Technik und Kultur Als Medien der Nachhaltigkeit - Gibt Es einen Nexus von Humanökologie, Philosophischer Anthropologie und Gesellschaftstheorie?

• Autorzy: Andreas Metzner-Szigeth

Warianty tytułu

Technology and Culture as Media Of Sustainability - Is There a Nexus between Human Ecology, Philosophical Anthropology and Social Theory?

Technika i kultura jako media zrównoważonego rozwoju - czy istnieje nexus między ekologią człowieka, antropologią filozoficzną a teorią społeczną?

• Języki publikacji: DE

Abstrakty

Pełnia strategii tematyzacyjnych i oramowań refleksyjnych, ukierunkowanych na identyfikację stosunku między kulturą a techniką, odzwierciedla złożoność wzajemnych uwarunkowań i wpływów, z jakimi oba fenomeny na siebie oddziaływają. Niezależnie od tego, na jaki obszar może się rozciągać identyfikacja wzajemnych związków kultury i techniki, należy zakładać, że wzajemne zależności teorii i praktyki, które stanowią jej podstawę, umożliwiają sensowny dyskurs między wszystkimi koncepcjami, niezależnie od tego, z jakiej pozycji, w jaki sposób i przy pomocy jakich środków dane koncepcje identyfikują ten stosunek. Dlatego jest pewne, że nie tylko konieczne, ale i możliwe jest koncentrowanie uwagi na określonych wycinkach lub charakterystycznych połączeniach, nie narażające rozważań na płaszczyźnie substancjalnej na niebezpieczeństwo nieznalezienia żadnego istotowego dostępu do tego stosunku, a na płaszczyźnie dyskursywnej - na niebezpieczeństwo utraty niezbędnej kompatybilności. W przedłożonym przyczynku identyfikacja stosunku między kulturą i techniką jako mediami zrównoważonego rozwoju została rozwinięta w trzyetapowym postępowaniu. Po pierwsze, rekonstruuje się strategię tematyzacyjną i refleksyjne oramowanie posługujące się środkami pojęciowej eksplikacji "kultury" i "techniki" i identyfikujące na jej podstawie wzajemne odniesienia momentów semantycznych i sensów zawartych w tych pojęciach. Po drugie, chodzi o inną strategię i inne oramowanie, które pyta o to, jak kultura i technika powstały i jakie funkcje spełniają, aby na tym tle rozszyfrować wzajemny między nimi stosunek. Po trzecie, kwestionuje się kulturę i technikę w aspekcie przypisywanych im własności bycia celem lub środkiem, a zamiast tego charakteryzuje się je jako "media" ludzkiej samorealizacji. (abstrakt oryginalny)

EN

The abundance of theming strategies and reflexions aimed at the identifikation of the relationship between culture and technology, reflects the complexity of the mutual conditionality and influences, interact with both phenomena. So far like the field of discussions of culture and art thus also extend, it is assumed that the relationship between theory and practice, they are based on a meaningful discourse between all approaches allows, regardless of from where how and by what means they develop this relationship mentally. It is certain, therefore, that it is both necessary and possible to focus attention on specific sections or characteristic compounds include, but - on the substantive level - to run the risk of not finding a significant access to this money, and without - on the discursive level - losing the necessary connectivity. In this paper, the discussion of the relationship between culture and technology is deployed as a media sustainability in a three-stage approach applied.Our discussion aims to unite considerations of philosophical anthropology and social theory to human ecology. It will be developed in three stages. The first section attempts to understand a strategy of thematization and a framework of reflection that are working with the instruments of conceptual explanations of culture and technology. The second will explore an other strategy of thematization together with an other framework of reflection which are asking how culture and technology have emerged and what functions they do fulfill, in order to decipher their relationship on this background. The third section will discuss culture and technology with regard to some properties attributed to them that are trying to prove their nature as ends and as resources, in order to prepare in this way the central thesis that is to characterize them as means of the self-realization of humankind in its ecological environment. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Technika; Kultura; Rozwój zrównoważony; Społeczeństwo; Antropologia filozoficzna

EN

Technique; Culture; Sustainable development; Society; Philosophical anthropology

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2014
• Tom: 19 (XIX)
• Numer: nr 21 (3)
• Strony: 113-131

