Świecki charakter państwa a wolność religijna

• Autorzy: Krzysztof Gładkowski

Warianty tytułu

The Secular Character of a State and Religious Freedom

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Temat tego artykułu wywołany został tzw. ustawą o chustach przyjętą 10 lutego 2004 roku we Francji przez Zgromadzenie Narodowe 494 głosami za, przy 36 przeciw i 31 wstrzymujących się. To stanowisko wyrażone w głosowaniu znalazł swoje odzwierciedlenie w nastawieniu francuskiej opinii publicznej, która w 70 proc. opowiedziała się za zakazem, w tym 75 proc nauczycieli publicznych liceów i gimnazjów. Ustawa zakazuje noszenia w szkołach publicznych "znaków i ubiorów, które ostentacyjnie wskazują przynależność religijną". Media powszechnie zaznaczają, że po wakacjach uczennice i uczniowie nie będą mogli nosić muzułmańskich chust, żydowskich kip, ani dużych krzyży na piersiach. Wprowadzenie podobnego ustawodawstwa rozważane jest w innych krajach europejskich, jak np. w Niemczech czy w Belgii. (fragment tekstu)

EN

The presented analyses show that the French government, facing many complicated social problems and burdened with its past policy, attempts to implement the principles of the legal state. It follows, however, the paths which are known here in Poland and are associated with the past age of Soviet anti-religious policy. The media, which heavily criticise the "headscarf law", perceive that as a way to limitation the religious freedom and an improper way of solving social problems. The mistake made by French lawmakers results from the lack of differentiation between the use of cultural symbols connected with religion in political context, which cannot be treated as religious any more, and the religion itself. The confusing religious symbols appearing political context with religious society causes unjustified actions towards religious societies. Treating religion in an instrumental way, no matter who it does, leads to ideological manipulation and does not solve any problems but only brings about their accumulation. In case of Islam the feeling of harm caused by Western countries is widely spread and the actions of French lawmakers only strengthens this feeling. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wolność; Relacje państwo-obywatel; Religia; Regulacje prawne; Wolność religijna

EN

Freedom; State-citizen relations; Religion; Legal regulations; Religious freedom

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2005
• Tom: 8
• Numer: nr 2
• Strony: 119-130

Twórcy

autor

Krzysztof Gładkowski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• R. Graczyk, Tak się broni Republika, "Tygodnik Powszechny" 2004, nr 7 z 15 lutego, s. 18.
• P. Kłodkowski. Religijny striptiz, "Tygodnik Powszechny" 2004, nr 7 z 15 lutego, s. 1.
• K. Gładkowski, Religioznawstwo w szkole, "Tygodnik Powszechny" 1986, nr 18 s. 5-6.
• J. Życiński, Szukając utraconego humanizmu - Demokracja bez wartości, "Rzeczpospolita" 2004 z 14-15 lutego, "Plus-minus", s. A7.
• Cz. Bartnik, Diabeł laicki, "Nasz dziennik" 2004 z 21-22 lutego.
• A. Wąs, Bracia Muzułmanie w Jordanii. Umiarkowany fundamentalizm islamski, [w:] Świat po 11 września 2001 roku, pod red. K. Gładkowskiego, Instytut Nauk Politycznych, UWM, Olsztyn 2003, s. 211, przyp. 19.
• A. Besançon, Drzwi zbyt szeroko otwarte, "Gazeta Wyborcza" 2001, nr z 15-16 grudnia.
• Jan Paweł II, Centesimus annus, nr 13.
• K. Gładkowski, Etnologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2001, s. 44-54, 224-231.
• H. Zimoń, Monoteizm pierwotny, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001.
• A. Comte, Plan des travaux scientifiques nécessaires pour réorganiser la société, Paris 1822.
• A. Comte, Cours de philosophie positive, t. I-IV, Paris 1830-1842.
• A. Comte, wyd skrócone: Metoda pozytywna w szesnastu wykładach, PWN, Warszawa 1961.
• A. Comte, Discours sur l'ensemble du positivisme, Paris 1848; wyd. pol. Rozprawa o całokształcie pozytywizmu, PWN, Warszawa 1973.
• A. Comte, Catéchisme positiviste, Paris 1852.
• A. Comte, Système de politique positive ou traité de sociologie instituant la religion de l'humanité, t. I-IV, Paris 1851-1854.
• S. Kamiński, Comte Auguste, Encyklopedia Katolicka, t. 3, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1979, kol. 565-567.
• E. Durkheim, De la division du travail social, Paris 1893.
• E. Durkheim, Les règles de la méthode sociologique, Paris 1895; wersja pol. Zasady metody sociologicznej, PWN, Warszawa 2000.
• E. Durkheim, Les formes élémentaires de la vie religieuse. Le système totémique Australie, Paris 1912; wyd. pol. Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, PWN, Warszawa 1990.
• E. Durkheim, Le socialisme, Paris 1925.
• S. Poniatowski, Systematyka zagadnień i kierunków socjologicznych, "Przegląd Filozoficzny" 1922, t. 25, z. 2, s. 157-183.
• K. Gładkowski, Etnologia, s. 54.
• T. Luckmann, Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, Zakład Wydawniczy »NOMOS«, Kraków 1996.
• A. Bronk, Nauka wobec religii, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1996, s. 189-2001.
• A. Bronk, Podstawy nauki o religii, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2003.
• W. Piwowarski, Socjologia religii, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 2000.
• J. Salmen SVD, Inkulturacja-ekskulturacja, [w:] Inkulturacja chrześcijaństwa w świecie. Materiały z sesji misyjno-pastoralnej, Pieniężno, 6-8 maja 1994, Referat Misyjny Seminarium Duchownego Księży Werbistów, Pieniężno 1999, s. 10.
• K. Gładkowski, Religia jako narzędzie manipulacji w polityce, [w:] Świat po 11 września 2001 roku, pod red. K. Gładkowskiego, Instytut Nauk Politycznych UWM, Olsztyn 2003, s. 93-103.
• K. Gładkowski, Muzułmanie w nauczaniu Magisterium Kościoła, [w:] Islam w Europie Wschodniej. Historia i perspektywy dialogi, pod red. W. Nowaka, J.J. Pawlika, Wydawca Studio Poligrafii Komputerowej "SQL" s.c., Olsztyn 2001, s. 53-81.
• K. Gładkowski, Islam, [w:] Religioznawstwo w katechezie, pod red. M. Majewskiego, H. Zimonia, Inspektorat Towarzystwa Salezjańskiego, Kraków 1987, s. 180-195.
• J. Majewski, Sprzeciw Kościołów Francji, "Tygodnik Powszechny" 2004, nr 8 z 22 lutego, s. 18.