Forma własności a wyniki ekonomiczne największych przedsiębiorstw krajów Europy Środkowo-Wschodniej

• Autorzy: Katarzyna Szarzec , Wanda Nowara , Mirosława Żurek

Warianty tytułu

The Ownership Structure and Economic Performance of Central and Eastern Europe's Largest Enterprises

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest określenie zakresu własności państwowej i porównanie wyników ekonomicznych 500 największych przedsiębiorstw niefinansowych z 12 krajów Europy Środkowo-Wschodniej znajdujących się na liście "Coface - CEE Top 500" w 2014 r. Stawiane jest pytanie, jaki jest związek pomiędzy formą własności a osiąganymi przez przedsiębiorstwa wynikami ekonomicznymi. Wśród 500 analizowanych przedsiębiorstw ustalono, że w przypadku 70 przedsiębiorstw państwo jest właścicielem większościowym lub mniejszościowym, ale sprawującym kontrolę nadzorczą. Najwięcej przedsiębiorstw państwowych pochodzi z Polski (24) i Słowacji (9). Przedsiębiorstwa te dominują w sektorach sieciowych. W celu wykazania zależności pomiędzy formą własności przedsiębiorstwa a osiąganymi przez nie wynikami obliczono współczynniki korelacji liniowej Pearsona, statystyki testu t dla dwóch prób niezależnych i wartości testu Kołmogorowa-Smirnova porównującego strukturę w dwóch grupach podmiotów. Wykazano statystycznie istotne różnice w wysokości osiąganych przez przedsiębiorstwa wskaźnikach finansowych w zależności od formy własności. Zgodnie z uzyskanymi wynikami przedsiębiorstwa państwowe charakteryzują się m.in. wyższym wskaźnikiem zyskowności brutto przychodów operacyjnych, wyższym poziomem majątku trwałego zaś niższym poziomem wskaźnika obrotu kapitału netto czy przychodów w stosunku do firm sektora prywatnego. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to analyze the scope of state ownership and to compare the financial results of the 500 largest non-financial enterprises in 12 Central and Eastern European countries. The data is for enterprises listed as "Coface - CEE Top 500" in 2014. The question posed in this article is: "Does the form of ownership relate to the financial results of enterprises?" In the case of 70 of these 500 enterprises, the state is either a majority or minority owner, but it invariably exercises supervisory control. Most of these state-owned enterprises are Polish (24) and Slovak (9). They dominate in network sectors. In order to identify the interdependencies between the form of ownership and the financial results of an enterprise, the authors calculated the Pearson product-moment correlation coefficient, t-test statistics for two independent samples, and the values of the Kolmogorov-Smirnov test comparing the structure in the two groups of subjects. Statistically important differences in the values of the financial ratios achieved by the enterprises-depending on their form of ownership- were also demonstrated. State-owned enterprises have a higher profit margin and a higher level of fixed assets, but a lower level of the net turnover ratio and a lower level of revenue compared with private companies. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Formy własności przedsiębiorstwa; Efektywność przedsiębiorstwa; Przedsiębiorstwo; Przedsiębiorstwo państwowe

EN

Types of business ownership; Enterprise effectiveness; Enterprises; State enterprises