Twórcy

autor

Andreas Metzner-Szigeth

• Hochschule Bochum - University of Applied Sciences, Niemcy

Bibliografia

• Banse, Gerhard (Hg.) (1997): Allgemeine Technologie zwischen Aufklärung und Metatheorie. Johann Beckmann und die Folgen. Berlin
• Bargatzky, Thomas (1986): Einführung in die Kulturökologie. Umwelt, Kultur und Gesellschaft. Berlin
• Berger, Peter L.; Luckmann, Thomas (1966): The Social Construction of Reality. A Treatise in the Sociology of Knowledge. New York
• Böhme, Gernot (1992): Natürlich Natur. Über Natur im Zeitalter ihrer technischen Reproduzierbarkeit. Frankfurt am Main
• Bühl, Achim (2000): Die Virtuelle Gesellschaft des 21. Jahrhunderts. Sozialer Wandel im Digitalen Zeitalter. Opladen
• Campbell, Bernard (1987): Ökologie des Menschen. Unsere Stellung in der Natur von der Vorzeit bis heute. Frankfurt am Main/Berlin
• Casimir, Michael J. (1993): Gegenstandsbereiche der Kulturökologie. In: Schweizer, Thomas; Schweizer, Margarete; Kokot, Waltraud (Hg.): Handbuch der Ethnologie. Berlin, S. 215-239
• Castells, Manuel (2001): Das Informationszeitalter - Wirtschaft, Gesellschaft. Kultur. Teil 1: Der Aufstieg der Netzwerkgesellschaft. Opladen
• Claessens, Dieter (1980): Das Konkrete und das Abstrakte. Soziologische Skizzen zur Anthropologie. Frankfurt am Main
• Eder, Klaus (1988): Die Vergesellschaftung der Natur. Studien zur sozialen Evolution der praktischen Vernunft. Frankfurt am Main
• Faßler, Manfred; Halbach, Wulf R. (Hg.) (1998): Geschichte der Medien. München
• Fischer-Kowalski, Marina; Weisz, Helga (1998): Gesellschaft als Verzahnung materieller und symbolischer Welten. In: Brand, Karl-Werner (Hg.): Soziologie und Natur. Theoretische Perspektiven. Leverkusen-Opladen, S. 145-172
• Gedö, Andras (1986): Die Geschichtlichkeit des Naturbegriffs. In: Dialektik, Bd. 12, S. 99-114
• Gehlen, Arnold (1978): Der Mensch. Seine Natur und seine Stellung in der Welt [1940]. 12. Aufl. Wiesbaden
• Glaeser, Bernhard; Teherani-Krönner, Parto (Hg.) (1992): Humanökologie und Kulturökologie. Opladen
• Habermas, Jürgen (1976): Zur Rekonstruktion des Historischen Materialismus. Frankfurt am Main
• Halfmann, Jost (1996): Die gesellschaftliche "Natur" der Technik. Eine Einführung in die soziologische Theorie der Technik. Leverkusen-Opladen
• Harris, Marvin (1979): Cultural Materialism. The Struggle for a Science of Culture. New York
• Harris, Marvin (1989): Kulturanthropologie. Frankfurt am Main
• Hörning, Karl Heinz (1985): Technik und Symbol - Ein Beitrag zur Soziologie alltäglichen Technikumgangs. In: Soziale Welt, H. 2, S. 185-207
• Japp, Klaus P. (1996): Soziologische Risikotheorie. Funktionale Differenzierung, Politisierung und Reflexion. Weinheim/München
• Kaplan, Stephen; Kaplan, Rachel (1981): Cognition and Environment. Functioning in an Uncertain World. New York
• Karafyllis, Nicole C. (2006): Biofakte - Grundlagen, Probleme, Perspektiven. In: Erwägen Wissen Ethik, Jg. 17, H. 4, S. 547-558
• Keil-Slawik, Reinhard (2003): Technik als Denkzeug. Lerngewebe und Bildungsinfrastrukturen. In: Keil-Slawik, Reinhard; Kerres, Michael (Hg.): Wirkungen und Wirksamkeit neuer Medien in der Bildung. Münster, S. 13-29
• Laitko, Hubert (1986): Natur - Zur Entwicklung einer philosophischen und wissenschaftlichen Kategorie. In: Dialektik, Bd. 12, S. 115-130
• Latour, Bruno (1995): Wir sind nie modern gewesen. Berlin
• Leakey, Richard; Lewin, Roger (1993): Der Ursprung des Menschen. Frankfurt am Main
• Leroi-Gourhan, André (1973): Milieu et technique. Paris
• Leroi-Gourhan, André (1988): Hand und Wort. Über die Evolution von Technik, Sprache und Kunst. Frankfurt am Main
