Genetyka zachowania a osobowość

• Autorzy: Włodzimierz Oniszczenko

Warianty tytułu

Behavior Genetics and Personality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem badań przedstawionych w tym artykule była odziedziczalność cech temperamentu w populacji polskiej szacowana w oparciu o badania bliźniąt. Oczekiwaliśmy, że udział czynników genetycznych w zmienności badanych cech wyjaśni nie więcej niż 40 procent ich wariancji, a spośród czynników środowiskowych istotne znaczenie będzie mieć środowisko specyficzne.(fragment tekstu)

EN

The aim of the research presented in this paper was the assessment of the relative contribution of genetic and environmental factors to the variability of temperamental traits in the Polish population. The traits were measured by FCB-TI, TIC, EAS and EPQ-R inventories in three age groups: children 3 to 11 years old, adolescents 16 to 20 years old and adults 17 to 64 years old. Estimation of genetic and environmental sources of variance was based on the method of MZ and DZ twins reared together. Analysis of the model fitting by the maximum likelihood method to the trait covariance matrix between twins showed that in the children group genetic sources of variance explain on average 53% of the variance of the temperamental traits, in the adolescents group on average 32% and in the adults group on average 40%. Only in the case of the variance of sociability (EAS), neuroticism and psychoticism (EPQ-R) in the adolescents group, the shared environment effects were found important. The variability of most of the traits, in all investigated groups, was significantly influenced by the non-shared environment.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inżynieria genetyczna; Osobowość człowieka; Wyniki badań

EN

Genetic engineering; Human personality; Research results

• Czasopismo: Doctrina. Studia społeczno-polityczne
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 5
• Strony: 137-147

Twórcy

autor

Włodzimierz Oniszczenko

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• B. Zawadzki, J. Stelau, Formalna Charakterystyka Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu (TCZ-KT). Podręcznik, Warszawa 1997.
• B. Zawadzki, J. Strelau, W. Oniszczenko, R. Riemann, A. Angleitner, Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania temperamentu: polsko-niemiecka analiza porównawcza oparta na samopisie i szacunku, "Psychologia - Etologia - Genetyka" 2002, nr 5.
• C.S. Bergeman, Genetic and environmentalm influences, Thiusand Oaks 1997.
• Geny i środowisko, a zachowanie, red. W. Oniszczenko, Warszawa 2002.
• J. Strelau, Psychologia temperamentu, Warszawa 2001.
• J.G. Loehlin, Genes and environment in personality development, Newtbury Park 1992.
• L.W. Hoffman, Wpływ środowiska rodzinnego na osobowość: uwzględnienie różnic wśród rodzeństwa, [w:] Geny i środowisko, a zachowanie, Warszawa 2002.
• M.C. Neale, L.R. Cardon, Metodology for genetic studies of twins and families, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• R. Brzozowski, R.Ł. Drwal, Kwestionariusz osobowości Eysencka. Polska adaptacja EPQ-R. Podręcznik, Warszawa 1995.
• R. Plomin, D. Daniels, Why are children in the same family so different from one another, "Behavioral and Brain Sciennces" 1987, nr 10.
• R. Plomin, J.C. DeFries, G.E. McCleam, P. McGuffin, Genetyka zachowania, Warszawa 2001; W. Oniszczenko, Genetyka zachowania człowieka: paradygmaty i metody badań, "Psychologia- -Etologia-Genetyka" 1999, nr 0.
• R. Plomin, K. Asbury, J. Dunn, Why are children in the same family so different? Nonshared environment a decade later, "Canadian Journal of Psychiatry" 2001, nr 46.
• W. Oniszczenko, A. Radomska, Kwestionariusz Temperamentu dla Dzieci (KTD) oparty na Regulacyjnej Teorii Temperamentu - wersja eksperymentalna, "Psychologia - Etologia - Genetyka" 2002, nr 5.
• W. Oniszczenko, B. Zawadzki, J. Strelau, R. Riemann, A. Angleitner, F.M. Spinath, Genetic and environment al determinants of temperament: A comparative study based on Polish and German Samales, "European Journal of Personality" (w druku).
• W. Oniszczenko, E. Rogucka, Diagnoza zygotyczności bliźniąt na podstawie Kwestionariusza Fizycznego Podobieństwa Bliźniąt, "Przegląd Psychologiczny" 1996, nr 39.
• W. Oniszczenko, Elementy genetyki zachowania, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk 2000.
• W. Oniszczenko, Genetyczne podstawy temperamentu, Warszawa 1997b.
• W. Oniszczenko, Kwestionariusz Temperamentu EAS Arnolda H. Bussa i Roberta Plomina. Wersja dla dorosłych i dla dzieci. Adaptacja polska. Podręcznik, Warszawa 1997.