Uwarunkowania przemian ustrojowo-prawnych i politycznych w Republice Białoruś : problemy teoretyczno-metodologiczne

• Autorzy: Julita Karwacka

Warianty tytułu

Conditions of the Political System's Transition in the Republic of Belarus : Theoretical and Methodological Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Republika Białoruś jest ostatnim państwem autorytarnym w Europie, którego poziom przemian ustrojowo-prawnych można określić jako autorytaryzm skonsolidowany. W przypadku Białorusi, która po w 1991 roku pretendowała do grona państw demokratycznych, a po 1995 zmieniła kurs w kierunku autorytaryzmu. Istotne jest zatem z punktu teorii, jak i praktyki politycznej ocena uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, które oddziałują na charakter państwa. Ważny aspekt stanowi określenie warunków, które pozwolą na wyjście z autorytaryzmu skonsolidowanego w kierunku demokratyzacji państwa. Na kształt i zakres przemian ustrojowo-prawnych i politycznych wpływają nie tylko elity polityczne czy społeczeństwo, choć one są dominujące, ale także historia, religia, kultura polityczna, system aksjologiczny, będący w znacznym stopniu kontynuacją systemu sowieckiego. Bardzo znaczące w przypadku Białorusi są uwarunkowania kształtowania się autorytaryzmu na poziomie normatywnym i funkcjonalnym. Brak uwarunkowań do powstania aktywnego społeczeństwa obywatelskiego uniemożliwia, na obecnym etapie rozwoju przemian ustrojowo-prawnych, tworzenie i budowanie demokratyzacji, która zgodnie z duchem III fali powinna zakotwiczyć się w Białorusi już po rozpadzie systemu bipolarnego.(abstrakt oryginalny)

EN

The Republic of Belarus is an authoritarian country in Europe, which level of the political system's transition is defined as consolidated authoritarianism. Belarus claimed it was a democratic state after 1991, but in 1995 changed its course towards authoritarianism. From the theoretical aspect, as well as political practice, it is important to assess the internal and external political conditions affecting the multifaceted nature of the state. It is also important to establish the conditions allowing the state's transition from consolidated authoritarianism to democracy. The direction and extent of the political system's transition is influenced not only by political elite or society, although they play a dominant role, but al so by history, religion, political culture or axiomatic system, which in large is still a continuation of the Soviet system. Therefore in the case of Belarus, there is a need for analysis of the conditions shaping authoritarianism on the normative and functional levels. A lack of conditions conducive to the flourishing of civil society impedes the democratization building process, which in accordance with the third wave of democratization should have been anchored in Belarus after the collapse of the bipolar system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przemiany polityczne; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Demokracja; Autorytaryzm

EN

Political changes; Political and systemic transformations; Democracy; Authoritarianism

• Czasopismo: Doctrina. Studia społeczno-polityczne
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 9
• Strony: 129-147

Twórcy

autor

Julita Karwacka

Bibliografia

• J. Zaleśny, System Konstytucyjny Białorusi, Warszawa 2011, s. 9.
• J. Tymanowski, Sąsiedzkie państwa wschodnie w polskiej polityce bezpieczeństwa, Toruń 2009, s. 160.
• J. Wiatr, Europa pokomunistyczna. Przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku, Warszawa 2006, s. 121
• E. Sulejman, Presidentialism and Political Stability in France [w:] J. J. Linz, A. Valenzuela (red.), The Failure of Presidential Democracy: Comparative Perspectives, Baltimore/London 1994, s. 137-162.
• M.S. Shugart, Of Presidents and Parliaments. "East European Constitutional Review", 1993, s. 30-31.
• J. Linz, Totalitaryzm i autorytaryzm [w:] J. Szczupaczyński (wyb. i oprac.) Władza i Społeczeństwo, Warszawa 1995, s. 310.
• G. A. Almond, G. Bingham Powell JR, Comparative Politics: A Development Approach, Boston 1996.
• A. Antoszewski, Demokracje i autorytaryzm we współczesnym świecie [w:] A. Antoszewski, R. Herbut (red.) Systemy polityczne współczesnego świata, Gdańsk 2001, s. 39-45.
• T. Żyro, Wstęp do politologii, Warszawa 2004, s. 205.
• G. Agamben, A. Badiou, D. Bensaid, Co dalej z demokracją, Warszawa 2012, s. 10-13.
• A. Antoszewski, Demokracje Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej, A. Antoszewski, R. Herbut (red.), Systemy polityczne współczesnego świata, Wrocław 1997, s. 13.
• L. Morlino, Democratic Establishments: A Dimensional Analysis [w:] Comparing New Democracies. Transition and Consolidation in Mediterraneau Europe and Southern Cone, E. Baloyra (ed.), London 1987, s. 53-54.
• R. Dahl, Polyarchy: Participation and Opposition, New Haven 1971, s. 34.
• K. Marks, W kwestii żydowskiej, Warszawa 1960, s. 431.
• W. Baluk, Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa [w:] B. J. Albin i W. Baluk (red.) Białoruś. Europa Wschodnia - dekada transformacji, Wrocław 2004, s. 275.
• W. Baluk, Geopolityczny wybór państw Europy Wschodniej [w:] A. Bryc, A. Legucka, A. Włodkowska-Bagan (red.), Bezpieczeństwo obszaru poradzieckiego, Warszawa 2011, s. 55.
• M. Czudakow i in., Politiczeskije partii. Bielarus' i sowriemiennyj mir, Mińsk 2005, s. 210.
• Z. J. Winnicki, Ustrój polityczno-administracyjny Republiki Białoruś - zarys problematyki [w:] B. J. Albin, W. Baluk, Europa Wschodnia. Dekada transformacji. Białoruś, Wrocław 2004, s. 17-18.
• B. Grylak, M. Michalczuk, System polityczny Białorusi [w:] W. Sokół, M. Żmigrodzki (red.) Systemy polityczne państw Europy Środkowej i Wschodniej, Lublin 2005, s. 111.
• A. Bubko, Polityka medialna [w:] B. J. Albin, W. Baluk (red.) Białoruś, Wrocław 2004, s. 248.
• L. Morlino, Democratic Establishments: A Dimensional Analysis [w:] Comparing New Democracies. Transition and Consolidation in Mediterranean Europe and Southern Cone, E. Baloyra (ed.), London 1987.
• F. Fukuyama, The End of History?, "The National Interest", nr 16, lato 1989, s. 3.
• S. Huntington, Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 2009, s. 37.
• E. Mironowicz, Białoruś, Warszawa 1999, s. 14-15.
• P. Eberhardt, Geografia ludności Rosji, Warszawa 2002, s. 258.
• H.Ch. Trepte, Między Polską a Białorusią: problem "tutejszych" i "tutejszości" [w:] R. Traba (red.) Tematy polsko-białoruskie, Olsztyn 2003, s. 96.