Ochrona dziedzictwa kultury a turystyka, czyli w poszukiwaniu "złotego środka"

• Autorzy: Kamil Zeidler

Warianty tytułu

Cultural Heritage Protection and Tourism - Looking for the Best Solution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dziedzictwo kultury i jego poszczególne materialne składniki stanowią istotną wartość z punktu widzenia turystyki. Stąd powszechnie przyjęło się pojęcie turystyki kulturowej, czyli nastawionej na zastane wartości kulturowe. Obowiązkiem nie tylko moralnym, ale i prawnym obecnych pokoleń jest przekazanie w jak najlepszym stanie spuścizny kulturowej pokoleń poprzednich pokoleniom przyszłym. Turystyka może jednak stwarzać zagrożenie dla zabytków. Najważniejsze jest więc znalezienie kompromisu, czyli "złotego środka", pomiędzy ochroną zabytków a ich współczesnym, celowym wykorzystaniem, również jako atrakcji turystycznych. Z jednej strony bezwzględnie konieczne jest społeczne udostępnianie zabytków, z drugiej jednak strony winno się ono odbywać w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu narażać je na degradację i w razie jej wystąpienia, aby była ona stanem odwracalnym. Chodzi bowiem o to, by w wyniku prac restauratorskich i konserwatorskich, w razie dojścia do uszkodzenia zabytku, zużycia jakiegoś jego elementu, na przykład w wyniku eksploatacji, móc przywrócić stan poprzedni. (abstrakt oryginalny)

EN

Cultural heritage and its material elements are valuable from a point of view of the tourism. So we can talk about cultural tourism, as it is usually called, which is focused on cultural values. The moral, but also legal obligation for present generations is to save cultural heritage of previous generations for future generations. However the tourism would be a real danger to monuments of history. That's why it is so important to find the compromise between the conservation and their contemporary using, also as a tourist attraction. On the one hand, wide public using of cultural heritage is very important, but on the other hand it must be well protected and preserved. The result of restoration and conservation of monuments of art have also the aim to prepare them for tourism activity. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka kulturowa; Regulacje prawne; Dziedzictwo kulturowe; Ochrona zabytków

EN

Cultural tourism; Legal regulations; Cultural heritage; Conservation

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 20 Turystyka a prawo
• Strony: 157-170

Twórcy

autor

Kamil Zeidler

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Abrashev B. (2005) Turystyka kulturalna - szansa czy zagrożenie dla europejskiego dziedzictwa narodowego [w:] Z. Jarmoszuk, red., Kultura w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego państw i regionów Unii Europejskiej, Wyd. NCK, Kraków - Warszawa.
• Adamczewski J. (1977) S.O.S. dla Krakowa, Wyd. Literackie, Kraków.
• Bandarin F. (2002) Foreword [w:] A. Pedersen, Managing Tourism At Word Heritage Sites: a Practical Manual for World Heritage Sites Managers, Wyd. UNESCO, Paris.
• Bąk S. (2007) Działania Unii Europejskiej na rzecz kultury i turystyki kulturowej, Wyd. Difin, Warszawa.
• Bogdani-Czepita M. (1993) Heritage Landscape, Wyd. MCK, Kraków.
• Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Novák Z. (1981) Architektura krajobrazu, Wyd. PWN, Warszawa - Kraków.
• Broński K., Purchla J., Zuziak Z., red. (1997) Miasto historyczne. Potencjał dziedzictwa, Kraków.
• Corzo M.A., Zugazagoitia J. (1995) Etyka rekonstrukcji, Ochrona Zabytków, nr 1.
• Etmanowicz A., Sanetra-Szeliga J. (2003) Kultura w programach i funduszach Unii Europejskiej, Wyd. MK, Warszawa.
• Etmanowicz A., Sanetra-Szeliga J. (2004) Projekt w Programie "Kultura 2000", Wyd. MK, Warszawa.
• Etmanowicz A., Sanetra-Szeliga J., red. (2005) Europa - szansa dla kultury. Polskie doświadczenia w korzystaniu ze środków Unii Europejskiej dla kultury, Wyd. MK, Warszawa.
• Frodl W. (1966) Pojęcia i kryteria wartościowania zabytków. Ich oddziaływanie na praktykę konserwatorską, Wyd. MKiS, Warszawa.
• Gutowska K., red. (2000) Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, Wyd. Res Publica Multiethnica, Warszawa.
• Jędrysiak T. (2008) Turystyka kulturowa, Wyd. PWN, Warszawa.
• Kłosek-Kozłowska D. (2005) Miasto historyczne i jego ochrona [w:] T. Rudkowski, red., O zabytkach. Opieka. Ochrona. konserwacja, Wyd. TOnZ, Warszawa.
• Kowalczyk A., red. (2008) Turystyka kulturowa, Wyd. UW, Warszawa.
• Landecka H. (2000) Zarządzanie dziedzictwem kulturowym w mieście historycznym na przykładzie Lublina [w:] K. Gutowska, red., Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, Wyd. Res Publica Multiethnica, Warszawa.
• Michaux N. (1993) Naturally yours... Can tourism and the conservation of the world's natural heritage go together?, UNESCO Sources, nr 53.
• Midura F. (2000) Turystyka a zabytki [w:] K. Gutowska, red., Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, Wyd. Res Publica Multiethnica, Warszawa.
• Midura F., red. (2000) Ziemia. V Kongres Krajoznawstwa Polskiego, Wyd. PTTK, Warszawa.
• Myczkowski Z. (2001) Zarządzanie zabytkowym krajobrazem kulturowym - myśli różne [w:] K. Gutowska, red., Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, Wyd. Res Publica Miltiethnica, Warszawa.
• Pasierb J. St. (2001) Ochrona zabytków sztuki kościelnej, Wyd. TOnZ, Warszawa.
• Pawłowska K. (2005) Ochrona krajobrazu kulturowego [w:] T. Rudkowski, red., O zabytkach. Opieka. Ochrona. konserwacja, Wyd. TOnZ, Warszawa.
• Pawłowska K. (2004) Ochrona zabytków - przed ludźmi czy dla ludzi? [w:] D. Królak-Merska, K.J. Kwiecińska, red., Spotkania w Willi Struvego 2001-2003. Wykłady o dziedzictwie kultury, Wyd. TOnZ, Warszawa.
• Pedersen A. (2002) Managing Tourism At Word Heritage Sites: a Practical Manual for World Heritage Sites Managers, Wyd. UNESCO, Paris.
• Pruszyński J. (2001) Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. I, Zakamycze, Kraków.
• Purchla J., red. (2002) Europa Środkowa - nowy wymiar dziedzictwa, Wyd. MCK, Kraków.
• Rottermund A. (2001) Muzea i turystyka [w:] K.J. Kwiecińska, red., Spotkania w Willi Struvego 1998-2001. Wykłady o dziedzictwie kultury, Wyd. TOnZ, Warszawa 2001.
• Stasiak A., red. (2007) Kultura i turystyka. Razem czy oddzielnie?, Wyd. WSHT, Łódź.
• Żaryn A. (1980) Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków. Zarys działalności i wybór dokumentów, Wyd. ICOMOS, Warszawa.
• Zeidler K. (2007) Prawo ochrony dziedzictwa kultury, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa.
• Zuziak Z., red. (1993) Managing Historic Cities, Wyd. MCK, Kraków.
• Zuziak Z., red. (1992) Managing Tourism in Historic Cities, Wyd. MCK, Kraków.