Skala proliferacji broni jądrowej w okresie zimnej wojny oraz jej wpływ na bezpieczeństwo międzynarodowe

• Autorzy: Marta Stempień , Maciej Tołwiński

Warianty tytułu

Scale of Proliferation of Nuclear Weapons During the Cold War and Its Influence on International Security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podczas zimnej wojny skonstruowanie broni nuklearnej było bardzo kosztowne, co ograniczało możliwość jej posiadania tylko do potęg gospodarczych. Pierwszymi dysponentami destrukcyjnej technologii jądrowej były Stany Zjednoczone i ZSRR. Pomimo tego, w międzyczasie amerykańsko-radzieckiego wyścigu technologii jądrowej, rola innych krajów wciąż rosła. W tym wyścigu drugiej kategorii, początkowo, na czele stała Wielka Brytania. Sytuacja ta zmieniła się, gdy do wyścigu włączył się Pekin oraz Francja. W kolejnych latach do klub atomowego dołączyły: Izrael, Indie, Pakistan i RPA, a zasoby nuklearne wciąż rosły, by w 1986 roku przekroczyć poziom 65 tys. głowic. Mówi się, że to potencjał jądrowy uchronił jednak przed wzajemnym atakiem USA i Związek Radziecki, wywołując jednak wojny zastępcze, w państwach trzecich.(abstrakt oryginalny)

EN

During the Cold War constructing nuclear weapons was extremely expensive, which limited the possibility of having it, only to the world's economic powers. The first owners of the destructive, nuclear technology was: United States and Soviet Union. In the meantime of the US-Soviet nuclear technology race, the role of other countries continued to grow. In this second category race, initially, at the forefront was United Kingdom. This situation changed, when China and France joined the race. In subsequent years, the nuclear club expanded by Israel, India, Pakistan and South Africa and the nuclear weapons stockpile continued to grow, exceeding a level of more than 65,000 in 1986. It is said that nuclear potential saved global community from the U.S. and the Soviet Union using it against each other, instead triggering a substitute wars, in third world countries. However, declarative support for various non-proliferation initiatives, as it took place in the years 1945-1991, often do not have the impact on the reduction of the real threats of proliferation and usage of weapons of mass destruction. No doubt the nuclear potential developed by Islamic Republic of Iran, or Kim Jon gun's aspirations that are posing a threat to international security.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo międzynarodowe; Identyfikacja zagrożeń bezpieczeństwa; Energetyka jądrowa; Broń nuklearna

EN

International security; Safety risk identification; Nuclear power; Nuclear weapon

• Czasopismo: Doctrina. Studia społeczno-polityczne
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 10
• Strony: 179-199

Twórcy

autor

Marta Stempień

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

autor

Maciej Tołwiński

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Bibliografia

• "Bulletin of the Atomic Scientists", Sept. 2013, Vol. 69, No. 5.
• "Bulletin of the Atomic Scientists", May 1988, Vol. 44, No. 4.
• "Social Studies of Science", May 1981, Vol. 11, No. 2.
• "The Nucleus", August 2005, Vol. 42.
• "Polska Zbrojna", 2001 nr 8.
• "Wprost", 2001, nr 46.
• "Wprost", 2003, nr 22.
• Brown G. I., Historia materiałów wybuchowych: od czarnego prochu do bomby termojądrowej, przeł. R. Trębiński, Warszawa 2001.
• Charpak G., Garwin R. I., Błędne ogniki i grzyby atomowe, Warszawa 1997.
• Goławski A., Arsenał podróżny: podczas zimnej wojny Brytyjczycy planowali użycie broni atomowej - zgodnie z zawartymi sojuszami obronnymi - przeciwko ZSRR i Chinom, "Polska Zbrojna", 2001, nr 8.
• Grudziński P., Bomba termojądrowa, Warszawa 1988.
• Holloway D., Entering the Nuclear Arms Race: The Soviet Decision to Build the Atomic Bomb, 1939-45, "Social Studies of Science", May 1981, Vol. 11, No. 2.
• Karlsch R., Atomowa bomba Hitlera: historia tajnych niemieckich prób z bronią jądrową, przeł. J. Pasieka, Wrocław 2006.
• Karpiński M., Historia szpiegostwa, Warszawa 2003.
• Kołodziejski K., Ameryka w czerwonej sieci: 50 lat temu stracono w USA Rosenbergów, faktycznych twórców sowieckiej bomby atomowej, "Wprost", 2003 nr 22.
• Kristensen H. M.,. Norris R. S., Global nuclear weapons inventories, 1945-2013 "Bulletin of the Atomic Scientists", Sept. 2013 Vol. 69, No. 5.
• Kubowski J., Broń jądrowa: fizyka - budowa - działanie - skutki - historia, Warszawa 2008.
• Liberman P., The Rise and Fall of the South African Bomb, "International Security", 2001 Vol. 26, No. 2.
• Michałek K, Bomba odstraszająca: co zdecydowało o zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki, "Wprost", 2001, nr 46.
• Michałek K., Mocarstwo: historia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1945-1992, Warszawa 1995.
• Moss N., Vanunu, Israel's Bombs, and U.S. Aid, "Bulletin of the Atomic Scientists", May 1988, Vol. 44, No. 4.
• Pióro T., Broń jądrowa (geneza - działanie - skutki), Warszawa 1971.
• Rhodes R., Jak powstała bomba atomowa, przeł. P. Amsterdamski, Warszawa 2000.
• Riazuddin S., Contribution of Professor Abdus Salam as Technical Member of Pakistan Atomic Energy Commission (PAEC), "The Nucleus", August 2005, Vol. 42.
• Rotter A. J., Bomba atomowa: świat wobec zagrożenia, przeł. J. Dobrowolski., Warszawa 2011.
• Volkman E., Największe operacje szpiegowskie XX wieku, przeł. K. Salawa, Warszawa 2008.
• West N., Venona: największa tajemnica zimnej wojny, przeł. A. Kazanecka, Warszawa 2006.
• Wołoszański B., Narodziny siły: tajna historia radzieckiej bomby atomowej, Warszawa 1995.
• Zięba R., Instytucjonalizacja Bezpieczeństwa Europejskiego: koncepcje - struktury - funkcjonowanie, Warszawa 1999.
• Zubok W., Pleszakow K., Zimna wojna zza kulis Kremla: od Stalina do Chruszczowa, przeł. M. Koraszewska, Warszawa 1999.
• http://nuclearweaponarchive.org/
• http://www.atominfo.pl/
• http://www.ctbto.org/
• http://www.nrdc.org/