Badanie istotności czynnika finansowego w rozwoju indywidualnego budownictwa mieszkaniowego ludności rolniczej

• Autorzy: Ryszard Mikołajczak , Bogdan Sojkin

Warianty tytułu

Studies of the Importance of the Financial Factor in the Development of Individual Home-Building of the Agricultural Population

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W strukturze własnościowej polskiego rolnictwa dominującą rolę odgrywa sektor indywidualny. Zjawisko to zmusza do potraktowania tego sektora w nieco odmienny sposób niż pozostałych. Dotyczy to w szczególności tej sfery oddziaływania organów i instytucji państwowych, które wiążą się ze stymulowaniem wzrostu produkcji rolnej. W podejściu tym nie można zawężać pola oddziaływania tylko do bezpośrednich instrumentów stymulowania produkcji rolnej, ale również należy uwzględniać w szerszym niż dotychczas zakresie wszystkie czynniki pośrednie przyczyniające się do wzrostu produkcji tego sektora. Jedną z grup czynników pośrednich są czynniki socjalne, które łączą się z udostępnianiem ludziom usług w zakresie ochrony zdrowia, oświaty czy zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. To właśnie w tych czynnikach, jak pisał S. Gucwa, należałoby upatrywać najniższych kosztów społecznych, znacznego w długim okresie wzrostu produkcji rolnej. Poprawa warunków mieszkaniowych indywidualnych rolników opierać się musi, ze względu na charakter zabudowy związanej z koncentracją budynków gospodarczych, na rozwoju jednej z form tego budownictwa jakim jest indywidualne budownictwo mieszkaniowe. Tak więc zmiany jakie następują w zasobach mieszkaniowych ludności rolniczej pod wpływem rozwoju indywidualnego budownictwa tej ludności mają decydujące znaczenie dla poprawy warunków mieszkaniowych tej grupy społecznej. Prawidłowy z punktu widzenia poprawy warunków mieszkaniowych, rozwój indywidualnego budownictwa ludności rolniczej zdeterminowany jest przez szereg czynników. Celem niniejszego opracowania jest więc podjęcie próby wyznaczenia stopnia istotności każdej z tych grup czynników ze szczególnym uwzględnieniem grupy zawierającej czynniki finansowe w procesie rozwoju stopnia zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych ludności. W literaturze finansowej dość często w celu określenia znaczenia czynnika finansowego w rozwoju lub funkcjonowaniu poszczególnych sfer działalności gospodarczej czy społecznej używa się formy opisowej. Pojawiają się zatem określenia w postaci: w danym zjawisku instrument finansowy x odgrywa małą, znaczną, dużą rolę. Kie trzeba udowadniać, że określenia te są mało precyzyjne. W większości przypadków opierają się one na intuicji badacza, rzadziej natomiast oceny te wyprowadza się na podstawie wyników uzyskanych w drodze stosowania odpowiednich metod matematycznych. Okazuje się, że dzięki zastosowaniu odpowiednich metod ilościowych można w znacznym stopniu uściślić te przymiotniki, wskazując co najmniej na rangę lub znaczenie poszczególnych czynników w rozwoju danego zjawiska. W związku z tym pierwszym krokiem w tym postępowaniu jest dokonanie wyboru odpowiedniej metody ilościowej oraz wyznaczenie i określenie potencjalnych czynników wpływających na rozwój charakteryzowanego zjawiska. Prezentowany artykuł uwzględnia powyższy tok postępowania i w związku z tym składa się z trzech części. Pierwsza z nich dotyczy ogólnej charakterystyki metod ilościowych, które mogą mieć zastosowanie w danym przedmiocie badań, by na tym tle poddać szczegółowemu opisowi jedną z wybranych metod. W drugiej części dokonano opisu zmiennych, jakie uwzględniono w opracowaniu. W trzeciej części natomiast dokonano opisu rezultatów zastosowanej w opracowaniu metody i dokonano próby interpretacji uzyskanych wyników. W opracowaniu wykorzystano metodę analizy czynnikowej jako metodę redukcji, ustalonego a priori zbioru zmiennych potencjalnych. Autorzy prezentowanego artykułu, ze względu na ograniczony dostęp do danych liczbowych, nie mieli podstaw do arbitralnego (jednoznacznego) formułowania wniosków końcowych. Ważniejszym dla nich celem było ukazanie możliwości zastosowania wybranej metody w zjawiskach ekonomiczno-społecznych i ukazanie w nich roli czynnika finansowego. (fragment tekstu)

EN

The aim of the paper is to point out the role of the financial factor in the development of individual home-building of the agricultural population with the application of econometric methods of evaluating various groups of factors. The increase of habitable rooms during the studied period i.e. in the years 1970-1982 was assumed as an egzogenic variable. 19 endogenic variables were classified in 5 groups which concerned: housing conditions, financial factors, socio-demographic factors, material factors and factors influencing marketability of individual households. As a result of calculations made on the computer ODRA. 1305 by means of a packet of statistic analysis XDS3-9factor loadings were obtained, out of which 5 were suitable for economic interpretation (the remaining 4 were irrelevant from the statistic point of view) of the interdependencies discovered during investigations. This method proved useful for the evaluation of the financial factor in the development of home-building, although it is not sufficient for its full explanation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Budownictwo mieszkaniowe; Ludność wiejska; Rolnictwo; Indywidualne gospodarstwa rolne; Finansowanie budownictwa mieszkaniowego; Analiza czynnikowa

EN

Housing construction; Rural population; Agriculture; Individual arable farms; Housing finance; Factor analysis

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 1988
• Numer: nr 167 Studia ekonomiczno-finansowe z działalności socjalno-kulturalnej (2)
• Strony: 106-123

Twórcy

autor

Ryszard Mikołajczak

autor

Bogdan Sojkin

Bibliografia

• J. Okoń: Analiza czynnikowa w psychologii, PWN, Warszawa 1964.
• M. Gruszczyński, M. Kolupa, E. Leniewska, G. Napiórkowski: Miary zgodności metody doboru zmiennych, problemy współliniowości. Warszawa: PWN 1979.
• Metody ilościowe i modele w geografii, praca zbiorowa pod red. Z. Chojnickiego. Warszawa: PWN 1977.
• R. Mikołajczak, Funkcjonowanie kredytu bankowego na indywidualne budownictwo mieszkaniowe ludności rolniczej w woj. poznańskim w latach 1971-1978. W: Instrumenty polityki finansowej wobec jednostek gospodarczych. Zeszyty Naukowe. Seria I AE Poznań 1983.
• R. Zieliński: Tablice Statystyczne. Warszawa: PWN 1972.
• S. Bartosiewicz: Ekonometria. Warszawa: PWE, 1976.
• S. Gucwa: Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania praktyki rolnej. Wieś współczesna 1978 nr 7.
• T. Czyż: Zastosowanie metody analizy czynnikowej do badania ekonomicznej struktury regionalnej Polski. Prace Geograficzne IG PAN Warszawa 1971 nr 92.
• W. Pluta, Wielowymiarowa analiza porównawcza w badaniach ekonomicznych. Warszawa: PWE 1977.