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3
• Strony: 89-114

Twórcy

autor

Katarzyna Szarzec

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Wanda Nowara

• Urząd Statystyczny w Poznaniu

autor

Mirosława Żurek

• Instytut Wiedzy i Innowacji

Bibliografia

• Augustynowicz P., Kwiatkowski G. [2013], Przedsiębiorstwa państwowe na liście Fortune Global 500 w latach 2005-2012, "Przegląd Zachodniopomorski", nr 3.
• Bai C. E., Liu Q., Lu J., Song F. M., Zhang J. [2004], Corporate governance and market valuation in China, "Journal of Comparative Economics", vol. 32, no. 4.
• Bałtowski M. [2002], Przedsiębiorstwa sprywatyzowane w gospodarce polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Bałtowski M. [2015], Własność państwowa jako instrument współczesnej polityki gospodarczej, w: Modele ustroju społeczno-gospodarczego. Kontrowersje i dylematy, red. E. Mączyńska, PTE, Warszawa.
• Bałtowski M., Kozarzewski P. [2014], Zmiana własnościowa polskiej gospodarki 1989-2013, PWE, Warszawa.
• Bałtowski M., Kozarzewski P. [2016], Formal and real ownership structure of the Polish economy: state-owned versus state-controlled enterprises, "Post-Communist Economies", vol. 28.
• Bałtowski M., Kwiatkowski G. [2014], Modele funkcjonowania i nadzoru państwa nad przedsiębiorstwami państwowymi, "Gospodarka Narodowa", nr 4.
• Borghi E., Del Bo C., Florio M. [2016], Institutions and firms' productivity: evidence from electricity distribution in the EU, "Oxford Bulletin of Economics and Statistics", vol. 78, no. 2.
• Bortolotti B., Cambini C., Rondi L. [2013], Reluctant regulation, "Journal of Comparative Economics", no. 41 (3).
• Bortolotti B., Fantini M., Siniscalco D. [2003], Privatisation around the world: evidence from panel data, "Journal of Public Economics", no. 88.
• Chang H. J. [2007], State owned enterprise reform, Faculty of economics, University of Cambridge, United Kingdom (Report for UN Department for Economic and Social Affairs).
• Chen D., Jiang D., Ljungqvist A., Lu H., Zhou M. [2017], State capitalism vs. private enterprise, February 6, 2017, https://ssrn.com/abstract=2544246.
• Christiansen H. [2011], The size and composition of the SOE sector in OECD countries, OECD Publishing.
• Christiansen H. [2013], Balancing commercial and non-commercial priorities of state-owned enterprises, OECD Corporate Governance Working Papers, no. 6, OECD Publishing.
• Coface - CEE Top 500 [2014].
• Coface - CEE Top 500 [2015].
• Cronbach L. J. [1951], Coefficient alpha and the internal structure of tests, "Psychometrika", no.16(3).
• D'Souza J., Megginson W., Nash R. [2005], Effect of institutional and firm-specific characteristics on post-privatization performance: evidence from developed countries, "Journal of Corporate Finance", no. 11.
• Demsetz H., Villalonga B. [2001], Ownership structure and corporate performance, "Journal of Corporate Finance", no. 7.
• Djankov S., Murrell P. [2002], Enterprise restructuring in transition: a quantitative survey, "Journal of Economic Literature", vol. XL, September) 2002.
• EBRD [1999], Transition report 1999. Ten years of transition, EBRD.
• Eigner P., Umlauft T. S. [2015], The great depression (s) of 1929-1933 and 2007-2009? Parallels, differences and policy lessons, Hungarian Academy of Science MTA-ELTE Crisis History Working Paper, no. 2.
• Estrin S., Hanousek J., Kočenda E., Svejnar J. [2009], The effects of privatization and ownership in transition economies, "Journal of Economic Literature", no. 47.
• Estrin S., Perotin V. [1991], Does ownership always matter? "International Journal of Industrial Organization", no. 9 (1).
• Fiorio C. V., Florio M. [2013], Electricity prices and public ownership: evidence from the EU15 over thirty years, "Energy Economics", no. 39.
• Florio M. [2014], The return of public enterprises, Centre for Industrial Studies (CSIL) Working Paper.
• Foster-McGregor N., Isaksson A., Kaulich F. [2014], Importing, exporting and performance in sub-Saharan African manufacturing firms, "Review of World Economics", vol.150, iss.2, pp.309-336.
• Grünfeld L.A., Benito G.R G., Goldeng E., [2004], The inferior performance of State owned enterprises: is it due to ownership or market structure? NUPI Working Paper, no. 663.
• Goldeng E., Grünfeld L. A., Benito G. R. G. [2008], The performance differential between private and state owned enterprises: the roles of ownership, management and market structure, "Journal of Management Studies", vol. 45:7, November 2008.
