W kwestii legalnej definicji granic karnoprocesowego środka odwoławczego

• Autorzy: Katarzyna Sychta

Warianty tytułu

The Question of a Legal Definition of the Limits of an Appellate Measure in Criminal Proceedings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W modelach o zawężonym zakresie kontroli odwoławczej podstawowy czynnik wpływający na zakres rozpoznania sprawy stanowią granice środka odwoławczego. Ilość i rodzaj tworzących je elementów postrzegane są w sposób bardzo zróżnicowany. Rozwiązaniem kwestii wieloznaczności spornego pojęcia wydaje się art. 433 § 2 k.p.k. Zawartą w nim listę elementów podlegających obligatoryjnej kontroli w instancji odwoławczej traktuje się bowiem jako definicję granic środka odwoławczego zawierającą wyliczenie desygnatów tej nazwy. Zgodnie z treścią art. 433 § 2 k.p.k. elementami kontrolowanymi są jedynie zarzuty i wnioski odwoławcze, w wyliczeniu zabrakło natomiast niekwestionowanego składnika granic, jakim jest zakres zaskarżenia. Desygnaty elementów kontrolowanych nie tworzą więc pełnego zakresu nazwy definiowanej. Tym samym lista elementów kontrolowanych nie eliminuje wieloznaczności spornego pojęcia. Wyliczenie elementów kontrolowanych w instancji odwoławczej nie zawiera również zwrotów typowych dla definicji legalnej. W przepisach obowiązujących od 1 lipca 2015 r. zrezygnowano z posługiwania się spornym pojęciem, zastępując je kryterium wskazującym na kwestionowany fragment orzeczenia i uchybienia popełnione przez decydenta. (abstrakt oryginalny)

EN

The limits of an appellate measure constitute a fundamental factor influencing the examination of a matter in models with a reduced scope of appellate control. The quantity and type of its constituents are interpreted in a highly diverse manner. Article 433 § 2 of the Code of Criminal Procedure (k.p.k.) appears to be a solution to the question of ambiguity of the said disputable notion. The elements contained therein that are subject to obligatory control in the appellate instance are treated as a definition of the limits of an appellate measure. As per Article 433 § 2 of k.p.k., the controlled elements comprise accusations and appellate motions, but the enumeration lacks an unquestionable constituent of the limits, which is the scope of appeal. A list of controlled elements is only a fragmentary list of designations of the limits of an appellate measures. Article 433 § 2 of k.p.k. does not eliminate the question of ambiguity of the disputable notion. Likewise, the list of controlled elements does not include expressions typical for a legal definition. The legal provisions that have been in effect since 1 July 2015 do not include the disputable notion. It has been replaced by a criterion indicating the questioned extract of the judgment and default of the governing body. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kodeks postępowania karnego; Prawo karne; Kodeks karny; Kontrola

