Procesy starzenia się w środowisku wielkomiejskim w Polsce na początku XXI wieku. Wymiar demograficzny i społeczny

• Autorzy: Anna Urbaniak

Warianty tytułu

Aging in an Urban Environment in Poland at the Beginning of the Twenty-First Century - Demographics and Social Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono podstawowe założenia socjologicznej analizy środowiska wielkomiejskiego w kontekście starzenia się populacji miejskiej. Omówiono główne koncepcje wypracowane na gruncie gerontologii społecznej oraz zaprezentowano społeczną perspektywę procesów starzenia się populacji miejskiej. Wykorzystując analizę danych zastanych, przedstawiono główne trendy demograficzne obserwowane współcześnie w polskich miastach, opisując wskaźniki wykorzystywane w analizie procesów starzenia się populacji. Wnioski wynikające z analizy wskazują, że z jednej strony malejąca liczba urodzeń i ruchy migracyjne powodować będą "kurczenie się miast", z drugiej zaś zmiany w sektorze zatrudnienia i rozwój infrastruktury przyczyniać się będą do "rozlewania się miast". W efekcie miasto będzie stawać się środowiskiem życia, w którym osoby starsze będą stanowić coraz liczniejszą grupę mieszkańców. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the basic principles of sociological analysis of the urban environment in the context of population aging in the city. It discusses the main concepts developed in social gerontology and presents the social perspective on an aging urban population. It presents the main demographic trends observed today in Poland's cities by describing a number of indicators used in the analysis of the aging population. Conclusions resulting from the analysis show that the decreasing number of births and migration will result in shrinking cities. On the other hand, changes in the employment sector and infrastructure development will contribute to urban sprawl. As a result, the elderly will constitute a growing group in cities. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gmina wielkomiejska; Starzenie się społeczeństw; Proces starzenia

EN

Big-city district; Ageing of the population; Aging process

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3 (963)
• Strony: 103-122

Twórcy

autor

Anna Urbaniak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Artysiewicz I. [1977], Ludzie starzy w województwie białostockim, "Wiadomości Statystyczne GUS-PTS", nr 12.
• Bielecka B. [1976], Zmiany w ruchu naturalnym i strukturze wieku ludności województwa kieleckiego, "Prace i Studia Instytutu Geografii UW", nr 19.
• Długosz Z., Kurek S. [1997], Aging of the Populations of Large Polish Cities versus Age Patterns in Other Settlement Units, "Studia i Materiały", nr 4.
• Długosz Z., Kurek S. [2005], Starzenie się ludności w Polsce na tle regionów Unii Europejskiej, "Konspekt", nr 4(24).
• Długosz Z., Rachwał T. [1998], Poziom i dynamika starzenia się ludności w województwie krakowskim w latach 1988-96 w świetle wybranych struktur demograficznych, "Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie", nr 198.
• Frąckiewicz L. [2004], Starzy ludzie w miastach śląskich [w:] Przemiany demograficzne i jakość życia ludności miast, red. J. Słodczyk, D. Rajchel, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Gawryszewski A. [2005], Ludność Polski w XX wieku, PAN, Warszawa.
• Gordecka B. [1980], Starzenie się i starość demograficzna ludności województwa opolskiego w latach 1950-1977, "Studia Śląskie", nr 37.
• Grzelak-Kostulska E. [2001], Przemiany w strukturach i procesach demograficznych na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego, UMK, Toruń.
• Karczewicz E. [2013], Struktura wysokości emerytur i rent wypłacanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2013 roku, GUS, Warszawa, http://www.zus.pl/files/Struktura wysoko ci emerytur i rent wyp acanych przez ZUS po waloryzacji w marcu 2013 r.pdf (data dostępu: 18.03.2017).
• Katsarova I. [2008], Regiony wyludniające się: nowy paradygmat demograficzny i terytorialny. Studium, Parlament Europejski, Bruksela, http://www.europarl. europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2008/408928/IPOL-REGI_ET 2008 408928% 28SUM01 _PL.pdf (data dostępu: 18.03.2017).
• Klimczuk A. [2012], Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie mieszkańców miasta Białystok, Wiedza i Edukacja, Lublin.
• Kurek S. [2008], Typologia starzenia się ludności Polski w ujęciu przestrzennym, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• Labus A. [2013], Odnowa miast w kontekście starzenia się społeczeństwa na przykładzie wybranych miast europejskich XXI wieku, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica", nr 297.
• Mieszkańcy Poznania, raport, http://www.poznan.pl/mim/s8a/attachments.html?co=showiinstance=1011iparent=43919ilang=pliid=91226 (data dostępu: 7.05.2014).
• Niekrasz J.A. [1980], Proces starzenia się ludności na Pomorzu środkowym, "Koszalińskie Studia i Materiały", nr 3.
• Obraniak W. [1992], Struktura demograficzna ludności dużych i wielkich miast w Polsce, "Prace Instytutu Ekonometrii i Statystyki UŁ", nr 98.
• Obraniak W. [2006], Struktura demograficzna i społeczno-ekonomiczna ludzi starych w wielkich miastach w Polsce w świetle spisów ludności z lat 1988 i 2002 [w:] Ludzie starzy w polskim społeczeństwie w pierwszych dekadach XXI wieku, red. J.T. Kowalewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Prognoza ludności Polski na lata 2003-2030 [2004], GUS, www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_prognoza_ludnosci_1_polska.xls (data dostępu: 18.03.2017).
• Prognoza ludności na lata 2008-2035 [2009], GUS, http:/stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/L_prognoza_ludnosci_na lata2008_2035.pdf, (data dostępu: 18.03.2017).
• Sagan I. [2013], Wykład wprowadzający [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014-2020), Kancelaria Senatu, Warszawa, http://senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k8/agenda/seminaria/2013/130301/zarzadzanie_rozw_mias.pdf, (data dostępu: 18.03.2017).
• Szukalski P. [2009], Starzenie się ludności - wyzwanie XXI wieku [w:] Przygotowanie do starości. Polacy wobec starzenia się, red. P. Szukalski, Instytut Spraw Publicznych Warszawa.
• Szukalski P. [2010], Starzenie się ludności Łodzi na tle największych polskich miast od początku XX wieku, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica", nr 35.
• Wierzchosławski S. [1999], Demograficzne aspekty procesu starzenia się ludności Polski, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny", nr 1.
• Wnuk W., Machaj Z., Orzechowska G., Pierzchalska A., Pisarczyk-Bogacka E., Bogowolska-Wepsięć M., Klakocaar J. [2008], Kondycja życiowa Dolnośląskich seniorów, DOPS, Wrocław.
• Wolańska W. [2013], Przestrzenne zróżnicowanie starzenia się ludności Polski w latach 1995-2035, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica", nr 291.
• Zgierska A. [2014], Aktywność ekonomiczna ludności Polski w I kwartale 2013 roku, GUS, Warszawa.

Identyfikatory

DOI

10.15678/ZNUEK.2017.0963.0307