• Guislain P. [1997], The privatization challenge. A strategic, legal, and institutional analysis of international experience, The World Bank, Washington.
• Iwasaki I., Szanyi M., Csizmadia P., Illéssy M., Makó S. [2010], Privatization, foreign acquisition, and firm performance: a new empirical methodology and its application to Hungary, "The European Journal of Comparative Economics", vol. 7, no. 2.
• Khoza R. J., Adam M. [2007], The power of governance enhancing the performance of state-owned enterprises, Palgrave Macmillan.
• Kolenda M. [2006], Taksonomia numeryczna. Klasyfikacja, porządkowanie i analiza obiektów wielocechowych, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Monografie i Opracowania, nr 100.
• Kornai J. [1986], The soft budget constraint, "Kyklos", no. 39 (1).
• Kowalski M., Egeland M., Büge M., Kowalski P. [2013], State-owned enterprises: trade effects and trade implications, OECD Trade Policy Paper, no. 147, http://www.oecd.org/trade10.1787/18166873.
• Kozarzewski P. [2006], Prywatyzacja w krajach postkomunistycznych, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
• Kwiatkowski G. [2016], Przedsiębiorstwa państwowe we współczesnej gospodarce - problemy definicyjne, Studia Ekonomiczne, nr 260, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach.
• Lee S. [2008], Ownership structure and financial performance: evidence from panel data of South Korea, University of Utah Working Paper, no. 17.
• Lin L. W., Milhaupt C. J. [2013], We are the (national) champions: understanding the mechanisms of state capitalism in China, "Stanford Law Review", no. 65 (4).
• Megginson W., Netter J. [2001], From state to market: a survey of empirical studies on privatization, "Journal of Economic Literature", vol. 39, no. 2.
• Musacchio A., Lazzarini S. G. [2014], Reinventing state capitalism: Leviathan in business, Brazil and beyond, Harvard University Press.
• OECD [2010], Accountability and transparency, a guide for state ownership.
• OECD [2011], The size and composition of the SOE sector in OECD countries, OECD Corporate Governance Working Papers, no. 5, OECD Publishing.
• OECD [2015a], State-owned enterprises in the development process, OECD, Paris.
• OECD [2015b], OECD guidelines on corporate governance of state-owned enterprises.
• OECD [2015c], State-owned enterprise governance. A stocktaking of government rationales for enterprise ownership.
• PriceWaterCoopers [2015], State-owned enterprises catalysts for public value creation? Public Sector Research Centre, PWC, April.
• Putniņš T. J. [2015], Economics of state-owned enterprises, "International Journal of Public Administration", vol. 38.
• Report from the 'Privatization - what's next' conference dedicated to the future of the public sector, held in Warsaw on 13 May 2013 [2013], Warsaw, CASE - Ministry of Treasury of the Republic of Poland - OECD, https://msp.gov.pl/download/3/3737/PRIVATISATIONWHATSNEXTENGLISHREPORTFINAL.pdf. (12.02.2016).
• Roland G. [2000], Transition and Economics, MIT Press, Cambridge.
• Schneider H. [2012], State-capitalism and globalization - a challenge to whom? "ILIRIA International Review", no. 2.
• Sharif S. P., Lai M. M. [2015], The effects of corporate disclosure practices on firm performance, risk and dividend policy, "International Journal of Disclosure and Governance", vol. 12, no. 4.
• Shleifer A. [1998], State versus private ownership, "Journal of Economic Perspectives", vol. 12, no 4; polskie wydanie: Shleifer A. [2012], Własność państwowa a własność prywatna, w: Odkrywając wolność, red. L. Balcerowicz, Zysk i S-ka.
• Shleifer A., Vishny R. W. [1997], A survey of corporate governance, "Journal of Finance", no.52(2).
• Sobczyk M. [2010], Statystyka matematyczna, C. H. Beck, Warszawa.
• Tian L., Estrin S. [2008], Retained state shareholding in Chinese PLCs: does government ownership always reduce corporate value? "Journal of Comparative Economics", no. 36.
• Toninelli P. A. [2000], The rise and fall of public enterprise: the framework, w: The rise and fall of public enterprise in the western world, red. P. A. Toninelli, Cambridge University Press, Cambridge.
• UNCTAD [2011], World investment report, non-equity modes of international production and development.
• Vickers J., Yarrow G. [1991], Economic perspectives on privatization, "Journal of Economic Perspectives", vol. 5, no. 2.
• Wang Z. [2012], Corporate governance under state control: the Chinese experience, "Theoretical Inquiries in Law", no. 13 (2).
• World Bank [2014], Corporate governance of state-owned enterprises: a toolkit, World Bank Group.