Planowanie rozwoju a ocena przedsięwzięć inwestycyjnych w krajach rozwijających się

• Autorzy: Alfred Janc

Warianty tytułu

Development Planning and Project Appraisal in Developing Countries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

M.C. Gay w swojej pracy opublikowanej przez ONZ w 1967 roku napisał m.in.: "Planowanie rozwoju jako nauka albo sztuka, lub jedno i drugie, stało się prawie powszechne, szczególnie wśród nowych państw, które uzyskały niepodległość po II wojnie światowej" . Spróbujmy wyjaśnić przyczyny takiej popularności czy powszechności planowania. Można sformułować pogląd, że argumenty przemawiające na korzyść planowania są w rzeczywistości argumentami dotyczącymi niedoskonałości mechanizmów rynkowych. Ulepszanie tych mechanizmów mogłoby zatem w konsekwencji doprowadzić do tego, iż to właśnie rynek decydowałby o charakterze procesów rozwojowych. Trzeba jednakże zdać sobie sprawą z niesłychanej złożoności zjawisk i procesów rozwoju społeczno-gospodarczego, których natura wręcz domaga się działalności planistycznej. Wielkość i struktura potrzeb społecznych i gospodarczych musi stanowić przedmiot zainteresowania współczesnych polityków ekonomicznych i planistów, a z drugiej strony - potrzeby te i odpowiadające im cele rozwojowe zmieniają się w czasie. Owe cele stają się coraz bardziej złożone a ich liczba rośnie. Niech jako przykład posłuży to, iż jeszcze w niedawnej przeszłości dochód narodowy (jego wysokość i tempo wzrostu) był uważany za jeden z zasadniczych celów planowania gospodarczego. Po dziesięcioleciach obserwacji okazało się, że dochód narodowy może w rzeczywistości nie być właściwym miernikiem prawidłowości realizowanych procesów gospodarczych i ich efektów. W planowaniu rozwoju pojawiają się takie cele, jak zwiększony dochód na głowę, bardziej równomierny podział dochodu, zwiększona stabilność stopy wzrostu dochodu, likwidacja ubóstwa, tworzenie stanowisk pracy, rozwój regionalny itp. (fragment tekstu)

EN

The contents of a development plan is very important for the processes of regulating the socio-economic development. It is indeed difficult to think of any contemporary economy doing without development plans. The idea of economic planning has become universal, and development plans play a meaningful role in this concept. Five-year plans have ceased to be an attribute of socialist economies as they have received appropriate attention in industrial economies as well as in developing countries. After the nature of development planning as well as social and economic conditions that ought to be reflected in the plans had been presented, the author pointed out factors leading to low effectiveness of planning in developing countries. There, as the consequence of inadequacies of the centralised type of planning, attention was drawn to relationships between development planning and investment policy and planning. Attention has been given at the same time to problems of project analysis and to economic and social appraisal of projects. The approach using project appraisal at micro-level and the selection of projects leading to fulfilment of development goals has become a part of changes towards a decentralised type of planning in several developing countries. The criteria for project appraisal have been presented in the article from many points of view. It led to description of financial as well as economic and social dimensions of project appraisal. Against that background methods of cost-benefit analysis have been presented. The brief presentation of the history of cost-benefit analysis in industrial countries has been followed by a discussion on the evolution of the project appraisal methodology in developing countries. Main elements of social cost-benefit analysis such as appraisal criteria, the concept of numeraire, the notion of accounting prices as well as methods of pricing and the significance of external effects have been also presented in the article. In the final part of the work conlusions have been drawn about application of social cost-benefit analysis for planning in developing countries. The author pointed out methodological solutions used for taking into account the basic development goals. Main instruments ensuring practical coordination of development projects with development plans in the Third World have also been discussed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Planowanie gospodarcze; Planowanie społeczno-gospodarcze; Rozwój gospodarczy; Rozwój społeczno-gospodarczy; Inwestycje; Kraje rozwijające się; Uwarunkowania transformacji gospodarki; Finansowanie przedsięwzięć rozwojowych; Analiza kosztów i korzyści (AKK)

EN

Economic planning; Socio-economic planning; Economic development; Social economic development; Investment; Developing countries; Determinant of economic transformation; Development projects financing; Cost-benefit analysis (CBA)

