Specyfika fińskiego systemu edukacji na tle Polski

• Autorzy: Jan Fazlagić

Warianty tytułu

Specificity of Finnish education system in comparison to Polish system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ironia sukcesu Finlandii polega na tym, że kraj ten nigdy nie miał celu być światowym liderem i wielki sukces, jaki osiągnął w testach PISA w 2001 r., był dla Finów kompletnym zaskoczeniem30. Ranga nadawana wynikom testów PISA na całym świecie jest bardzo duża. Wiele krajów uznaje niskie wyniki w testach PISA za zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. Z taką sytuacją mamy do czynienia w ostatnich latach: Fińscy uczniowie nadal nie są najgorsi, ale przestali być absolutnymi liderami. W 2012 roku wyniki fińskich uczniów w czytaniu spadły o 12 punktów z 536 do 524; z matematyki o 22 punkty: z 541 do 519 itd. Wyjaśnień tego zjawiska jest wiele. Niektórzy uważają, że powodem jest zadufanie w sobie spowodowane niekończącymi się głosami podziwu płynącymi do Finlandii z całego świata. Innym wytłumaczeniem może być to, że w wielu krajach zmieniono podstawy programowe w taki sposób, aby nauczały tego, co testuje się w testach PISA. Zauważono nawet działania polegające na prowadzeniu porad dla uczniów, na temat tego, jak odpowiadać w testach. PISA, jak wiadomo, pokazuje miejsce danego kraju względem pozostałych. Lepszy wynik "konkurentów" obniża wynik Finlandii. Fiński system edukacji pozostaje nadal jednym z najbardziej egalitarnych na świecie. Oznacza to, że pochodzenie społeczne uczniów ma znikomy wpływ na uzyskiwane wyniki nauczania. W opracowaniu przedstawiono szereg faktów i spostrzeżeń zogniskowanych wokół kwestii różnic polskiego i fińskiego systemu edukacji. Zawarte tutaj fakty i opinie nie pretendują do miana obrazu "rzeczywistości obiektywnej". Jak zauważają V. Mayer-Schönberger i K. Cukier31, w epoce Big Data (tzn. w sytuacji, gdy mamy dostęp do nieograniczonych zbiorów danych opisujących rzeczywistość) wynik "2+2 = 3,9 wystarcza". Zawarte w niniejszym opracowaniu rozważania nie mają charakteru ekspertyzy i swoją precyzyjnością opisu nie mogą dorównać oficjalnym opracowaniom Banku Światowego czy Komisji Europejskiej. Bez względu na to, jak dużą liczbę czynników weźmie się pod uwagę przy porównywaniu systemów edukacji, zawsze będzie istniało ryzyko, że pominęło się jakiś ważny i wiele wyjaśniający element. Autorowi nie są znane na przykład dane pozwalające na porównanie odsetka kobiet na stanowiskach kierowniczych w Finlandii, średniego wieku dyrektora szkoły czy frekwencji na spotkaniach z rodzicami. (fragment tekstu)

EN

Finland is an unquestionable word leader as far as efficiency of its education system is concerned. Finnish pupils have been to p performers in the PISA rankings for many years. Many researchers debate on the reasons of the Finland's success. This paper aim s to further analyse the key success factors of the Finnish education system. Special emphasis is put on financial and non-financ ial inputs explaining the Finland's success. The comparisons with the Polish education system aims to discover those factors which impact and explain the differences between the two countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Edukacja europejska; Szkolnictwo podstawowe; Szkolnictwo ponadpodstawowe

EN

Education; European education; Primary education; Post-primary education

• Czasopismo: e-mentor
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 2
• Strony: 4-15

Twórcy

autor

Jan Fazlagić

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Bershidsky L., Finland schools: Subjects scrapped and replaced with 'topics' as country reforms its education system, http://www.independent.co.uk/news/world/europe/finland-schools-subjects-are-out-and-topics-are-in-as-country-reforms-its-education-system-10123911.html.
• Czas pracy i warunki pracy w relacjach nauczycieli, IBE, Warszawa 2013.
• Financing Schools in Europe: Mechanisms, Methods and Criteria in Public Funding, Eurydice Report, 2014, http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/170EN.pdf.
• Grade Retention during Compulsory Education in Europe: Regulations and Statistics, Eurydice, 2011, http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/126EN.pdf.
• Key Data on Teachers and School Leaders in Europe. 2013 Edition, Eurydice Report, 2013 http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/key_data_series/151EN.pdf.
• Kreft P., E-podręczniki już niedługo w polskich szkołach?, http://www.komputerswiat.pl/nowosci/wydarzenia/2013/05/e-podreczniki-juz-niedlugo-w-polskich-szkolach.aspx.
• Liczą się nauczyciele. Raport o stanie edukacji, IBE, Warszawa 2014.
• Mayer-Schönberger V., Cukier K., Big Data, MT Biznes, Warszawa 2014.
• Millar E., How do Finnish kids excel without rote learning and standardized testing?, http://www.huffingtonpost.com/c-m-rubin/the-global-search-for-edu_b_4257202.html.
• Nuoret T., Why does Finnish give better PISA results? (2013 version), http://finnish-and-pisa.blogspot.com.
• Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2012/2013, GUS, Warszawa 2013.
• Parenting Magazine's Mom Congress 2012 and Finnish Education, https://coopcatalyst.wordpress.com/2012/05/05/parenting-magazines-mom-congress-2012-and-finnish-education.
• Recommended annual taught time in full-time compulsory education in Europe 2011/12, Eurydice - Facts and Figures, 2011.
• Rubin C.M., The Global Search for Education: Got Tech? - Finland, http://www.huffingtonpost.com/c-m-rubin/the-global-search-for-edu_b_4257202.html.
• Sahlberg P., The Secret to Finland's Success: Educating Teachers, Stanford Center for Opportunity Policy in Education - Research Brief, 2010.
• Science Education in Europe: National Policies, Practices and Research, Eurydice, 2011, http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/133EN.pdf.
• Snapshot of student performance in mathematics, reading and science, http://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results.htm.
• Soczyńska M., Przemilczane wyniki badań PISA: Polscy uczniowie mniej szczęśliwi od rówieśników w innych krajach, http://tnszp.pl/index.php/aktualnoci-27/1015-miroslawa-soczynska-przemilczane-wyniki-badan-pisa-polscy-uczniowie-mniej-szczesliwi-od-rowiesnikow-w-innych-krajach.
• Strauss V., Are Finland's vaunted schools slipping?, "Washington Post", 03.12.2013, http://www.washingtonpost.com/blogs/answer-sheet/wp/2013/12/03/are-finlands-vaunted-schools-slipping.
• Survey of Schools: ICT in Education. Country Profile: Finland, European Schoolnet/University of Liege, 2012, https://ec.europa.eu/digital-agenda/sites/digital-agenda/files/Finland%20country%20profile.pdf.
• Tablet computers replace traditional textbooks in a Finnish school, http://phys.org/news/2013-09-tablet-traditional-textbooks-finnish-school.html

Identyfikatory

DOI

10.15219/em59.1164