• Löther, Rolf (Hg.) (1988): Tiersozietäten und Menschengesellschaften. Philosophische und evolutionsbiologische Aspekte der Soziogenese. Jena
• Marx, Karl (1960): Der 18te Brumaire des Louis Napoleon [1852]. In: Marx, Karl; Engels, Friedrich: Werke. Bd. 8. Berlin, S. 113-207
• Maturana, Humberto R. (1987): Biologie der Sozialität. In: Schmidt, Siegfried J. (Hg.): Der Radikale Konstruktivismus. Ein neues Paradigma im interdisziplinären Diskurs. Frankfurt am Main 1987, S. 287-302
• Maturana, Humberto R. (1980): Man and Society. In: Benseler, Frank; Hejl, Peter M.; Köck, Wolfram K. (eds.): Autopoiesis, Communication and Society. The Theory of Autopoietic System in the Social Sciences. Frankfurt am Main/New York 1980, pp. 11-31
• McLuhan, Marshall (1964): Understanding Media: The Extensions of Man. Cambridge, MA (dt.: Die magischen Kanäle. Understanding Media. Düsseldorf 1992)
• Mead, George Herbert (1988): Geist, Identität und Gesellschaft aus der Sicht der Sozialbehavioris-mus. 7. Aufl. Frankfurt am Main
• Metzner, Andreas (1993): Probleme sozio-ökologischer Systemtheorie - Natur und Gesellschaft in der Soziologie Luhmanns. Opladen. - Reprint: URL: http://sammelpunkt.philo.at:8080/1812
• Metzner, Andreas (2002): Die Tücken der Objekte. Über die Risiken der Gesellschaft und ihre Wirklichkeit. Frankfurt am Main
• Metzner-Szigeth, Andreas (2007): Internet & Gesellschaft: Ein Humanes Projekt? In: Sic et Non. Zeitschrift für Philosophie und Kultur - im Netz, no. 8. - URL: http://www.sicetnon.org/content/pdf/internet&gesellschaft.pdf
• Morin, Edgar (1973): Le paradigme perdu: la nature humaine. Paris 130 A.Metzner - Szigeth
• Moscovici, Serge (1968): Essai sur l'histoire humaine de la nature. Paris (dt.: Versuch über die menschliche Geschichte der Natur. Frankfurt am Main 1982)
• Parsons, Talcott (1978): Action Theory and the Human Condition. New York/London
• Ploog, Detlev (1972): Kommunikation in Affengesellschaften und deren Bedeutung für die Verständigungsweisen des Menschen. In: Gadamer, Hans-Georg; Vogler, Paul (Hg.): Neue Anthropologie. Bd. 2: Biologische Anthropologie. Zweiter Teil. Stuttgart/München, S. 98-178
• Rammert, Werner (1999): Virtuelle Realitäten als medial erzeugte Sonderwirklichkeiten - Veränderungen der Kommunikation im Netz der Computer. In: Faßler, Manfred (Hg.): Alle möglichen Welten. München, S. 33-48
• Redclift, Michael; Woodgate, Graham (1997): Sustainability and Social Construction. In: Redclift, Michael; Woodgate, Graham (eds.): The International Handbook of Environmental Sociology. Cheltenham, UK/Northampton, US, pp. 55-82
• Rodseth, Lars; Wrangham, Richard W.; Harrigan, Alisa M.; Smuts, Barbara B. (1991): The Human Community as a Primate Society. In: Current Anthropology, vol. 32, no. 3 (June), pp. 221-254
• Ropohl, Günter (1993): Technik. In: Brockhaus-Enzyklopädie. Bd. 21. Mannheim, S. 672-674
• Sahlins, Marshall D. (1981): Kultur und praktische Vernunft. Frankfurt am Main
• Sandbothe, Mike (1998): Transversale Medienwelten. Philosophische Überlegungen zum Internet. In: Vattimo, Gianni; Welsch, Wolfgang (Hg.): Medien, Welten, Wirklichkeiten. München, S. 59-83
• Schülein, Johann August (1987): Theorie der Institution. Eine dogmengeschichtliche und konzeptionelle Analyse. Opladen
• Tinland, Frank (1977): La différence anthropologique. Essai sur les rapports de la nature et de l'artifice. Paris
• Weizenbaum, Joseph (1977): Die Macht der Computer und die Ohnmacht der Vernunft. Frankfurt am Main.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2014.hss.41