Organizacja i zarządzanie: dziedzina nauki czy sztuki?

• Autorzy: Piotr Banaszyk

Warianty tytułu

Organization and Management: Science or Art?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z klasycznych i rzadko poddawanych w wątpliwość kanonów wyczerpującego definiowania dyscypliny naukowej jest zasada jasnego określenia jej przedmiotu badawczego. Próba przybliżonej choćby identyfikacji miejsca nauki o organizacji i zarządzaniu w całościowym systemie nauk nie powinna zatem pomijać i tego zagadnienia. Usiłowania jego rozstrzygnięcia natrafiają jednak już na samym początku na poważną trudność. Nie wiadomo bowiem czy zarządzanie instytucjami może być traktowane jako odniesienie przedmiotowe wyspecjalizowanej nauki, czy też w pewnym przynajmniej stopniu pozostaje domeną sztuki. Tezę o konieczności traktowania procesów zarządzania jako nauki i sztuki stawia wielu autorów, nawet w publikacjach podręcznikowych. Zwykle uzasadnia się ją stwierdzeniami: że nauka implikuje poszukiwania nowej wiedzy przy zastosowaniu rygorystycznych metod gromadzenia informacji, ich klasyfikowania i oceny, formułowania hipotez i ich weryfikacji; że działalność artystyczna polega na wykorzystaniu talentu i stosowaniu wiedzy w próbach osiągania celu. Takie pojmowanie nauki i sztuki nie zakłada antynomicznego przeciwstawienia tych pojęć, lecz alternatywne podejście do problematyki źródeł rzeczywistego kształtowania organizacji i zarządzania. (fragment tekstu)

EN

Contemporary scientific output is sometimes ambivalently evaluated. Exceptional theoretical achievements and practical successes resulting from them are accompanied by a growing disappointment as to understanding and sealing with new and serious problems. It is underlined that the new way of science development should consist in the application of more holistic, synthetic and integrated approaches than those used at present. One of the disciplines of the newly formed branch of related sciences is the science of organization and management. The phrase "practical science" seems best to reflect its character. This feature involves a number of methodological consequences including the specific tripartied structure of this science. It consists of three parts: theoretical-cognitive, theoretical-rationalization, and practical and implementation. Each of these components may become the subject of a separate scientific specialization but the most advantageous approach is to treat them all as equally important. The procedure of "research in action" is one of the methodological means of keeping the balance of all the components of the science of organization and management. Thanks to this procedure the running of organizations can be done in accordance with scientific principles. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Organizacja; Zarządzanie; Nauka; Sztuka; Nauki o zarządzaniu; Teoria organizacji; Teoria organizacji i zarządzania; Teorie zarządzania; Metodologia nauki

EN

Organisation; Management; Science; Art; Management sciences; Organisation theory; Theory of organization and management; Management theories; Methodology of science

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1990
• Numer: nr 185 Nauki o organizacji i zarządzaniu w systemie nauk społecznych i ich rola w praktyce
• Strony: 86-92

Twórcy

autor

Piotr Banaszyk

Bibliografia

• A. Siemianowski, Poznawcze i praktyczne funkcje nauk praktycznych, PWE, Warszawa 1976.
• D. Gwisziani, Organizacja i zarządzanie, KiW, Warszawa 1976.
• G.S. Odiorne, The Management Theory Jungle and the Existential Manager, Academy of Management Journal, 1966, t. 9, nr 2.
• J.L. Massie, Methodes actuelles de direction des entreprise (Essential of Management), Les Editions d'Organisation, Paris 1967.
• M. Grelik, B. Wawrzyniak, Metodyka usprawnień organizacyjnych, PWE, Warszawa 1982.
• P. Płoszajski, Między refleksją a działaniem. Dylematy praktycznej teorii zarządzania, Ossolineum, Wrocław 1985.
• R.N. Rapoport, Three Dilemmas in Action Reasearch, referat na SSRC Conference, York 1970.