EN

Code of Criminal Procedure; Criminal Law; Criminal Code; Control

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 4
• Strony: 161-172

Twórcy

autor

Katarzyna Sychta

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• A. Bachrach, System odwoławczy - procesowe i ustrojowe powiązania, "Państwo i Prawo" 14, 1959, z. 7.
• A. Bielska-Brodziak, Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009.
• A. Bielska-Brodziak, Kłopoty z definicjami legalnymi, w: O. Bogucki, S. Czepita (red.), System prawny a porządek prawny, Szczecin 2008.
• A. Bojańczyk, O prawnej podstawie i procesowym zasięgu oddziaływania bezwzględnych przyczyn odwoławczych w procesie karnym (art. 439 § 1 K.p.k.). Głos w kwestii programu kontroli odwoławczej w sprawach o strukturze wielopodmiotowej, w: P. Hofmański (red.), Węzłowe problemy procesu karnego, Warszawa 2010.
• A. Bulsiewicz et al., Przebieg postępowania karnego, Toruń 1999.
• A. Gaberle, Funkcje kontroli instancyjnej w procesie karnym (zagadnienia podstawowe), w: idem, S. Waltoś (red.), Środki zaskarżenia w procesie karnym. Księga pamiątkowa ku czci Prof. Zbigniewa Dody, Kraków 2000, s. 40 i n.; J. Grajewski, Przebieg procesu karnego, Warszawa 2001.
• A. Kaftal, O granicach i kierunku środka odwoławczego w świetle nowego kodeksu postępowania karnego, "Palestra" 1970, z. 3.
• A. Kaftal, System środków odwoławczych w polskim procesie karnym (Rozważania modelowe), Warszawa 1972.
• A. Malec, Zarys teorii definicji prawniczej, Warszawa 2000.
• A. Sakowicz, Postępowanie dowodowe w postępowaniu apelacyjnym. Zarys problematyki, w: P. Wiliński (red.), Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2015.
• A. Zachuta, Skorzystanie z cudzej skargi odwoławczej - art. 435 K.p.k. "Prokuratura i Prawo" 2006, z. 11.
• B. Bieńkowska et al., Wykład prawa karnego procesowego, Białystok 1998.
• C. Borkowski, Przyczynek do wykładni funkcjonalnej przepisu art. 389 K.p.k., "Wojskowy Przegląd Prawniczy" 1984, z. 3.
• D. Świecki, Apelacja obrońcy i pełnomocnika po zmianach, w: P. Wiliński (red.), Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2015.
• D. Świecki, Reformatoryjne orzekanie w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, "Przegląd Sądowy" 2014 z. 10.
• D. Świecki, Zarzut jako składnik środka zaskarżenia, w: P. Hofmański, P. Kardas, P. Wiliński (red.), Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu, Warszawa 2014.
• F. Prusak, Komentarz do Kodeksu postępowania karnego, t. 2, Warszawa 1999.
• F. Prusak, Podstawy rewizji w procesie karnym, Warszawa 1970.
• G. Wierczyński, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2010.
• J. Bafia, Zmiana kwalifikacji prawnej czynu w procesie karnym, Warszawa 1964.
• J. Bratoszewski et al., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 3, Warszawa 2004.
• J. Grajewski, L. K. Paprzycki, M. Płachta, Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 425-673 K.p.k., t. 2, Kraków 2003.
• J. Gregorewicz, Definicje w prawie i nauce prawa, Łódź 1962.
• J. Izydorczyk, Granice orzekania karnego sądu odwoławczego (na podstawie badań praktyki sądów okręgu łódzkiego), "Studia Prawno-Ekonomiczne" 2004, t. 69.
• J. Izydorczyk, Granice orzekania sądu odwoławczego w polskiej procedurze karnej, Łódź 2010.
• J. Izydorczyk, Pojęcie granic orzekania sądu odwoławczego w procesie karnym, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica" 2004, z. 67.
• K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, t. 1, Warszawa 1965.
• K. Marszał et al., Proces karny. Przebieg postępowania, Katowice 2012.
• K. Marszał, Granice środka odwoławczego w polskim procesie karnym, "Problemy Prawa Karnego" 1988, z. 14.
• K. Marszał, Jeszcze w sprawie pojęcia granic środka odwoławczego w procesie karnym, w: W. Cieślak, S. Steinborn (red.), Profesor Marian Cieślak - osoba, dzieło, kontynuacje, Warszawa 2013.
• K. Marszał, Problem granic środka odwoławczego w polskim procesie karnym, "Problemy Prawa Karnego" 1975, z. 1.
• K. Marszał, System apelacyjno-kasacyjny w polskim procesie karnym, w: Wybrane zagadnienia procedury karnej. Księga ku czci Profesora Andrzeja Murzynowskiego, "Studia Iuridica" 1997, z. 33.
• K. Marszał, Zakres orzekania sądu rewizyjnego w razie zaskarżenia wyroku na niekorzyść oskarżonego, "Nowe Prawo" 1987, z. 9.
