macmillan, Palgrave 2007.
• Kuźma L., Ekonomika portów morskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1978.
• Matczak M., Porty morskie w polityce transportowej Unii Europejskiej, "Logistyka" 2014, nr 6.
• Milewski R., Współczesne systemy społeczno-gospodarcze, w: Podstawy ekonomii, red. R. Milewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Misztal K., Porty morskie w Unii Europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1994.
• Misztal K., Wymogi Unii Europejskiej wobec portów morskich i generalna ocena polskich przygotowań dostosowawczych, w: Żegluga i porty morskie w perspektywie integracji Polski z Unią Europejską - XVI Sejmik Morski, red. I. Dunin-Kwinta, Wydawnictwo Civitas Christiana, Szczecin 2001.
• Misztal K., Zarządzanie portami morskimi, w: Organizacja i funkcjonowanie portów morskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2010.
• Misztal K., Szwankowski S., Organizacja i eksploatacja portów morskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2001.
• Neider J., Polskie porty morskie, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
• Pluciński M., Polskie porty morskie w zmieniającym się otoczeniu zewnętrznym, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2013.
• Pluciński M., Cele, priorytety i zadania rozwoju polskich portów morskich, "Problemy Transportu i Logistyki" 2015, nr 30.
• Podstawy ekonomii, red. R. Milewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• Siuta-Tokarska B., Zarys wybranych problemów społeczno-gospodarczych Polski w okresie transformacji systemowej a polityka gospodarcza państwa, "Nierówności Gospodarcze a Wzrost Gospodarczy" 2011, nr 19.
• Szelenyi I., Wilk K., Institutional Transformation in European Post-Communist Regimes, w: The Oxford Handbook of Comparative Institutional Analysis, red. G. Morgan, J. L. Campbell, C. Crouch, O. K. Pedersen, R. Whitley, Oxford University Press, Oxford - New York 2010.
• Szwankowski S., Funkcjonowanie i rozwój portów morskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000.
• Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, Dz.U. z 1997 r. nr 9, poz. 44, z późn. zm.
• Vanroye K., Verweij K., Kort R. de, Koster M., Kramer H., Meyer G., Dubreuil D., Deffontaines G., Pomoc państwa dla portów morskich w UE, Parlament Europejski, Bruksela 2011.
• Woś J., Rynek i państwo w modelach współczesnej gospodarki rynkowej, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2001, rok LXIII, z. 4.
• Woźniak M., Zmiany strukturalne gospodarki Polski po 1990 roku, "Prace Komisji Geografii Przemysłu" 2009, nr 12.
• Zelek A., Nowa odsłona sporu o ustrój polskiej gospodarki - ordoliberalizm vs. neoliberalizm, "Firma i Rynek" 2016, 1 (49).
• Zieziula J., Nowaczyk P., Wybrane aspekty funkcjonowania morskich portów rybackich w Polsce, PTE, Szczecin 2011.