Authoritarianism in Europe in the Twentieth Century : a Political-Science Analysis of the Characteristics of the Political System : Part 2

• Autorzy: Waldemar Paruch

Warianty tytułu

Autorytaryzm w Europie w XX wieku : politologiczna analiza cech systemu politycznego : część 2

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

Artykuł jest analizą politologiczną autorytaryzmu jako systemu politycznego, alternatywnego dla demokracji i totalitaryzmu w XX wieku. Do tego celu zostało użyte pojęcie "syndrom autorytarny". Zdefiniowano "syndrom autorytarny", na który składa się siedem elementów kontytutywnych, występujących łącznie. Elementy zostały wydzielone w wyniku badań źródłowych konkretnych przypadków ustanowienia i funkcjonowania systemu autorytarnego w Europie Środkowej i Zachodniej. Są to: 1) suweren - podstawowa instytucja władzy państwowej; 2) zamach stanu - charakter, typ idealny, cechy charakterystyczne, warianty; 3) formuła legitymizacji władzy państwowej oraz "dramat legitymizacyjny" po śmierci dyktatora; 4) limitowana autonomia społeczeństwa w postaci jego depolityzacji oraz ochrony przed ingerencją państwa wydzielonych sfer życia społecznego; 5) konsolidacja władzy państwowej; 6) tradycyjny ład aksjologiczny; 7) obóz autorytarny. W części 1 artykułu omówiono cztery pierwsze składniki "syndromu autorytarnego". W autorytaryzmie za suwerena uznano państwo, którego interesy i podmiotowość były wyrażane przez dyktatora. Zamach stanu był przeprowadzany przez wojsko bez angażowania społeczeństwa, natomiast formuła legitymizacji władzy państwowej została oparta na roli politycznej i historycznej oraz kompetencjach dyktatora. Celem władzy w autorytaryzmie było zdepolityzowanie najważniejszych konfliktów społecznych i ekonomicznych. W części 2 artykułu omówiono trzy ostatnie składniki "syndromu autorytarnego". (abstrakt oryginalny)

EN

The article is a political-science analysis of authoritarianism as a political system, which was an alternative to democracy and totalitarianism in Europe in the twentieth century. Three of seven elements of the authoritarian syndrome were analyzed in second part of this article: consolidation of State power; the traditionalist axiological order and its sources; the authoritarian camp. The results of the author's studies presented in the particle show that the collapse of the authoritarian system in Europe in the twentieth century did not stem from the achievement of the declared goals but for two other reasons. First, the defeats suffered during the World War Two caused the breakdown of the authoritarian states in Central Europe, in which the authoritarian order had been established. Regardless of the circumstances, the authoritarian leaders were unable to prevent the loss of independence and of the status of political actor by the states and nations in this part of Europe. Second, in Western Europe (Spain, Portugal, and Greece) there was an internal crisis of the authoritarian political system triggered by the dispute within the ruling camp over the direction of politics and new strategic goals, especially in the face of rivalry between the United States and the Soviet Union under conditions of confrontation between the democratic order and totalitarianism. This was accompanied by the loss of legitimacy by the authoritarian camp, which was tantamount to the delegitimation of the political system. Keywords: Authoritarianism, Political System, Twentieth Century, Political Thought. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System polityczny; Politologia; Doktryny polityczne; Autorytaryzm

EN

Political system; Political science; Political doctrine; Authoritarianism

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2014
• Tom: 19 (XIX)
• Numer: nr 21 (3)
• Strony: 185-196

Twórcy

autor

Waldemar Paruch

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Biblioteka Narodowa. Zbiory specjalne, W. Zawadzki, "Notatki", vol. 2
• Borejsza J.W., Szkoły nienawiści: Historia faszyzmów europejskich 1919-1945, Wrocław-Warszawa-Kraków 2000
• Borejsza; J.W., Mussolini był pierwszy..., Warszawa 1979
• Holzer J., System faszystowski a autorytarny: Uwagi polemiczne, "Acta Universitatis Wratislaviensis", Studia nad faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi. Faszyzm - teoria i praktyka w Europie (1922-1945) 1977/3, pp. 271-278
• Huntington S.P., Social and Institutional Dynamics of One-Party Systems, [in:] Authoritarian Politics in Modern Society: The Dynamics of Established One-Party Systems, eds S.P. Huntington, C.H. Moore, New York-London 1970, pp. 3-47
• Kochanowski J., Węgry: Od ugody do ugody 1867-1990, Warszawa 1997
• Koźmiński M., Nacjonalizm, mniejszości narodowe a reżimy dyktatorskie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1918-1939, [in:] Dyktatury w Europie Środkowo-Wschodniej: Konferencja naukowa w Instytucie Historii PAN 2-3 XII 1971, ed. J. Żarnowski, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1973, pp. 97-112
• Kulesza W.T., Koncepcje ideowo-polityczne obozu rządzącego w Polsce w latach 1926-1935, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985
• Linz J.J., An Authoritarian Regime: Spain, [in:] Władza i polityka: wybór tekstów ze współczesnej politologii zachodniej, ed. M. Ankwicz, Warsaw 1986, pp. 215--221
• Łossowski P., Rządy dyktatorskie w państwach bałtyckich 1926-1940: Studium porównawcze, "Acta Universitatis Wratislaviensis", Studia nad faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi 1982/8, pp. 3-31
• Machcewicz P., Frankizm: Analiza ruchu politycznego, "Magazyn Historyczny. Mówią Wieki" 1990/8, pp. 28-33
• Ränki G., Państwo i społeczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym, "Kwartalnik Historyczny" 1988/4, pp. 179-194
• Rothschild J., East Central Europe between the Two World Wars, Seattle-London 1974, series: "A History of East Central Europe", vol. 9
• Saraiva; J.H., Krótka historia Portugalii, Kraków 2000
• Skibiński P., Francisco Franco i jego system, "Nowe Państwo", 7 II 1997, no. 6 (63), p. 12
• Skibiński P., Państwo generała Franco: Ustrój Hiszpanii w latach 1936-1967, Kraków 2004
• Sokół W., Legitymizacja systemów politycznych, Lublin 1997
• Sokół W., System autorytarny i jego legitymizacja, [in:] Społeczeństwo - Państwo - Władza, ed. M. Żmigrodzki, Lublin 1995, pp. 218-241
• The Archives of New Records, records set of Council of Ministers Presidium, Minutes, 8th sitting, 20 May 1935
• Turlejska M., Rozmyślania o doktrynie (Próba analizy pojęcia), "Acta Universitatis Wratislaviensis", Historia 1981/36, pp. 433-441
• Wielomski A., Doktryna El Caudillaje na tle XIX- i XX-wiecznej hiszpańskiej tradycji politycznej, "Acta Universitatis Wratislaviensis", Studia nad faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi 1999/22, pp. 153-197.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2014.hss.46