• K. Marszał, Zasadnicze problemy postępowania odwoławczego w polskim procesie karnym de lege lata i de lege ferenda, "Studia Iuridicia Silesiana" 1978, z. 247.
• K. Marszał, Zasadnicze składniki granic środka odwoławczego w procesie karnym, w: A. Gaberle, S. Waltoś (red.), Środki zaskarżenia w procesie karnym. Księga pamiątkowa ku czci Prof. Zbigniewa Dody, Kraków 2000.
• K. Marszał, Zmiana kwalifikacji prawnej czynu w postępowaniu rewizyjnym, "Problemy Prawa Karnego" 1989, z. 15.
• K. Marszał, Znaczenie granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów w postępowaniu odwoławczym w sprawach karnych, "Problemy Prawa Karnego" 2004, z. 25.
• K. Mioduski, Model postępowania rewizyjnego w polskim procesie karnym, "Państwo i Prawo" 23, 1968, z. 8-9.
• Ł. Jagiełłowicz, Ł. Wiśniewski, Reformatoryjne orzekanie przez sąd odwoławczy w nowym modelu procesu karnego w świetle genezy reguł ne peius, w: M. Rogacka-Rzewnicka, H. Gajewka-Kraczkowska, B.T. Bieńkowska (red.), Wokół gwarancji współczesnego procesu karnego. Księga Jubileuszowa Profesora Piotra Kruszyńskiego, Warszawa 2015.
• M. Błachut, W. Gromski, J. Kaczor, Technika prawodawcza, Warszawa 2008.
• M. Cieślak, Podstawowe pojęcia dotyczące rewizji według K.p.k., "Palestra" 1960, z. 9.
• M. Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, w: idem, Dzieła wybrane, red. S. Waltoś, t. 2, Kraków 2011.
• M. Figas, W sprawie przekraczania granic podmiotowych środka odwoławczego w procesie karnym, część I, "Palestra" 2010, z. 7-8; część II "Palestra" 2010, z. 9-10.
• M. Fingas, S. Steinborn, Granice rozpoznania sprawy w instancji odwoławczej w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego z dnia 27 września 2013 r. i 20 lutego 2015 r., w: P. Wiliński (red.), Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2015.
• M. Klejnowska, Ograniczenia sądu odwoławczego orzekającego w sprawie karnej po wniesieniu środka odwoławczego, Rzeszów 2008.
• M. Kwietniewska, Zmiana kwalifikacji prawnej czynu w postępowaniu odwoławczym (art. 455 k.p.k.), "Państwo i Prawo" 61, 2006, z. 4.
• M. Rogacka-Rzewnicka, Apelacyjny model kontroli odwoławczej, w: P. Kruszyński (red.), Nowe uregulowania prawne w Kodeksie postępowania karnego z 1997 r., Warszawa 1999 r.
• M. Rogacka-Rzewnicka, Kasacja w polskim procesie karnym, Warszawa 2001.
• M. Zieliński, Wyznaczniki reguł wykładni prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 60, 1998, z. 3-4.
• P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego, t. 2: Komentarz do artykułów 297-467, Warszawa 2011.
• P. Hofmański, S. Zabłocki, Sprawność postępowania odwoławczego w świetle noweli do Kodeksu postępowania karnego z 27.9.2013 r., w: Z. Jędrzejewski et al. (red.), Między nauką a praktyką prawa karnego. Księga Jubileuszowa Profesora Lecha Gardockiego, Warszawa 2014.
• P. Kruszyński, Kilka refleksji na temat art. 440 K.p.k., w: J. Skorupka (red.), Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa profesor Zofii Świdy, Warszawa 2009.
• P. Mirek, Nowy model postępowania dowodowego przed sądem II instancji - aspekty praktyczne nowelizacji art. 452, "Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury" 2014, z. 2.
• P. Pratkowiecki, Kierunek środka odwoławczego wniesionego w sprawie karnej, "Przegląd Sądowy" 2008, z. 7-8.
• P. Rogoziński, Kilka uwag o stosowaniu art. 440 K.p.k. w toku rozpoznawania zażaleń na postanowienia i zarządzenia, w: A. Przyborowska-Klimczak, A. Taracha (red.), Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, Warszawa 2011.
• R. Kmiecik, Wadliwe czynności biegłego jako przeszkoda w utrzymaniu wyroku w mocy (art. 440 K.p.k.), w: I. Nowikowski (red.), Problemy stosowania prawa sądowego. Księga ofiarowana profesorowi Edwardowi Skrętowiczowi, Lublin 2007.
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. 2002, Nr 100, poz. 908)
• S. Stachowiak, P. Wiliński, B. Janusz-Pohl, Zmiana kwalifikacji prawnej w toku postępowania karnego, w: Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak (red.), Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego w świetle kodyfikacji karnych z 1997 roku i propozycje ich zmian, Warszawa 2009.
• S. Steinborn, Kształtowanie się granic rozpoznania sprawy w instancji odwoławczej w procesie karnym w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego z dnia 27 września 2013 r. i 20 lutego 2015 r., w: D. Kala, I. Zgoliński (red.), Problemy reformy prawa karnego materialnego i procesowego, Warszawa 2015.