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1990
• Numer: nr 156 Planowanie rozwoju społeczno-gospodarczego za granicą
• Strony: 169-214

Twórcy

autor

Alfred Janc

Bibliografia

• Arkadie B.V., Frank Ch.R. Jr., Economic Accounting and Development Planning. Oxford University Press, London 1966.
• Bruno M., The Optimal Selection of Export-promoting and Import-substituting Projects, w: Planning the External Sector: Techniques, Problems and Policies, United Nations, New York 1967, s. 88-135.
• Dasgupta A.K., Pearee D.W., Cost-Benefit Analysis (Theory and Pracitce), Macmillan, London 1972.
• Estimating Accounting Prices for Project Appraisal, pod red. T.A. Powersa, Inter-American Development Bank, Washington, D.C., 1981.
• Fitzgerald F.V.K., Public Sector Investment Planning for Developing Countries, Macmillan, London 1978.
• Galenson W., Leibenstein H., Investment Criteria, Productivity and Development, w: Quarterly Journal of Economics, Vol.69. 1955, s. 342-370.
• Gay M.C., Problems in the Integration of Fereign Aid with National Plains, w: Planning the External Sector: Techniques, Problems and Policies, United Nations, New York 1967, s. 193-220.
• Guidelines for Project Evaluation, United Nations, New York, 1972.
• Irvin G., Modern Cost-Benefit Methods, Macmillan, London 1978.
• Janc A., Analiza kosztów i korzyści w ocenie przedsięwziąć inwestycyjnych, w: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Zeszyt 3, 1984, s. 143-155.
• Janc A., Zastosowanie analizy kosztów i korzyści do oceny inwestycji w krajach rozwijających się, w: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny , Zeszyt 1, 1986, s. 129-144.
• Killick T., The Possibilities of Development Planning, w: Oxford Economic Papers, Vol. 28, 1976, No. 2, s. 161-184.
• Lal D., Methods of Project Analysis: A Review, World Bank Staff Occasional Papers, No. 16, 1974.
• Lal D., Prices for Planning: Towards the Reform of Indian Planning, Heinemann, London 1980.
• Lange O., Dzieła, T. 1 (Kapitalizm), PWE, Warszawa 1973.
• Little I.M.D., Project Analysis in Relation to Planning in a Mixed Economy, w: Development Problems, OECD. Paris 1967.
• Little I.M.D., Mirrlees J.A., Project Appraisal and Planning for Developing Countries, Heinemann, London 1974.
• Little I.M.D., The Little-Mirrlees Exposition of Socioeconomic Project Analysis, w: Social and Economic Dimensions of Project Evaluation, pod red. H. Schwartza i R. Berneya, Inter-American Development Bank, Washington, D.C., 1977, s. 58-65.
• Manual on Economic Development Projects, United Nations, New York 1958.
• Manual of Industrial Project Analysis, OECD, Paris 1968.
• Manual for Evaluation of Industrial Projects, United Nations, New York 1980.
• Leading Issues in Economic Development (Studies in International Poverty), pod red. G.M. Meiera, Oxford University Press, Oxford 1970.
• Myint H., The Economics of the Developing Countries, Hutchinson, London 1980.
• Price-Gittinger J., Economic Analysis of Agricultural Projects, w: Planning Development Projects, pod red. D.A. Rondinelliego, Hutchinson, Stroudsburg 1977, s. 140-155.
• Roemer M., Stern J.J., Cases in Economic Development: Projects, Policies and Strategies, Butterworths, London 1981.
• Singer H.W., Ansari J.A., Rich and Poor Countries, George Allen and Unwin Ltd., London 1977.
• Squire L., Van der Tak H.G., Economic Analysis of Projects, The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London, 1975.
• Thirlwall A.P., Growth and Development, Macmillan, London 1978.
• Tinbergen J., Development Planning, London 1967.
• Tinbergen J., The Design of Development, Baltimore 1958.
• Thompson M.S., Benefit-Cost Analysis for Program Evaluation, SAGE Publications Ltd., London 1980.
• Weckstein R.S., Shadow Prices and Project Evaluation in Less Developed Countries, w: Economic Development and Coltural Change, Vol. 20, No. 3. 1972.