Zastosowanie wybranych metod porządkowania liniowego do oceny jakości miodów

• Autorzy: Michał Major , Janusz Niezgoda , Stanisław Popek

Warianty tytułu

The Application of Selected Methods of Linear Ordering to Build Quality Rankings of Honey

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszego artykułu jest prezentacja możliwości zastosowania wybranych metod statystycznej analizy porównawczej do oceny jakości produktów naturalnych. Jednym z przykładów takich produktów może być miód pszczeli (Apis mellifera). Autorzy opracowania, opierając się na wynikach badań fizykochemicznych przeprowadzonych dla trzech typów i ośmiu odmian miodów pszczelich, spróbowali dokonać ich jakościowej oceny. Jakość miodu była oceniana głównie w kategoriach jakości "technicznej", rozumianej jako poziom zgodności określonych właściwości fizykochemicznych miodu z określonymi zaleceniami normatywnymi. Ocena taka może polegać na dychotomicznym podziale analizowanych produktów na podzbiór produktów spełniających wymagania jakościowe oraz na podzbiór produktów niespełniających wymagań jakościowych. W dalszej kolejności w obrębie zbioru spełniającego wymagania jakościowe można dokonywać porządkowania liniowego ocenianych produktów. Działania takie w zarządzaniu jakością są określane mianem konstruowania rankingów. Stosuje się je powszechnie w trakcie oceny jakości typu produktu będącej składową jakości technicznej (szerzej zob. Iwasiewicz, 2003). Celem tego typu badań jest uzyskanie odpowiedzi na ważne pytanie: jaka jest pozycja określonego gotowego produktu (miodu) w zbiorze substytucyjnych produktów tej klasy? W sytuacji natomiast, gdy dany produkt jest rozpatrywany w izolacji od pozostałych produktów substytucyjnych danej klasy, celem jest poznanie jego dystansu od rzeczywistego lub wirtualnego produktu - wzorca. Oczywiście cel drugi może być również pomocny w osiągnięciu celu pierwszego, jakim jest ustalenie hierarchii jakości wewnątrz klasy z użyciem określonej wzorcowej metody porządkowania obiektów. Uzyskanie odpowiedzi na pytanie, w którym miejscu hierarchii jakościowej znajduje się badany produkt, dostarcza producentom miodów niezwykle ważnego narzędzia promocji produktu na rynku. Jak powszechnie wiadomo, promocja jest istotnym czynnikiem kształtującym sensoryczny profil produktu. Można zatem stwierdzić, że ocena jakości typu stanowi pośrednie narzędzie kształtowania jakości marketingowej produktu, która decyduje o końcowym sukcesie produktu na rynku. (fragment tekstu)

EN

The purpose of this article is the attempt to assess the quality of natural products based on the example of honey. The quality of products produced by man is judged primarily in terms of technical quality of the product describing the agreement between parameters established by the man, and their implementation in the final product. In this paper the authors, using the results of research on physical and chemical properties, have made a comparative assessment of the quality of honey. Using different methods of linear ordering of objects, the authors have built quality rankings. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Badania miodu; Badanie jakości miodów pszczelich; Porządkowanie liniowe; Statystyczna analiza porównawcza; Analiza porównawcza

EN

Honey research; Quality control of honey; Linear ordering; Statistical comparison analysis; Comparative analysis

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 203 Badania ekonometryczno-statystyczne w teorii i praktyce
• Strony: 125-133

Twórcy

autor

Michał Major

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Janusz Niezgoda

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Stanisław Popek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Hwang C.L., Yoon K. (1981): Multiple Attribute Decision Making. Lecture Notes in Economics and Mathematical Systems, No. 186, Springer.
• Iwasiewicz A. (2003): Ocena poziomu jakości typu. W: Prace z zakresu statystycznych metod sterowania jakością. Zeszyty Naukowe nr 643, Kraków.
• Kendall M.G., Babington Smith B. (1939): The Problem of m Rankings. "The Annals of Mathematical Statistics", 10 (3), s. 275-287.
• Popek St. (2001): Studium identyfikacji miodów odmianowych i metodologii oceny właściwości fizykochemicznych determinujących ich jakość. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Seria Specjalna: Monografie, nr 147.
• Saaty T.L. (1980): The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill Co., New York.
• Steczkowski J., Zeliaś A. (1981): Statystyczne metody analizy cech jakościowych. PWE, Warszawa.
• Stobiecka J. (2010): Modele pomiaru jakości marketingowej produktów. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków.
• Szłapczyńska J. (2005): Przegląd metod rozwiązywania wielokryterialnych problemów decyzyjnych - zastosowania w procesach nawigacyjnych. Prace Wydziału Nawigacyjnego Akademii Morskiej w Gdyni, nr 17, Gdynia.
• Walesiak M. (2011): Uogólniona miara odległości GDM w statystycznej analizie wielowymiarowej z wykorzystaniem programu R. Wydawnictwo UE, Wrocław.