• S. Steinborn, O paradoksach i dobrodziejstwach zmiany lub uchylenia orzeczenia na rzecz współoskarżonych wskutek uwzględnienia cudzego środka odwoławczego (art. 435 K.p.k.), w: A. Przyborowska-Klimczak, A. Taracha (red.), Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, Warszawa 2011 S. Steinborn, O zakresie orzekania poza granicami środka odwoławczego w świetle zasad i tendencji rozwojowych współczesnego procesu karnego (uwagi de lege ferenda), w: T. Grzegorczyk, J. Izydorczyk, R. Olszewski (red.), Z problematyki funkcji procesu karnego, Warszawa 2013.
• S. Steinborn, Orzekanie przez sąd odwoławczy niezależnie od kierunku środka odwoławczego, w: M. Płachta (red.), Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, "Gdańskie Studia Prawnicze" 2003, t. 11.
• S. Steinborn, Postępowanie dowodowe w instancji apelacyjnej w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego, "Prokuratura i Prawo" 2015, z. 1-2.
• S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 1996.
• S. Wronkowska, M. Zieliński, Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warszawa 2004.
• S. Wronkowska, M. Zieliński, Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych, Warszawa 1993.
• S. Zabłocki, Między reformatoryjnością a kasatoryjnością, między apelacyjnością a rewizyjnością - ku jakiemu modelowi zmierza postępowanie odwoławcze po zmianach kodeksowych z lat 2013-2015, w: P. Wiliński (red.), Obrońca i pełnomocnik w procesie karnym po 1 lipca 2015 r. Przewodnik po zmianach, Warszawa 2015.
• S. Zabłocki, O niektórych zmianach wprowadzonych przez nowy kodeks postępowania karnego w zakresie postępowania odwoławczego, "Przegląd Sądowy" 1997, z. 11-12.
• S. Zabłocki, Postępowanie odwoławcze, kasacyjne i wznowieniowe w procesie karnym, Warszawa 1999.
• T. Bąkowski et al., Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Warszawa 2003.
• T. Grzegorczyk, Bezwzględne przyczyny odwoławcze w orzecznictwie Sądu Najwyższego, "Prokuratura i Prawo" 1995, z. 4.
• T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2011.
• T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego, t. 1: Komentarz do art. 1-467, Warszawa 2014.
• T. Grzegorczyk, Ku usprawnieniu postępowania apelacyjnego i szerszemu reformatoryjnemu orzekaniu przez sąd odwoławczy, w: P. Hofmański, P. Kardas, P. Wiliński (red.), Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu, Warszawa 2014.
• T. Kotarbiński, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Warszawa 1986.
• T. Pawłowski, Pojęcia i metody współczesnej humanistyki, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1977.
• Ustawa z 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. 2013, poz. 1247).
• W. Grzeszczyk, Bezwzględne przyczyny odwoławcze w orzecznictwie Sądu Najwyższego, "Prokuratura i Prawo" 1995, z. 4.
• W. Grzeszczyk, Granice orzekania w postępowaniu odwoławczym na niekorzyść oskarżonego, "Prokuratura i Prawo" 2007, z. 1.
• W. Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2003.
• W. Kociubiński, Zakres orzekania sądu odwoławczego w nowym kodeksie postępowania karnego, "Przegląd Sądowy" 1997, z. 11-12.
• W. Kociubiński, Zakres orzekania sądu odwoławczego w świetle ustawy z 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, "Wrocławskie Studia Sądowe" 2014, z. 1.
• W. Mendys, Funkcje zarzutów odwoławczych w konstrukcji granic środka odwoławczego wedle K.p.k., "Nowe Prawo" 1976, z. 12.
• W. Mendys, W sprawie kierunku i granic środka odwoławczego wedle K.p.k., "Palestra" 1974, z. 4.
• W. Patryas, Definiowanie pojęć prawnych, Poznań 1997.
• Z. Doda, Jeszcze o modelu środków odwoławczych i "modelu" polemiki, "Państwo i Prawo" 36, 1974, z. 1.
• Z. Doda, Kilka uwag w związku z art. 386 K.p.k., "Palestra" 1967, z. 10-11.
• Z. Doda, Konstrukcja granic środka odwoławczego w polskim prawie karnym procesowym, "Krakowskie Studia Prawnicze" 1975, z. 8.
• Z. Doda, Uwagi na temat kierunku i granic środka odwoławczego w K.p.k., "Palestra" 1979, z. 4.
• Z. Muras, Bezwzględne przyczyny odwoławcze, Toruń 2004.
• Z. Muras, Postępowanie odwoławcze w procesie karnym. Artykuły 425-467 K.p.k. Komentarz, Warszawa 2004.
• Z. Ziembiński, O zwrotach definicyjnych w ustawodawstwie PRL, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zeszyt Specjalny, Poznań 1956.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2015.77.4.13