Likwidacja przedszkola katolickiego "Caritas" w Gdańsku oraz prywatnego liceum ogólnokształcącego sióstr urszulanek w Gdyni w latach 1961 - 1962

• Autorzy: Andrzej Szymański

Warianty tytułu

Dissolution of the Catholic Kindergarten "Caritas" in Gdansk and of the Private High School Run by the Ursulines Sisters in Gdynia in Years 1961 - 1962

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W krótkim tekście przedstawiono dwa przypadki walki władz komunistycznych z instytucjami kościelnymi w Polsce Ludowej. Gdańskie przedszkole prowadzone przez siostry zakonne pod szyldem "państwowego Caritas" zostało zlikwidowane - podobnie jak wiele innych w całym kraju - bez podania jakiejkolwiek racjonalnej podstawy prawnej. Placówki prowadzone w ramach Zrzeszenia Katolików "Caritas" władze najwyraźniej uważały już za "swoje". Przy okazji przejęcia placówek przejmowano prawie zawsze budynek będący własnością kościelną i zwalniano personel zakonny. Chodziło głów-nie o wprowadzenie monopolu na wychowanie dzieci w duchu socjalistycznym oraz o osłabienie żeńskich zgromadzeń zakonnych poprzez pozbawianie ich członkiń możliwości zarobkowania. Zdania rodziców dzieci zupełnie nie brano pod uwagę - władza wiedziała lepiej z zasady. (abstrakt oryginalny)

EN

In the short paper two cases are introduced about the fight of the communist authorities with the church institutions in the Polish People's Republic. The Gdansk kindergarten run by the nuns under name "State Caritas" was liquidated - like many others in the entire country - without giving any rational legal reason. The establishments run under the frame of the Catholics Association "Caritas" were considered by the authorities as their "own". By the way of taking over of the establishments, almost always the building being the church property was taken over and the monastic personnel was fired. The point was mainly about the introduction of the monopoly for the education of the children in the socialist spirit and weakening of female congregations by depriving their members of the possibility to earn. The opinion of the parents were totally ignored - the authorities knew better by principle. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Edukacja młodzieży; Nacjonalizacja; Komunizm; Kościół a polityka; Kościół a problemy społeczne; Kościół w społeczeństwie; Szkolnictwo państwowe

EN

Education; Youth education; Nationalization; Communism; Church and politics; Church and social problems; Church in society; State education

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 40
• Strony: 7-21

Twórcy

autor

Andrzej Szymański

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Mezglewski A., Szkolnictwo wyznaniowe w Polsce w latach 1944 - 1980, Lublin 2004.
• Szymański A., Przejęcia kościelnej organizacji charytatywnej "Caritas" przez władzę ludową w 1950 r., [w:] W. Uruszczak, K. Krzysztofek, M. Mikuła (red.), Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, Kraków 2014.
• Szymański A., Proces likwidacji działalności charytatywnej Kościoła katolickiego w sferze publicznoprawnej w latach 1944 - 1965. Studium historyczno - prawne, Opole 2010.
• Szymański A., Zabór Domu Dziecka "Caritas" w Kuźni Raciborskiej przez władze komunistyczne 6 XI 1946 r., [w:] Problemy własności w ujęciu historyczno-prawnym. Materiały z III Opolskiego Colloquium Prawno-Historycznego, P. Sadowski, E. Kozerska, A. Szymański (red.), Opole 2008.
• Szymański A., Organizowanie przez związki wyznaniowe tzw. "przystani dziecięcych" i "akcji letniej" dla dzieci i młodzieży - poszukiwaniem "przestrzeni wolności" do pracy charytatywnej w realiach PRL, [w:] Idea wolności w ujęciu historycznym i prawnym. Wybrane zagadnienia, (red.) E. Kozerska, P. Sadowski, A. Szymański, Toruń 2010.