Uwagi krytyczne do regulacji "obliga giełdowego" jako sposobu budowania hurtowego rynku gazu ziemnego w Polsce

• Autorzy: Robert Zajdler

Warianty tytułu

Critical Notes to the Regulatory Measures of "Exchange Obligation" as a Method of Construction of the Wholesale Natural Gas Market in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza prawna przyjętych rozwiązań regulacyjnych w zakresie obowiązku sprzedaży zdefiniowanych ilości gazu ziemnego wysokometanowego przez określone w ustawie podmioty na giełdach towarowych lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany. Wymiar tego obowiązku jest znaczący. Zobowiązany podmiot powinien sprzedać gaz ziemny w ramach tego mechanizmu w ilości nie mniejszej niż 30% w 2013 r., 40% w 2014 r. i 55% w 2015 r. i w latach następnych. Brak jego realizacji grozi karą finansową do 15% przychodów z działalności prowadzonej na podstawie koncesji w poprzednim roku podatkowym. Te rozwiązania prawne rodzą wątpliwości natury konstytucyjnej, administracyjnoprawnej oraz cywilnoprawnej w zakresie dopuszczalności przyjętego sposobu regulacji stosunków umownych. Niejasność niektórych pojęć i przyjętych rozwiązań sprawia, że zakładany ich skutek może nie zostać osiągnięty, a koszty ich wprowadzenia mogą negatywnie oddziaływać na rynek i jego uczestników. Rozważania osadzone są również w kontekście uwarunkowań rynku gazu ziemnego Unii Europejskiej oraz struktury rynku krajowego. Zaproponowany przez ustawodawcę model obrotu na rynku hurtowym jest odmienny od tego obserwowanego w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej, co może powodować bariery w dalszym rozwoju rynku i integracji rynku krajowego z rynkiem Unii Europejskiej. W artykule zaprezentowano sugerowane rozwiązania prawne, które w ocenie autora mogą dostosować wprowadzony model do tego istniejącego w Unii Europejskiej. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article is to present legal analysis of regulatory solutions in terms of the sale of defined quantities of natural gas by the entities specified in the Act on commodity exchanges or market organized by the entity operating in the territory of the Republic of Poland regulated market. The market implications of proposed solutions are significant. The entity obliged has to sell natural gas under this mechanism in an amount not less than 30% in 2013, 40% in 2014 and 55% in 2015 and subsequent years. Non-fulfilment or inadequate fulfilment of this obligation is sanctioned up to 15% of the financial income from activities conducted by the entity on the basis of concessions in the previous fiscal year. These solutions raise legal uncertainties concerning their constitutional and administrative and civil law aspects regarding the admissibility of the method of regulation of contractual relations. The vagueness of certain terms may lead to its inadequate application. The costs of their introduction may adversely affect the market and its participants. Considerations are embedded in the economic and geostrategic context of the natural gas market conditions in the European Union and in the structure of the domestic market. The proposed wholesale gas market model is different from that the one observed in other EU Member States. It may therefore cause barriers to further market development and integration of the domestic market of the European Union market. This paper will present suggested legal solutions, which in the opinion of the author can enhance the adopted model to the one existing in the European Union. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gaz ziemny; Handel gazem; Regulacje prawne; Prawo energetyczne; Rynek energetyczny

EN

Natural gas; Gas trade; Legal regulations; Energy law; Energy market

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2014
• Tom: 19 (XIX)
• Numer: nr 21 (3)
• Strony: 247-264

Twórcy

autor

Robert Zajdler

• Politechnika Warszawska; Zajdler Energy Lawyers

Bibliografia

• Antczak J., Nie porażają doskonałością, "Rzeczpospolita" 2001, PCD 2001/6/13 (SIP Lex nr 30421).
• Bieniek G., Ciepła H., Dmowski S. i in. Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, Lexis Nexis, Warszawa 2011.
• BP Statistical Review 2013 [na:] https://www.bp.com/content/dam/bp/pdf/statisticalreview/statistical_review_of_world_energy_2013.pdf (dostęp w dniu 31.03.2014).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (DzU L 211 z 14/08/2009, s. 94-136).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 98/30/WE z 22 czerwca 1998 r. dotycząca wspólnych zasad w odniesieniu do rynku wewnętrznego gazu ziemnego (DzU L 204 z 21/07/1998, s. 1-12).
• Gronowski S., Rozbieżność ocen, "Rzeczpospolita" 2000, PCD.2000.6.7 (SIP Lex nr 26389/1).
• Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej OGP Gaz-System S.A., wersja nr 023 z listopada 2013 r., www.gaz-system.pl.
• Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Dom Organizatora, Toruń 2003.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9.10.2001 r. SK 8/2000, OTK ZU Nr 7 (45)/2001, s. 1035
• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, druk nr 946, www.sejm.gov.pl.
• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne, druk sejmowy 2389.
• Raport Krajowy Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki za 2013 r., Warszawa lipiec 2013 r., www.ure.gov.pl/download/1/6634/Raport2013.pdf.
• Rozporządzenia Rady Ministrów z 24 października 2000 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy, gdyż wpływa ono również na kierunki dywersyfikacji (Dz. U 2000 nr 95, poz. 1042).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz. U 2013 nr 820).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (Dz. U L 211 z 14/08/2009, s. 36-54).
• Ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U 2012 nr 1059 jt., ze zm.).
• Ustawa dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U 2013 nr 984).
• Ustawa z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U 2007 nr 50 poz. 331).
• Ustawa z 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U 2012 poz. 1190).
• Ustawa z 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U 2014 nr 197 jt. ).
• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U 2014 nr 121 jt.).
• Ustawa z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U 2014 nr 94 jt.).
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt II GSK 51/2012.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10 października 2012 r., sygn. akt VI ACa 398/2012.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 1 czerwca 2010 r., sygn. akt III SK 5/2010.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13 marca 2007 r., sygn. akt K8/07.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 29 listopada 2006 r., sygn. akt SK 51/06.
• Wyroki TK z 27.11.2007 r. U. 11/97, OTK ZU 5-6/14-15 (1997).
• Zajdler R., Legal Aspects of Electricity and Gas Interconnectors with Third Countries, [w:] EU Energy Law, Legal constraints with the implementation of Third Liberalisation Package, red. Robert Zajdler, wyd. 1, Cambridge Scholars Publishing, Cambridge 2012.
• Zajdler R., Pespektywy rozwoju formuł cenowych w kontraktach długoterminowych na dostawy gazu ziemnego oraz ich znaczenie dla stworzenia w Polsce hubu gazowego dla państw Europy Środkowo-Wschodniej, wyd. 1, Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012.
• Zajdler R., Polski rynek hurtowy gazu ziemnego na tle rynków Unii Europejskiej, wyd. 1, Robert Zajdler Kancelaria Radcy Prawnego, Warszawa 2014.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2014.hss.51